OPEN :: Home

Recent Submissions

Item

(Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2003) Palmowski, Tadeusz; Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

Item

Obwód Kaliningradzki wobec przemian w Europie Bałtyckiej

(IGiPZ PAN, 1999) Palmowski, Tadeusz; Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

Kaliningrad - a Russian enclave located on the Baltic Sea, neighbouring with Poland and Lithuania, is a worldwide political and legal oddity. The position of Kaliningrad is unique historically, economically and geopolitically. The region has a status of a f r e e economic zone and since 1996 of a special economic zone Economic problems appearing after dispersion of the USSR specifically affected an economic collapse of the enclave. The district of Kaliningrad belongs to the most militarised regions of Russia. Russian generals stress that the military and strategic role of the Kaliningrad district is much more important for Russia than its economic meaning. The shift of NATO eastwards and accession to the European Union of the countries f r om the close neighbourhood of Kaliningrad not only will not sharpen sufficiently complicated inner problems of the district, but they will allow the region to get softly into 'the situation of new Europe' without secession from Russia. According to the Governor L. Gorbenko, there are justified grounds to call Kaliningrad the Russian gate to Europe. As whole Russia will not be able to join the European community, so, according to A. Tuczyński, it can afford to create such a legal system and such conditions to make Kaliningrad (as an inseparable part of Russia) able to j o in it. Yet guarantees by Moscow are indispensable here. Whereas in Moscow Kaliningrad is perceived as a region of a future economic growth. According to evaluations by Scandinavian and German political scientists, the enlargement of NATO and the European Union eastwards will positively affect the district of Kaliningrad in a longer run. Searches how to solve the problem of the Russian enclave should be still carried out especially in Russia itself and in the District of Kaliningrad. Warsaw, Berlin, Stockholm and the European Union in their policies towards Kaliningrad adhere to the principles of inviolability of borders, disarmament and economic growth. Only 'europeisation' i.e. inclusion into European economic and cultural structures, and according to J. Zaleski - 'baltication' of Kaliningrad is the only wise solution. This opinion is also shared by the author of the paper. Russia, which so far has not officially shown such a readiness, may become convinced, by means of diplomatic negotiations, to recognise the only reason for the further fate of the enclave and make it the Russian region within the European Union. Despite signing the agreement between NATO and Russia, the road from resignation from confrontation to a universe cooperation with the North Atlantic Treaty will be very long. Only economically strong and integrated Baltic Europe has an opportunity to be present on the map of united Europe in the 21st century.

Item

Rola regionów transgranicznych w procesie integracji Europy Bałtyckiej

(Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2001) Palmowski, Tadeusz; Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

Region transgraniczny jest obszarem przekraczającym co najmniej jedną granicę państwową i stanowiącym sumę co najmniej dwóch przestrzeni społeczno-gospodarczych o policentrycznym sposobie organizacji. Regiony posiadające granice morskie położone są zarówno na wewnętrznych, jak i zewnętrznych granicach Unii Europejskiej. Duża część bałtyckich regionów granicznych ma charakter peryferyjny w stosunku do krajowych centrów gospodarczych. Opcja, transgraniczna (ku morzu) zaczęła rozwijać się dopiero u progu trzeciego tysiąclecia, dąży ona do przekształcenia statusu dwóch peryferiów położonych po przeciwległych stronach morza w jedną zintegrowaną, bicentryczną jednostkę nadmorską. Może ona korzystać ze wszystkich środków pomocowych jakie pojawiły się w ciągu ostatnich kilku lat w Europie. Pomimo dużej różnorodności można wyróżnić kilka wspólnych problemów i kwestii dla tego typu regionów granicznych. Koncentrują się one na wspólnej granicy morskiej i obejmują rozwiązywanie problemów komunikacyjnych między regionami i dostępu do regionu transgranicznego i szerszych rynków, który był ograniczany przez naturalną barierę przestrzenna, jaką stanowi morze. Współpraca ogniskuje się również na wspólnych problemach związanych z ochroną środowiska morskiego, turystyki morskiej, ochroną linii brzegowej, wykorzystaniu zasobów morskich (odnawialne źródła energii) oraz bezpieczeństwem na morzu, współpracy służb ratowniczych itp. Ponadto, regiony posiadające granice morskie często charakteryzują się wspólnymi więzami historycznymi, kulturalnymi oraz tradycjami handlowymi. W Europie Bałtyckiej do regionów najbardziej zaangażowanych w rozwijanie morskiej współpracy transgranicznej należą: Storstrom - Ostholstein • Øresund • Archipelago Cooperation • Kvarken & MittSkandia • Południowa Finlandia - Estonia • Bornholm - Płd.-Wsch. Skania • Fyn-KERN • Baltic Sea Island (B7) • Euroregion Bałtyk • Euroregion Pomerania Czynnikiem cywilizacyjnie i kulturowo spajającym społeczność Europy Bałtyckiej jest morska tradycja, która utrwala świadomość wspólnoty losu i interesów oraz uczy wzajemnego respektowania odrębności językowej, kulturalnej i religijnej. Kształtujące się współcześnie morskie regiony współpracy transgranicznej stanowią jeden z istotnych elementów na tej drodze. Stanowią one punkt wyjścia do dalszych decyzji i działań prowadzących do pełnej integracji bałtyckiej. Unia Europejska i Rada Europy od połowy lat dziewięćdziesiątych wyraźnie akcentują znaczenie regionu bałtyckiego dla integracji europej- / skiej i wykazują duże zainteresowanie rozwojem współpracy państw wokół tego akwenu. Idea określana nazwą „Morze Bałtyckie Morzem Śródziemnym Północy" znajduje silne poparcie wśród państw bałtyckich należących do UE. Jej celem jest wzmocnienie „komponentu" bałtyckiego w Europie poprzez wypracowanie oddzielnej polityki wobec tego regionu oraz poprzez programy wsparcia UE. Ukształtowana Europa Bałtycka może w przyszłości przesunąć europejski środek ciężkości ze strefy atlantyckiej i częściowo śródziemnomorskiej w kierunku północno-wschodnim, który może stać się ważnym regionem na mapie Zjednoczonej Europy.

Item

Polskie regiony a integracja bałtycka

(Instytut Geograficzny, Wrocław, 2000) Palmowski, Tadeusz; Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

Item

Rola Via Hanseatici w strategii i programie rozwoju południowej części Europy Bałtyckiej

(Wydział Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2003) Palmowski, Tadeusz; Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

OPEN Repository

22936 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Browse by

Date

Author

Affiliation

Subject

Publisher

License