OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22936 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Thumbnail Image
Item
Zmiany dostępności czasowo-przestrzennej w wyniku inwestycji drogowych finansowanych ze środków Unii Europejskiej (2004-2012)
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2014) Śleszyński, Przemysław; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
W artykule przedstawiono analizę zmian w dostępności drogowej w latach 2004-2012, wynikającą z inwestycji finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Porównano czasy przejazdu samochodem osobowym według modelu prędkości ruchu uwzględniającego parametry technicznofunkcjonalne dróg, w tym podział na drogi szybkiego ruchu. Analizowano to dla macierzy 18 miast wojewódzkich oraz w relacjach wszystkich gmin w Polsce z Warszawą. Obliczono też zmiany zasięgu izochrony jednogodzinnej oraz oszacowano potencjalne oszczędności czasowe dla użytkowników dróg według gmin. Wyniki analiz wykazują duże zróżnicowanie oddziaływania inwestycji, w tym bardzo słabą poprawę dostępności dla wschodniej części Polski. Artykuł bazuje na opracowaniu wykonanym w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (Komornicki i in. 2013).
Thumbnail Image
Item
Thermal and precipitation conditions during the long May weekend in Poland and their circulation condition
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2024) Mendel, Karolina; Tomczyk, Arkadiusz M.; Schevchenko, Olga; Adam Mickiewicz University, Institute of Physical Geography and Environmental Planning, Department of Meteorology and Climatology; Taras Shevchenko National University of Kyiv, Department of Meteorology and Climatology
The objective of the study was to characterise the thermal and precipitation conditions in Poland during the long May weekend and to determine their circulation conditions. This study was based on mean daily air temperature values and daily precipitation totals for the period of 1–3 May in the years 1966–2023. The data were obtained from the resources of the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute, and made it possible to calculate the mean air temperature for long May weekends in all stations, as well as the precipitation totals. The study revealed the spatial variability of thermal conditions during the May weekend in Poland. The coolest areas were north- ern regions, and particularly the Baltic coast, because of the cooling effect of the sea. The warmest regions were the southern and southwestern areas of the country. Spatial variability was also observed for the precipitation totals. The lowest totals were primarily recorded in central Poland and in the northern regions. Three groups of May weekends were designated in the years under study. The first group was characterised by lower than average air temperature, but higher precipitation, the second one by lower than average air temperature and lower precipitation, and in the third group air temperature was high- er than the average, and precipitation was lower. Each of the types was characterised by a different baric situation.
Thumbnail Image
Item
Niepewność reżimu odpływu rzek w Polsce w warunkach ocieplenia klimatu
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2024) Wrzesiński, Dariusz; Brzezińska, Wiktoria; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych
Obserwowana od końca lat 80. XX w. zmiana klimatu w Polsce polegająca na istotnym wzroście temperatury powietrza prowadzi do zmiany funkcjonowania środowiska hydrologicznego, w tym sposobu zasilania rzek i wysokości oraz rozkładu odpływu w cyklu rocznym. Celem pracy jest przedstawienie przestrzennego zróżnicowania niepewności reżimu odpływu rzek i jej zmian w Polsce w latach 1951–2020 na podstawie miary opartej na teorii entropii informacji Shannona. Ustalono stopień niepewności odpływu w cyklu rocznym w całym wieloleciu 1951–2020 oraz w dwóch podokresach: przed silnym wzrostem temperatury powietrza (1951–1988) i w jego czasie (1988–2020). Po roku 1988 nastąpił wzrost niepewności i wyrównanie rozkładu odpływu rzek w przypadku 86% przekrojów wodowskazowych w dorzeczu Wisły, istotny statystycznie we wschodniej części dorzecza. Natomiast odpływ większości rzek w dorzeczu Odry (61%) wykazał nieistotny statystycznie spadek entropii rozkładu odpływu. Do przyczyn takich zmian należy zaliczyć przestrzenne zróżnicowanie zmian wysokości odpływu i jego struktury w okresie ocieplenia. Entropia rozkładu informująca o sezonowości odpływu może być przydatną miarą charakteryzującą reżim odpływu i jego transformację w warunkach zmiany klimatu. Na zmianę reżimu odpływu najbardziej narażone są rzeki o reżimie niwalnym, zwłaszcza niwalnym silnie wykształconym, oraz reżimach złożonych: niwalno-pluwialnym i pluwialno-niwalnym.
