OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22976 archived items

Recent Submissions

Item
Geneza, działalność, sukcesy i porażki oraz perspektywy renesansu Trójkąta Weimarskiego po agresji Rosji na Ukrainę
(Uczelnia Łazarskiego, 2023) Fiszer, Józef M.; Uczelnia Łazarskiego
Artykuł poświęcony jest Trójkątowi Weimarskiemu. Ukazuje jego genezę, cele, działalność, sukcesy i porażki oraz perspektywy renesansu, o czym mówiono m.in. 12 maja 2023 r. na spotkaniu ministrów ds. europejskich państw Trójkąta Weimarskiego z wicepremier Ukrainy. Trójkąt Weimarski powstał w trudnym momencie dla Polski i Europy (po zjednoczeniu Niemiec 3 października 1990 r.), ale jeszcze przed rozpadem Związku Radzieckiego w grudniu 1991 r., który miał negatywny stosunek do transformacji ustrojowej w Polsce (rozpoczętej w czerwcu 1989 r.) i jej euroatlantyckich aspiracji. Podobny negatywny stosunek do euroatlantyckich aspiracji Ukrainy ma Federacja Rosyjska pod rządami Władimira Putina. Trójkąt Weimarski zdaje się być jednym z największych sukcesów polityki zagranicznej Polski po 1989 r., której głównym celem była akcesja do struktur euroatlantyckich, aby w ten sposób zapewnić jej suwerenność i umocnić bezpieczeństwo. W tym aspekcie należy stwierdzić, że Trójkąt Weimarski spełnił swoją funkcję. Ma na swoim koncie wiele sukcesów, ale również porażek i niewykorzystanych szans. Odegrał też pozytywną rolę w procesie „powrotu” Polski do Europy po 1989 r. Tezą główną niniejszego artykułu jest konstatacja, że bez Trójkąta Weimarskiego integracja postkomunistycznej Europy, szczególnie w latach 1991–2009, nie byłaby tak dynamiczna i efektywna, jak to miało wówczas miejsce, a droga Polski do struktur euroatlantyckich byłaby znacznie trudniejsza. Ponadto stwierdzam, że biorąc pod uwagę coraz bardziej komplikującą się dziś sytuację międzynarodową, Trójkąt Weimarski powinien nadal odgrywać istotną rolę w polityce zagranicznej Polski, Niemiec i Francji oraz Unii Europejskiej. Mógłby odegrać też istotną rolę w zakończeniu wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej i NATO. Dlatego też powinien on jak najszybciej wznowić działalność.
Item
Polsko-niemiecka współpraca w obszarze zwalczania nieuczciwych praktyk podatkowych i podwójnego opodatkowania. Analiza wybranych zagadnień
(Uczelnia Łazarskiego, 2023) Matras, Tomasz; Instytut Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa, Uniwersytet Wrocławski
Ścisłe i oparte na zaufaniu stosunki polsko-niemieckie współkształtuje również współpraca w obszarze podatków transgranicznych. Najważniejszym dokumentem będącym podstawą prawną regulującą kwestie współpracy podatkowej jest Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z 14 maja 2003 r. Niemniej, tworzenie efektywnych mechanizmów prawidłowego naliczania podstawy opodatkowania jest również wynikiem wieloletnich dwustronnych uzgodnień i porozumień pomiędzy przedstawicielami administracji publicznej oraz ministerstw Polski i Niemiec. Od kiedy regulacje kwestii podatkowych stały się przedmiotem intensywnych prac na forum instytucji Unii Europejskiej, oba państwa zgłaszały inicjatywy mające usprawnić i zreformować proponowane przez Komisję Europejską przepisy. W ciągu 30 lat zakres uzgodnień i porozumień nie budził większych zastrzeżeń po obu stronach Odry bez względu na ich formułę – bilateralną lub multilateralną. Współpraca przynosiła wymierne korzyści dla obu państw, generując większe dochody podatkowe niż samodzielne zwalczanie nadużyć. Pewną rysę na wręcz modelowej kooperacji stanowią zauważalne w ostatnich latach odmienne propozycje zgłaszane przez przedstawicieli Polski i Niemiec, które nie spotykają się z aprobatą rządu drugiego państwa. Są one rezultatem różnic w podejściu do procesu przeciwdziałania erozji bazy podatkowej w Unii Europejskiej. Nie powodują one zagrożenia dla przyjętych już rozwiązań, natomiast proces negocjowania nowych przepisów wspólnotowych może w przyszłości w większym stopniu niż dotychczas uwzględniać partykularne interesy gospodarcze.
