OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23187 archived items

Recent Submissions

Item
Ekspresja impresywna? "Zrób sobie raj" Mariusza Szczygła - studia genologiczne
(Towarzystwo Studiów Dziennikarskich, 2012) Zimnoch, Mateusz; Uniwersytet Jagielloński; International Association for Literary Journalism Studies
Genologia nie potrafi utrzymać ciężaru funkcji typologicznej w odniesieniu do istotnej części literatury współczesnej. Postępująca hybrydyzacja form, przemieszanie dyskursów i konwergencja kultur ujawniające się w wielu tekstach powodują, że aparat terminologiczny, jakim dysponuje ta dziedzina, może pełnić jedynie funkcję opisową, lub – jeśli to uzasadnione – być kontekstem intertekstualnym, istotnym z punktu widzenia struktury konkretnego dzieła. Książka Mariusza Szczygła Zrób sobie raj to przykład utworu, wobec którego terminologia genologiczna traci swoją moc porządkującą. Potencjalne gatunki, do których mogłaby ona być przyporządkowana, to reportaż, esej i formy intymne. We wszystkich jednak przypadkach okazuje się, że nieścisłości występujące między abstrakcyjną matrycą gatunkową, a samą książką, są na tyle istotne, iż proste przyporządkowanie byłoby nadużyciem. Główne cechy dyskwalifikujące omawiany utwór jako reportaż to: 1. Niewielki poziom aktualności opisywanych zdarzeń, 2. Charakterystyczny dobór tematyki, 3. Specyficzne, mało reportażowe traktowanie rzeczywistości, 4. Ekspresywna funkcja literackiej transformacji zdarzeń. Cechy niepozwalające na przyporządkowanie go do kategorii eseju, to przewaga sfery informacyjnej nad refleksyjną. Do grupy form intymnych nie można go natomiast zaliczyć z powodu braku bezpośredniej koncentracji na sobie autora, realizującej się dopiero na wyższych poziomach dzieła. Bogate elementy wszystkich trzech gatunków i jednoczesna niemożność podjęcia decyzji o takiej, a nie innej przynależności, każe stworzyć dla książki Szczygła ponadgatunkową strukturę, którą określić można mianem hybrydy. Jej specyfiką, obok łączenia cech wymienionych gatunków i grup gatunków, jest przemieszanie funkcji komunikacyjnych. Fragmenty dzieła, reprezentujące bardzo określone gatunki literackie, występują w wielu wariantach funkcyjnych, odpowiadających funkcjom macierzystym gatunków składowych. Tendencja ta ujawnia się w wielu miejscach, potwierdzając zasadność proponowanego modelu, który z kolei – pełniąc funkcję opisową raczej, aniżeli typologiczną – ugruntowuje tezę mówiącą o zasadniczej zmianie funkcji genologii literackiej w odniesieniu do literatury współczesnej.