OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23297 archived items

Recent Submissions

Item
Hazard w życiu seniorów
(2017) Lelonek-Kuleta, Bernadeta; Chuchra, Maria; Sak, Julia; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Raport przedstawia wyniki badań jakościowych przeprowadzonych z grupą 80 osób starszych uprawiających gry hazardowe. Szczegółowo opisane zostały następujące zagadnienia: związek sytuacji społeczno-ekonomicznej z uprawianiem hazardu przez seniorów, związek sytuacji rodzinnej z uprawianiem hazardu przez seniorów, specyfika uprawiania hazardu przez osoby starsze (rodzaje uprawianych gier hazardowych, miejsca uprawiania hazardu, okoliczności – kontekst grania, taktyki i strategie grania), granie w historii życia seniorów (okres uprawiania hazardu, inicjacja grania – kontekst, Częstotliwość grania na przestrzeni życia), związek rodzaju aktywności hazardowej charakterem tej aktywności, zostrzeganie i znaczenie hazardu dla osób starszych – korzyści z gry (korzyści finansowe – nadzieja, korzyści emocjonalne, korzyści społeczne – przynależność, wypełnienie czasu, zaspokojenie potrzeby grania), konsekwencje grania hazardowego dla osób starszych, dodatkowe problemy związane z aktywnością hazardową osób starszych (spożywanie alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków), świadomość problemu hazardowego wśród seniorów (poczucie winy z powodu grania, świadomość doświadczania problemów z powodu grania, pragnienie zaprzestania grania), poszukiwanie pomocy w związku z graniem – doświadczenia seniorów, rola czynników kulturowych w podejmowaniu aktywności hazardowej przez osoby starsze.
Item
Hazard problemowy i patologiczny wśród osób odbywających karę pozbawienia wolności – diagnoza sytuacji oraz specyfika zjawiska
(2017) Lelonek-Kuleta, Bernadeta; Turowska, Joanna; Bartczuk, Rafał; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Areszt Śledczy w Lublinie; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Zjawisko grania hazardowego w warunkach osadzenia stanowi temat tabu, ze względu na zakaz podejmowania tej aktywności przez osadzonych w jednostkach penitencjarnych. Z tego też wynika trudność w oszacowaniu poziomu nasilenia zaangażowania w hazard osób odbywających karę pozbawienia wolności, problemów z tym związanych, a także w poznaniu specyfiki tej aktywności. W ramach ogólnopolskiego badania powiązania hazardu z przestępczością (n = 1219), współfinansowanego ze środków Ministra Zdrowia, podjęto m.in. zagadnienie uprawiania hazardu w warunkach osadzenia. W świetle wyników 41,2% osadzonych słyszało o możliwości uprawiania hazardu w zamknięciu. 13,1% ankietowanych przyznało się do uprawiania hazardu w zamknięciu, najczęściej grali oni w karty, zakłady i kości. Ponad 74% osadzonych grających w zamknięciu spełnia kryteria patologicznego hazardu. Większość badanych (63,6%) deklaruje, że w zamknięciu gra rzadziej niż na wolności, jednak aż 27,7% osadzonych uprawia hazard częściej za kratami niż na wolności. 69,3% ankietowanych deklaruje, że spotkali za kratami osoby doświadczające problemów z powodu uprawiania hazardu. Najczęściej takich graczy spotykały osoby, które same spełniają kryteria patologicznego grania (64%). Osadzeni w wolnych wypowiedziach stosunkowo często (68,4%) ujawniają negatywną ocenę aktywności hazardowej, tylko 10,5% stwierdza, że jest to aktywność pozytywna, jeśli zachowa się umiar, 17,4% zwraca uwagę na to, że hazard w więzieniu uprawiany jest z powodu nudy i braku zajęć.