Item
Niemieckie przedsiębiorstwa i marki w sektorze motoryzacyjnym w Polsce
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2023) Dyba, Wojciech; Stryjakiewicz, Tadeusz; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
Polska na przełomie XX i XXI wieku stała się miejscem lokalizacji wielu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w przemyśle, ze znaczącym udziałem firm produkujących części motoryzacyjne. Duże zmiany nastąpiły również na krajowym rynku samochodowym – auta upowszechniły się jako środek komunikacji indywidualnej. Istotną rolę w tych przemianach odegrały podmioty niemieckie. Celem artykułu jest analiza ich oddziaływania na polski sektor motoryzacyjny (ze szczególnym uwzględnieniem jego przestrzennego zróżnicowania), z dwojakiego punktu widzenia: a) skali i rozmieszczenia inwestycji produkcyjnych w tym sektorze, b) popularności niemieckich marek na polskim rynku samochodowym. Punktem wyjścia analizy, obok studiów literaturowych, było przygotowanie baz danych o zlokalizowanych w Polsce zakładach oraz zarejestrowanych samochodach. Ze względu na geograficzny charakter badań, podstawowymi metodami prezentacji danych oraz ich pogłębionej analizy i interpretacji były metody kartograficzne (mapa rozmieszczenia, kartogram). Badanie pozwoliło wykazać, że niemieckie firmy stanowią około 1/3 ogólnej liczby wszystkich przedsiębiorstw sektora motoryzacyjnego w Polsce, a samochody niemieckich marek około 1/3 wszystkich krajowych rejestracji samochodów. Analiza rozmieszczenia przestrzennego niemieckich inwestycji wskazuje, że znajdują się one głównie w Polsce południowo-zachodniej i zachodniej (województwa śląskie, dolnośląskie, wielkopolskie, lubuskie i zachodniopomorskie), co wynika z bliskości granicy z Niemcami, dostępności transportowej oraz siły roboczej (w tym wykwalifikowanej w przemyśle). Rejestracje niemieckich marek dominują w Polsce zachodniej i północnej, co silnie uwarunkowane jest importem samochodów używanych z Niemiec na tych obszarach.
Item
Lobbing i doradztwo polityczne w praktyce parlamentarnej w polsko-niemieckiej perspektywie porównawczej
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2022) Wyligała, Helena; Dariusz, Skrzypiński; Uniwersytet Dolnośląski DSW we Wrocławiu; Uniwersytet Wrocławski
Rzecznictwo interesów jest ważną częścią każdego systemu demokratycznego, zaś jego celem jest zapewnienie różnym grupom społecznym możliwości włączenia ich merytorycznej opinii do procesu podejmowania decyzji politycznych. W tekście analizowana jest aktywność przedstawicieli grup interesu, w tym lobbystów, w polskim Sejmie i niemieckim Bundestagu w latach 2019–2021. Celem badań było wskazanie specyfiki i różnic w realizacji lobbingu i doradztwa politycznego na forum obu izb parlamentarnych. Na tle kulturowej, prawnej i systemowej złożoności otoczenia badanych legislatyw, z wykorzystaniem metody ilościowej dokonano analizy danych zastanych dotyczących obecności przedstawicieli grup interesu w parlamentach Polski i Niemiec oraz wykorzystywanych przez nich instrumentów, takich jak: rejestry, wejścia do izb, uczestnictwo w posiedzeniach komisji parlamentarnych, wysłuchania publiczne i petycje. Mimo iż Niemcy i Polska jako demokracje parlamentarne posługują się tymi samymi mechanizmami, to analizowane instrumentarium osadzone w odmiennych kulturach doradztwa politycznego i kontekście prawnym, zorientowane jest na inne standardy w praktyce parlamentarnej. Zróżnicowane zakresy i skala szczegółowości statystyki publicznej utrudniają proces porównawczy. Dostępne publicznie zestawienia nie oddają jednak skali zjawiska lobbingu i doradztwa, rejestrowana jest bowiem tylko sformalizowana działalność zawodowa, zaś kontakty nieformalne pozostają „nierejestrowane”. Niniejsze badania potwierdzają, że skala wpływu społecznego na proces decyzyjny w Sejmie i Bundestagu jest wysoce odmienna, mimo podobieństwa instrumentów konsultacji i doradztwa. W Niemczech zarówno liczba zarejestrowanych podmiotów lobbingowych, ich aktywny udział w posiedzeniach i zróżnicowane formy aktywności, dostęp do parlamentu, liczba wysłuchań publicznych, jak i petycji jest zdecydowanie wyższa niż w Polsce. Skłania to do uznania niemieckiej kultury politycznej jako bardziej rozwiniętej w oparciu o mechanizmy partycypacji społecznej w procesach decyzyjnych i otwarcia instytucji politycznych na ekspertyzę.
Item
Konstytucyjne podstawy obostrzeń covidowych – analiza porównawcza rozwiązań stosowanych w Polsce, Austrii i Niemczech
(Uczelnia Łazarskiego, 2023) Syska, Dagmara; Uczelnia Łazarskiego
Artykuł skupia się na wprowadzanych na początku pandemii COVID-19 oraz w trakcie jej trwania rozwiązań związanych z bezpieczeństwem publicznym w trzech krajach Unii Europejskiej – w Polsce, Austrii oraz Niemczech. Obostrzenia poddane zostają analizie, ze szczególną uwagą poświęconą konstytucyjnym podstawom przeprowadzonych działań.