OPEN :: Home

Recent Submissions

Item

Miasta zdegradowane a procesy opustoszania

(University of Gothenburg, Gothenburg, 2015) Szmytkie, Robert; Krzysztofik, Robert; Dymitrow, Mirek; Kantor-Pietraga, Iwona; Pełka-Gościniak, Jolanta; Spórna, Tomasz; Brauer, René; Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, Wrocław, Polska; University of Gothenburg, Sweden; School of Business, Economics and Law; Department of Economy and Society – Unit for Human Geography; Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geografii Ekonomicznej, Sosnowiec, Polska; Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geografii Fizycznej, Sosnowiec, Polska; University of Surrey, Guildford, UK; Faculty of Arts and Social Sciences; School of Hospitality and Tourism Management

Jednym z istotniejszych elementów interakcji pomiędzy środowiskiem naturalnym, a środowiskiem antropogeograficznym jest problem destabilizacji systemów miejskich. Autorzy rozumieją tą destabilizację zarówno jako czasowo istniejące zjawiska, ale także jako przestrzenne konsekwencje ścierania się obu sfer – przyrodniczej i antropogenicznej. Interakcja ta w odniesieniu do osadnictwa, szczególnie w przeszłości, ale nie tylko odzwierciedla się między innymi procesem opustoszenia miasta. Zbadanie tego zjawiska na terytorium Polski było zasadniczym celem tego opracowania. W rozdziale tym wskazano także na relatywność miast opustoszałych względem miast zdegradowanych, wskazując, że te pierwsze stanowią specyficzny typ tych drugich. W rozdziale zaprezentowane zostały mechanizmy degradacji dawnych miast, w tym przypadku nie tylko tej prawno administracyjnej, ale także przestrzennej i społecznej. Jakkolwiek wskazane przykłady (Stara Łeba, Drohiczyn Ruska Strona, Wapno, Miedzianka) z uwagi na wielkość dawnych miast nie mają przełożenia do współczesnych zagrożeń środowiskowych, to jednak niektóre elementy negatywnych oddziaływań mogą wyjaśniać współczesne oblicza niebezpieczeństw na jakie narażone są tereny osiedleńcze.

Item

Zdegradowane feudalne aglomeracje miejskie w Polsce

(University of Gothenburg, Gothenburg, 2015) Kantor-Pietraga, Iwona; Krzysztofik, Robert; Spórna, Tomasz; Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geografii Ekonomicznej, Sosnowiec, Polska

Miasta zdegradowane najczęściej stanowią świadectwo przemian miast w ostatnich dwustu latach. Z tym okresem wiążą się także pojęcia aglomeracja czy konurbacja miejska. W trochę innym świetle oba te zagadnienia widoczne są w badaniach zdegradowanych aglomeracji miejskich. Dodajmy w tym miejscu aglomeracji o genezie feudalnej. Zdegradowane aglomeracje miejskie są świadectwem dawnych stosunków społecznych i gospodarczych, które w indywidualny sposób kształtowały i organizowały także sieć miast. Pod pojęciem zdegradowanej aglomeracji miejskiej Autorzy rozdziału rozumieją układ co najmniej dwóch dawnych (zdegradowanych) miast zlokalizowanych w odległości nie większej niż 3 km. Założono, że o zdegradowanej aglomeracji można mówić tylko wtedy, gdy wszystkie ośrodki takiego układu osadniczego mają współcześnie status wsi lub przysiółka. Wśród wyróżnionych przez Autorów zdegradowanych aglomeracji miejskich największą grupę stanowią te, które ukształtowały się w okresie wczesnonowożytnym, a swój status straciły w XIX i I połowie XX w. Jak wskazano w artykule główną przyczyną degradacji prawno-administracyjnej omawianego typu form osadniczych były problemy z ich industrializacją, dostępnością do sieci kolejowej czy rozwojem wyspecjalizowanych usług nastawionych na rynki ponadlokalne. Wśród wyróżnionych typów aglomeracji miejskich wskazać można zarówno aglomeracje monocentryczne, jak i aglomeracje policentryczne czy miasta bliźniacze. W celu pogłębienia istoty rozwoju i degradacji prawno-administracyjnej feudalnych aglomeracji miejskich przedstawiono cztery studia przypadków (Rakowa, Nowego Miasta nad Wartą, Kopanicy i Tarnogóry z Izbicą). Studia te obejmują różne typy zespołów - genetyczne, osadnicze, funkcjonalne i gospodarcze. Jak stwierdzono w konkluzji istnienie w przeszłości aglomeracji miejskich potwierdza fakt, że pewne mechanizmy w rozwoju złożonych układów osadniczych są trwałe.

OPEN Repository

23110 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Browse by

Date

Author

Affiliation

Subject

Publisher

License