Item
Procesy poznawcze a uzależnienie od grania hazardowego – błędy myślenia nałogowych hazardzistów
(Zakład Logiki i Kognitywistyki, Instytut Psychologii UAM, 2009) Lelonek, Bernadeta; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Problem uzależnienie od hazardu pomimo tego, że aktualnie dotyka coraz większej części społeczeństwa, nie doczekał się jeszcze na gruncie polskim szerzej zakrojonych badań zmierzających do bliższego poznania jego specyfiki. Nieznajomość problemu skutkuje niemożnością opracowywania adekwatnych strategii prewencyjnych i terapeutycznych. Nałogowe granie wpisuje się w krąg uzależnień czynnościowych. Podobnie jak inne uzależnienia powstaje na bazie określonych mechanizmów. Tym jednak, co decyduje o jego specyfice, jest istotne znaczenie w jego powstawaniu zniekształconych mechanizmów poznawczych odnoszących się do rozumienia zjawiska przypadku. Poznanie tych mechanizmów pogłębia rozumienie problematyki nałogowego grania, pozwalając zarazem wyprowadzać cenne wnioski aplikacyjne odnoszące się do działań prewencyjnych i terapeutycznych.
Item
Patologiczny hazard wśród osób starszych
(Fundacja Rozwoju Profilaktyki, Edukacji i Terapii Problemów Alkoholowych, 2015) Lelonek-Kuleta, Bernadeta; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Aktualne badania dotyczące problemowego i patologicznego hazardu wykazują największe nasilenie problemu w grupie osób w wieku średniej dorosłości. Niemniej jednak zauważalne jest także zjawisko uprawiania hazardu przez ludzi w wieku emerytalnym. Z przejściem na emeryturę związane jest zwiększenie ilości wolnego czasu, zmiana sytuacji finansowej (zdecydowanie częściej na niekorzyść), pojawiające się problemy zdrowotne i towarzyszące im ograniczenie autonomii (konieczność pomocy ze strony innej osoby, nasilające się trudności z poruszaniem się) bądź też utrata małżonka czy innej bliskiej osoby. To wszystko może czynić, i często niestety czyni, okres starzenia się pełnym trudności do pokonywania. W tym kontekście nie powinna zatem dziwić skłonność i szczególna podatność osób starszych na uleganie zachowaniom mogącym stanowić ucieczkę, czy też sposób na chwilowe przynajmniej zapomnienie o problemach i doświadczenie ulgi. Od kilkunastu lat na świecie zwraca się uwagę na nasilające się zjawisko uprawiania hazardu przez osoby starsze, co w kontekście wiedzy na temat uzależnień, w tym patologicznego hazardu, może stanowić realne zagrożenie dla tej szczególnie narażonej na ucieczkowe zachowania grupy.
Item
Wsparcie rodziny z problemem uzależnienia od hazardu z wykorzystaniem podejścia poznawczego
(Instytut Psychologii im. G.S. Kostiuka NAPN Ukrainy, Instytut Nauk o Rodzinie i Pracy Socjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2016) Lelonek-Kuleta, Bernadeta; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Artykuł prezentuje założenia terapii osób bliskich patologicznym hazardzistom w podejściu poznawczym Roberta Ladouceura. Pierwszy etap terapii poświęcony jest psychoedukacji na temat patologicznego hazardu. Drugi etap ma na celu wsparcie osoby bliskiej w radzeniu sobie z własnymi emocjami doświadczanymi w relacji z patologicznym hazardzistą. Przeżycia emocjonalne przechodzą najczęściej przez trzy fazy, z których pierwsza to faza wątpliwości, druga – stresu, a trzecia – wyczerpania. Terapia osób bliskich opiera się przede wszystkim na zbudowaniu w niej motywacji do pracy nad samą sobą, bez prób zmieniania grającego partnera poprzez własne uczestniczenie w terapii. Kolejne kroki, które podejmuje osoba bliska w pracy nad sobą, to zabezpieczenie własnej sytuacji finansowej i psychologicznej (przełamanie izolacji, budowanie sieci wsparcia, zrozumienie własnych emocji, praca nad identyfikacją i zmianą własnych destrukcyjnych przekonań). Budowanie własnych granic, codzienna analiza stopnia własnych zmian.