Psychologiczne skutki aktywacji idei pieniędzy a obdarowywanie bliskich
Abstract
Celem prezentowanych badań było zweryfikowanie wpływu aktywacji idei pieniędzy na wysokość wydatków ponoszonych na prezenty dla osób bliskich, czyli przyjaciół i rodziny. Dotychczasowe badania skupiały się nad skutkami wzbudzenia myśli o pieniądzach w odniesieniu do dzielenia się swoimi zasobami jedynie z osobami anonimowymi i nieznanymi, gdzie reguła wzajemności nie ma takiego znaczenia, jak w relacjach z osobami bliskimi. Z tego też powodu, przeprowadzono serię trzech eksperymentów, w których wykazano, że aktywowanie idei pieniędzy poprzez liczenie monet na fotografii zmniejsza wysokość deklarowanych kwot, jakie uczestnicy chcą przeznaczać na prezenty dla swoich przyjaciół (badanie 1 i 3) i prezenty bożonarodzeniowe (badanie 2). W eksperymencie 3 wykazano także, że liczenie monet nie tylko zmniejsza chęć wydawania pieniędzy na prezenty dla przyjaciół, ale zwiększa oczekiwania co do prezentów, które mamy sami od nich otrzymać. Symboliczne oddziaływanie pieniędzy jest więc bardzo silne, gdyż wpływa nie tylko na zachowania wobec obcych czy przypadkowych osób, ale także, na zachowania wobec osób bliskich, nawet kosztem złamania norm społecznych obowiązujących w sytuacji obdarowywania. Pieniądze wzmagają koncentrację na własnych celach, skłaniają do zatrzymywania zasobów istotnych dla ich realizacji, i postrzegania relacji społecznych bardziej przez pryzmat reguł wymiany ekonomicznej, niż reguły wzajemności.
Description
Artykuł zaakceptowany do druku w czasopiśmie "Psychologia Społeczna"