Территориальная разновидность говора польских старообрядцев (на примере избранных идиолектов сувальского и августовского регионов)

Głuszkowski, Michał

Территориальная разновидность говора польских старообрядцев (на примере избранных идиолектов сувальского и августовского регионов)

Abstract

The Old Believers in Poland live in three centers, but only two of them constitute considerably large communities: Suwałki region and Augustów region. The results of hitherto made investigations suggest that there are territorial differences between the shape of interference in both regions. There are two neighbouring homogenous Old Believer villages near Augutów which are the centre of life of this community. People use the traditional Russian dialect in the face-to-face domain, what, according to Weinreich, makes the idiosyncrasies in individual linguistic behaviour cancel each other and develops socially determined speech habits. There is no speech community basing on the Old Believer dialect in Suwałki region. The Old Believer life concentrates in the town of Suwałki, and the village communities are to small to preserve the dialect, or inhabited mostly by Polish majority. Basing of several examples of idiolects, the author illustrates the thesis, that bilingualism and interference of the Old Believers from Suwałki region are much more individual than their coreligionists living in the surroundings of Augustów.

Staroobrzędowcy zamieszkują w Polsce w trzech ośrodkach, ale tylko dwa z nich stanowią stosunkowo duże skupiska: region suwalski i region augustowski. Na podstawie dotychczasowych badań można przypuszczać, że oba regiony różnią się od siebie pod względem zakresu i charakteru interferencji. Niedaleko Augustowa leżą dwie sąsiadujące ze sobą homogeniczne staroobrzędowe wioski, które stanowią centrum życia wspólnoty. Ich mieszkańcy posługują się tradycyjnym rosyjskim dialektem w sferze kontaktów face-to-face, co zgodnie z założeniami Weinreicha sprawia, że indywidualne cechy ich zachowań językowych nawzajem się niwelują, natomiast umacniają się zachowania determinowane społecznie. W regionie suwalskim nie ma analogicznej wspólnoty komunikatywnej, opierającej się na rosyjskiej gwarze. Życie staroobrzędowców w regionie skupia się wokół miasta Suwałki, a wspólnoty wiejskie są zbyt małe, by zapewnić przetrwanie dialektowi, albo zamieszkuje je głównie polska większość. Opierając się na przykładach kilku idiolektów, autor ilustruje tezę mówiącą, że dwujęzyczność i interferencja w mowie staroobrzędowców z regionu suwalskiego ma zdecydowanie bardziej indywidualny charakter, niż u ich współwyznawców żyjących w okolicach Augustowa.

Keywords

Poland minority bilingualism interference diglossia idiolect Old Believers

Polska mniejszość bilingwizm dyglosja dwujęzyczność interferencja idiolekt staroobrzędowcy

меньшинство Польша старооюбрядцы староверы интерференция диглоссия билингвизм

Citation

Глушковски М. 2010. Территориальная разновидность говора польских старообрядцев (на примере избранных идиолектов сувальского и августовского регионов) w: Głuszkowski Michał, Grzybowski Stefan (red.) „Staroobrzędowcy za granicą. Historia. Język. Kultura”, Toruń: UMK 2010, s. 171-180

URI

https://open.icm.edu.pl/handle/123456789/1437

Belongs to collection

Rozdziały z Prac Zbiorowych / Books Chapters

Full item record