OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22936 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Thumbnail Image
Item
Zmiany dostępności czasowo-przestrzennej w wyniku inwestycji drogowych finansowanych ze środków Unii Europejskiej (2004-2012)
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2014) Śleszyński, Przemysław; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
W artykule przedstawiono analizę zmian w dostępności drogowej w latach 2004-2012, wynikającą z inwestycji finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Porównano czasy przejazdu samochodem osobowym według modelu prędkości ruchu uwzględniającego parametry technicznofunkcjonalne dróg, w tym podział na drogi szybkiego ruchu. Analizowano to dla macierzy 18 miast wojewódzkich oraz w relacjach wszystkich gmin w Polsce z Warszawą. Obliczono też zmiany zasięgu izochrony jednogodzinnej oraz oszacowano potencjalne oszczędności czasowe dla użytkowników dróg według gmin. Wyniki analiz wykazują duże zróżnicowanie oddziaływania inwestycji, w tym bardzo słabą poprawę dostępności dla wschodniej części Polski. Artykuł bazuje na opracowaniu wykonanym w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (Komornicki i in. 2013).
Thumbnail Image
Item
Fenomen krajobrazów kulturowych Podlasia
(Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 2017) Plit, Joanna; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie Warszawa, Polska
Podlasie leży na pograniczu kulturowym Europy Zachodniej katolicko-protestanckiej i Europy Wschodniej głównie prawosławnej. Od wieków zamieszkany przez zróżnicowaną etnicznie i narodowościowo ludność. Było przedmiotem rywalizacji politycznej sąsiadujących państw, dlatego w ciągu wieków obszar wielokrotnie zmieniał przynależność polityczną. Dzięki wyraźnej odrębności i niezłemu zachowaniu krajobrazy kulturowe Podlasia jest wdzięcznym tematem badawczym. Celem niniejszego artykułu jest na podstawie odtworzonych dziejów regionu odnalezienie punktów zwrot-nych kształtowania się krajobrazów kulturowych Podlasia, Wykorzystanie tych analiz do przeprowadzenia regionalizacji historyczno-kulturowej północno-wschodniej Polski oraz porównanie jej z regionalizacją fizycznogeograficzną tego regionu.
Thumbnail Image
Item
Trwałość dawnych granic politycznych w sferze morfogenetycznej osadnictwa wiejskiego w Polsce
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2016) Figlus, Tomasz; Katedra Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki
Artykuł prezentuje wyniki badań poświęconych wybranym zagadnieniom trwałości historycznych granic politycznych w aspekcie zróżnicowania morfogenetycznego wsi. W wyniku analiz o charakterze diagnostycznym zidentyfikowano odcinki dawnych granic, które odzwierciedlają się współcześnie w odmiennej strukturze form rozplanowania na sąsiadujących obszarach wykazujących w przeszłości różną przynależność polityczną. W zakresie badań szczegółowych uwzględniono dwa przypadki granic z okresu staropolskiego: dawnej granicy między Koroną a Litwą na Podlasiu oraz granicę między Państwem Zakonnym, a późniejszymi Prusami Książęcymi i Rzeczpospolitą na obszarze pogranicza mazurskokurpiowskiego. Analizie poddano również dwa przypadki granic porozbiorowych: rozdzielających ziemię chełmińską i dobrzyńską oraz fragment granicy wzdłuż Prosny rozdzielający dawną ziemię wieluńską pomiędzy Prusy i Rosję (tzw. Kongresówkę). Dowiedziono wpływu funkcjonowania granic oraz odmiennych systemów prawno-politycznych na zróżnicowanie typów układów ruralistycznych. Okazało się, że zjawisko trwałości granic w zakresie morfogenezy osadnictwa wiejskiego zależne jest proporcjonalnie od ich stabilności i wykazuje charakter dysjunktywny. Ze względu na dyfuzję wzorców rozplanowania mamy zazwyczaj do czynienia z buforowym charakterem granic reliktowych, czego wyrazem są przejściowe obszary cechujące się niejednorodnością morfologiczną.
Thumbnail Image
Item
Prognozowane zmiany wybranych elementów krajobrazu kulturowego Polski do roku 2050. Szkic geograficzny – część 2
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Plit, Joanna; Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; The Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland
W artykule przedstawiono prawdopodobną ewolucję i prognozowany stan elementów/składników krajobrazu kulturowego Polski w 2050 r. Ekstrapolując obserwowane procesy przyrodnicze, trendy społeczno-gospodarcze i kulturowe, omówiono: uwarunkowane antropogenicznie efekty zmian szaty roślinnej i wód powierzchniowych, przewidywane krajobrazowe zmiany w strukturze upraw i własności w rolnictwie, efekty rozwoju osadnictwa, i alternatywnych źródeł energii. Przedstawiony scenariusz obejmuje także krajobrazowe skutki: globalizacji, oczekiwanego napływu imigrantów, multikulturowości i przeciwstawnych tendencji historycyzmu. Postuluje się wykonanie regionalnych i lokalnych prognoz zmian krajobrazowych oraz dalsze prace metodyczne, co pozwoli na lepszą ochronę walorów krajobrazu kulturowego Polski. Założenia teoretyczne i czynniki krajobrazotwórcze omówiono w poprzednim artykule Myga-Piątek, Plit, Plit 2019. Poniższy tekst jest jego kontynuacją.
Thumbnail Image
Item
Czy możliwa jest prognoza zmian krajobrazu kulturowego Polski? Szkic problematyki w ujęciu geograficznym. Część 1 – Siły sprawcze
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Plit, Joanna; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland
W badaniach krajobrazu kulturowego dużą rolę odgrywa podejście ewolucyjne, wyjaśniające obecny jego stan przez analizę zmian w minionych stuleciach. Kolejnym etapem badań krajobrazowych, o dużym walorze praktycznym, staje się przewidywanie zmian krajobrazu. Prognozowanie stanowi bardzo ważny element teoretycznych badań naukowych. W artykule zwrócono uwagę na potrzebę takich prognoz, omówiono trudności związane z ich opracowywaniem. Uzasadniono, dlaczego w Polsce najdalszy horyzont czasowy prognoz krajobrazowych sięgać może nie dalej niż do 2050 r. Ukazano czynniki: środowiskowe, polityczne, ekonomiczne, społeczne, biopsychiczne populacji, demograficzne, kulturowe i regionalne, które do 2050 r. wpływać będą z dużym prawdopodobieństwem na ewolucję krajobrazu kulturowego Polski. Przyszłe jego zmiany – efekty działania sił sprawczych zostaną omówione zostaną w kolejnym artykule.

Browse by

2014 - 2019149
Selected filters:
Subject: Polska Start date: 2014 End date: 2019
Reset filters