Uwaga! Pozycje dodane do repozytorium OPEN między 21 września a 6 października zostaną opublikowane na stronie repozytorium po tym terminie.
OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23002 archived items

Recent Submissions

Item
Promowanie kultury narodowej oraz historii regionu w bibliotekach różnego typu. Na przykładzie biblioteki cyfrowej, biblioteki muzealnej i filmoteki
(Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, 2021) Wojciechowska, Maja; Orzoł, Monika; Uniwersytet Gdański
W artykule przedstawiono rolę instytucji bibliotecznych w zachowaniu dziedzictwa narodowego oraz pielęgnowaniu regionalnej tożsamości kulturowej. Celem autorek było pokazanie różnorodności podejmowanych przez biblioteki inicjatyw oraz wykorzystywanych narzędzi. Zwrócono uwagę, że każda biblioteka, niezależnie od typu i wielkości, może realizować działania mające na celu promowanie kultury i historii regionu oraz wzmacnianie integracji lokalnej. W tym kontekście opisano działalność trzech znacznie różniących się od siebie bibliotek: Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej, Biblioteki Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Biblioteki Śląskiej.
Item
Usługi zdalnej komunikacji bibliotekarza z czytelnikiem jako przykład narzędzi wspierających warsztat badawczy użytkownika biblioteki
(Uniwersytet Wrocławski, 2021) Wojciechowska, Maja; Orzoł, Monika; Uniwersytet Gdański
Celem artykułu jest zaprezentowanie nowych form komunikacji bibliotekarzy z użytkownikami, które sprzyjają usprawnianiu procesu zdobywania informacji (przedmiotowej, jak i tej związanej z organizacją usług). Opisano usługę „Zapytaj bibliotekarza”, „Wypożycz bibliotekarza”, przewodniki tematyczne oraz chatboty, które mogą być wykorzystywane aby skrócić czas uzyskania podstawowych informacji, odciążyć punkty informacji naukowej od udzielania prostych informacji technicznych oraz dzięki temu stworzyć możliwość dłuższych sesji z bibliotekarzem, w czasie których dochodzi do pogłębionej analizy wybranego przez czytelnika tematu. Ponieważ można przypuszczać, że usługi te w najbliższych latach będą implementowane w wielu bibliotekach, a ich funkcjonalność będzie rosła, zwrócono uwagę na zasady ich działania, problemy, które potencjalnie mogą generować oraz nowe funkcjonalności, które może dzięki nim osiągać biblioteka.
Item
Przestrzenie kreatywne w bibliotekach w świetle najnowszych koncepcji badawczych (przykład makerspace)
(Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2021) Wojciechowska, Maja; Orzoł, Monika; Uniwersytet Gdański
W artykule zostało podjęte zagadnienie tworzenia w bibliotekach tzw. stref kreatywnych, nazywanych również przestrzeniami twórców. To coraz częstsze zjawisko wymaga analizy, która z jednej strony pozwoliłaby na zdefiniowanie kluczowych terminów, z drugiej zaś – wskazała na istotne problemy, wiążące się z tą nową funkcją bibliotek. Celem artykułu jest przedstawienie stref makerspace, które stanowią rodzaj przestrzeni kreatywnej oraz zasygnalizowanie, w oparciu o przegląd najnowszych koncepcji badawczych, publikowanych na łamach czasopism zagranicznych z dziedziny bibliotekoznawstwa, istotnych problemów, które mogą wiązać się z ich organizacją i funkcjonowaniem. W związku z tym omówiono funkcje przestrzeni kreatywnych, a zwłaszcza funkcję edukacyjną (w kontekście teorii uczenia się), problem przeprowadzania pomiarów i oceny działalności makerspace, zagadnienie ochrony praw własności intelektualnej w przestrzeniach twórców, a także potrzeby osób niepełnosprawnych, które powinny być uwzględniane podczas projektowania tej usługi.
Item
Badania czytelnictwa jako instrument diagnozy nawyków i zachowań czytelniczych użytkowników bibliotek. Geneza i stan obecny
(Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 2021) Orzoł, Monika; Wojciechowska, Maja; Uniwersytet Gdański
Badania czytelnictwa umożliwiają wspomaganie kształtowania aktywności czytelniczej różnych grup i jednostek. Mogą być prowadzone na szczeblu centralnym, w sposób kompleksowy gromadząc informację na temat aktywności czytelniczej, preferencji i nawyków czytelniczych lub też służyć jako narzędzie do badania bliższego otoczenia biblioteki. Z uwagi na wdrażanie przez te instytucje innowacyjnych form usług związanych z książką, konieczne jest analizowanie zachowań, oczekiwań i preferencji potencjalnych odbiorców oferty usługowej. Wymaga to jednak połączenia wiedzy na temat samego procesu czytania — w ujęciu socjologicznym oraz psychologicznym — z wiedzą z zakresu marketingu usług. W artykule próbowano przedstawić wielowymiarowość tego zjawiska, odnosząc się do wybranych koncepcji i metod, które mogą zostać wykorzystane w procesie realizacji badań czytelnictwa przez pojedyncze biblioteki. Zwrócono uwagę, iż czytelnictwo należy traktować jako formę uczestnictwa kulturowego, które może również — dzięki odpowiednim działaniom bibliotek — generować aktywizację jednostek w sferze społecznej.
Item
Czytelnictwo w kontekście analiz i dyskusji nad kapitałem kulturowym i społeczną rolą bibliotek
(2021) Wojciechowska, Maja; Orzoł, Monika; Uniwersytet Gdański
W artykule przedstawiono zagadnienie czytelnictwa jako zjawiska wpisującego się w mechanizmy społeczno-kulturowe. Zwrócono uwagę zarówno na indywidualny kontakt z kulturą, jak i jej odbiór w powiązaniu z interakcjami społecznymi. Podkreślono rolę biblioteki w popularyzowaniu kultury, ale także jej zadania edukacyjne i społeczne. Podczas, gdy w tradycyjnym ujęciu biblioteka miała być skoncentrowana na świadczeniu usług informacyjnych oraz zapewnianiu dostępu do literatury, to najnowsze rozwiązania pokazują, że większe korzyści można osiągnąć dzięki poszerzeniu jej funkcji, zwłaszcza, gdy dostęp do źródeł w coraz większym stopniu zapewniają bazy elektroniczne. Dlatego wydaje się, że biblioteki powinny, poza tradycyjną działalnością, realizować programy nastawione na aktywizację kulturalną i integrację społeczną, wspierające rozwój kapitału kulturowego oraz społecznego.