Thumbnail Image
Item
Procesy demograficzne w miejskich obszarach funkcjonalnych w Polsce
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2024) Szafranek-Stefaniuk, Edyta; Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Wydział Gospodarki Przestrzennej i Transformacji Regionów
Procesy demograficzne zachodzą współcześnie w Polsce z coraz większą intensywnością, stanowiąc efekt oraz czynnik kształtowania pozostałych sfer funkcjonowania jednostek terytorialnych. Zjawisko to dotyczy również miejskich obszarów funkcjonalnych (MOF), w których miasto centralne (rdzeń) jest silnie powiązane funkcjonalnie z otoczeniem, na które składają się obszary wiejskie i małe miasta. Celem artykułu jest zbadanie zakresu, kierunków i tempa zmian procesów demograficznych w MOF w latach 2014–2022. Ponadto dążono do wskazania typów demograficznych badanych MOF-ów. W badaniach wzięto do analizy 24 MOF-y, rozumiane jako jednostki sformalizowane w formie związków Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT). Zastosowano metody teoretyczne i empiryczne, mieszane, tj. jakościowe i ilościowe. Punktem wyjścia była krytyczna analiza piśmiennictwa, a wymiar praktyczny badań oparto na metodach opisu statystycznego, przede wszystkim zastosowano analizę struktury obiektów oraz analizę dynamiki zjawisk. Wykorzystano metody opisowe, porównawcze oraz klasyfikacyjne. Badania oparto na wyselekcjonowanych wskaźnikach statystycznych pozyskanych powinno być: z baz danych BDL i Strateg z zasobów Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Uzyskane wyniki wskazują, że w analizowanym okresie zachodziły istotne zmiany demograficzne w MOF-ach, w tym m.in. wzrost zaludnienia, niekorzystne tendencje w zakresie ruchu naturalnego skutkujące starzeniem się społeczeństwa, napływ migracyjny w ruchu wewnętrznym. Ponadto ustalono, że odmiennie kształtują się procesy demograficzne w obszarach funkcjonalnych największych miast i miast subregionalnych. Wzrastała liczba ludności MOF ukształtowanych wokół największych miast i była ona generowana przede wszystkim dodatnim bilansem migracyjnym, natomiast zmniejszało się zaludnienie większości MOF miast subregionalnych, głównie ze względu na ubytek w ruchu naturalnym.
Thumbnail Image
Item
Niemieckie przedsiębiorstwa i marki w sektorze motoryzacyjnym w Polsce
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2023) Dyba, Wojciech; Stryjakiewicz, Tadeusz; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
Polska na przełomie XX i XXI wieku stała się miejscem lokalizacji wielu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w przemyśle, ze znaczącym udziałem firm produkujących części motoryzacyjne. Duże zmiany nastąpiły również na krajowym rynku samochodowym – auta upowszechniły się jako środek komunikacji indywidualnej. Istotną rolę w tych przemianach odegrały podmioty niemieckie. Celem artykułu jest analiza ich oddziaływania na polski sektor motoryzacyjny (ze szczególnym uwzględnieniem jego przestrzennego zróżnicowania), z dwojakiego punktu widzenia: a) skali i rozmieszczenia inwestycji produkcyjnych w tym sektorze, b) popularności niemieckich marek na polskim rynku samochodowym. Punktem wyjścia analizy, obok studiów literaturowych, było przygotowanie baz danych o zlokalizowanych w Polsce zakładach oraz zarejestrowanych samochodach. Ze względu na geograficzny charakter badań, podstawowymi metodami prezentacji danych oraz ich pogłębionej analizy i interpretacji były metody kartograficzne (mapa rozmieszczenia, kartogram). Badanie pozwoliło wykazać, że niemieckie firmy stanowią około 1/3 ogólnej liczby wszystkich przedsiębiorstw sektora motoryzacyjnego w Polsce, a samochody niemieckich marek około 1/3 wszystkich krajowych rejestracji samochodów. Analiza rozmieszczenia przestrzennego niemieckich inwestycji wskazuje, że znajdują się one głównie w Polsce południowo-zachodniej i zachodniej (województwa śląskie, dolnośląskie, wielkopolskie, lubuskie i zachodniopomorskie), co wynika z bliskości granicy z Niemcami, dostępności transportowej oraz siły roboczej (w tym wykwalifikowanej w przemyśle). Rejestracje niemieckich marek dominują w Polsce zachodniej i północnej, co silnie uwarunkowane jest importem samochodów używanych z Niemiec na tych obszarach.

Browse by

Selected filters:
Subject: Poland Subject: Polska Publisher: Polskie Towarzystwo Geograficzne License: Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Reset filters