Uwaga! Pozycje dodane do repozytorium OPEN między 21 września a 6 października zostaną opublikowane na stronie repozytorium po tym terminie.
OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23002 archived items

Recent Submissions

Item
Rodzinna edukacja medialna przygotowaniem do funkcjonowania dziecka w świecie mediów
(EDUsfera. Ewa Jurczyk-Romanowska, 2020) Nowicka, Ewa; Zakład Mediów i Technologii Informacyjnych, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Zielonogórski
Wprowadzenie. Technologie informacyjno-komunikacyjne stanowią niezwykle ważny element życia rodzinnego. Rodzice dokładają wielu starań w organizowaniu pierwszych wrażeń i doświadczeń medialnych swoich dzieci. Doświadczenia te mogą mieć charakter pozytywny, ale również negatywny. Niezwykle ważna jest – zapoczątkowana przez samych rodziców – edukacja medialna, która stanowić będzie elementarne przygotowanie najmłodszych do prawidłowego i świadomego odbioru mediów. Cel. Opracowany artykuł ma na celu podkreślić niezwykle ważną rolę rodziców w przygotowaniu najmłodszych dzieci do prawidłowego i bezpiecznego korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych. Mając na uwadze pojawiające się problemy zagrożeń medialnych wśród dzieci i młodzieży, w pracy przedstawiłam niepokojące zagrożenia istotne dla funkcjonowania rodziny, najważniejsze założenia edukacji medialnej oraz opisane propozycje działań rodziców w zakresie wczesnego wychowania medialnego w rodzinie. Materiały i metody. W pracy dokonano przeglądu poglądów i założeń podkreślających rolę i zadania rodzinnej edukacji medialnej, pomocnej w przygotowaniu małego dziecka do życia w świecie zdominowanym przez media. Wyniki. Edukacja medialna praktykowana w rodzinie stanowi niezwykle ważny element współczesnego wychowania przygotowującego dzieci i młodzież do bezpiecznego korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Item
Prawne aspekty ograniczonej decyzyjności rodzica zastępczego wobec dziecka
(EDUsfera. Ewa Jurczyk-Romanowska, 2020) Wilk, Aleksandra; Katedra Prawa Prywatnego, Wydział Prawa i Administracji, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Opolski
Wprowadzenie. Ograniczenie władzy rodzicielskiej poprzez umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej wywołuje m.in. skutki w zakresie rozdzielenia praw i obowiązków między rodzicami zastępczymi a rodzicami biologicznymi. Rodzice biologiczni zachowują bowiem niektóre uprawnienia rodzicielskie. Brak wystarczająco jednolitych i precyzyjnych regulacji prawnych określających zakres praw i obowiązków obu rodzin może powodować realne trudności w prawidłowym wypełnianiu ról rodzicielskich, gdy pomiędzy rodzinami nie ma porozumienia. Cel. Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest problematyka zasadności ograniczenia w prawie zakresu decyzyjności rodziców zastępczych w sprawach dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. Celem rozważań jest wskazanie na niejednolitość przepisów prawnych w tym obszarze, a także próba odpowiedzi na pytanie, czy ograniczenia zakresu decyzyjności rodzica zastępczego wynikające z przepisów pozwalają na skuteczną ochronę dobra dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. Istotne przy tym bowiem jest to, że dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej m.in. z tego powodu, że rodzice biologiczni stworzyli sytuację zagrożenia dla jego dobra. Uzasadnione wydaje się zatem założenie, że przy zachowaniu tymczasowości pieczy zastępczej rodzice zastępczy powinni dysponować szerszym zakresem uprawnień decyzyjnych wobec podopiecznego niż obecnie przewidują to przepisy prawa. Problem ten jest wielowątkowy, a wobec niedostatecznego uregulowania tej kwestii może zaistnieć trudność w realizacji uprawnień wspólnie przez rodziców biologicznych i zastępczych, zwłaszcza jeżeli brak jest między nimi porozumienia i chęci współpracy. Materiały i metody. W przyjętej metodologii pracy zastosowano teoretyczno-prawne i dogmatyczno-prawne metody badawcze, opierające się na analizie materiału merytorycznego oraz poglądach przedstawicieli doktryny prawa. Podstawą rozważań była również analiza piśmiennictwa oraz orzecznictwa. Problemowo przeanalizowano zagadnienie prawne będące przedmiotem opracowania. Wnioski. W polskim systemie prawnym podział kompetencji między rodziców zastępczych a biologicznych nie gwarantuje prawnej ochrony dobra dziecka. Zauważalny chaos w przepisach nie sprzyja też popularyzacji idei rodzicielstwa zastępczego, które jest obecnie tak pożądane. Uzasadniony wydaje się postulat uelastycznienia obowiązujących regulacji, które powinny wyznaczać ograniczenia w decyzyjności raczej dla rodziców biologicznych, a nie zastępczych, jak ma to miejsce obecnie.
Item
Matka Polka Pandemiczna - życie codzienne współczesnych matek w czasie pandemii
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2021) Lewicka, Monika; Katedra Badań nad Edukacją Estetyczną, Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Cel. Celem artykułu jest ukazanie macierzyństwa w trudnej, kryzysowej sytuacji, w której znalazły się kobiety-matki na skutek pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Celem jest również zwrócenie uwagi na konieczność rekonstrukcji codzienności, której musiały dokonać matki, aby poradzić sobie w obliczu nowych trudności: połączeniem życia rodzinnego z pracą zawodową i wsparciem dzieci w edukacji. Artykuł pokazuje również zagrożenia i wyzwania dla macierzyństwa wobec pandemicznej rzeczywistości. Materiał i metody. W ramach prac nad tekstem posłużono się metodą badawczą desk research. Przeanalizowano dane zastane (raporty, informacje dostępne na blogach, rezultaty badawcze) dotyczące problematyki zawartej w tytule. Wyniki. Po refleksji na temat kwestii opieki nad dziećmi można dojść do wniosku, że sytuacja związana z pandemią niejako wymusiła rekonstrukcję dotychczasowego życia, w tym ról i zadań matek. Do obowiązków opiekuńczych pracujących matek dołączyły kolejne, dotyczące edukowania dzieci. Pojawiła się nowa kategoria określana jako pandemiczna rzeczywistość, w której istotną rolę zaczęła odgrywać Matka Polka Pandemiczna, zwana też Matką Pandemiczną Wielozadaniową. Gwałtowne zmiany spowodowały, że część kobiet musiała zrezygnować z obowiązków zawodowych albo próbować łączyć je z często całodobowym macierzyństwem. Wycofanie się matek z pracy nie zawsze było spowodowane zachorowaniem, lecz często koniecznością zajęcia się dziećmi. Na podstawie dostępnych raportów warto zauważyć, że w trakcie pandemii 10% Polek straciło pracę, ponadto kobiety częściej niż mężczyźni wykonywały pracę zdalnie, a jednocześnie zajmowały się dziećmi. Pandemia nie zmieniła podziału obowiązków domowych. Panie doświadczały również pogorszenia samopoczucia psychicznego, labilności emocjonalnej, irytacji i podenerwowania. Wnioski. Pandemia odcisnęła swoje piętno na wielu obszarach życia społecznego, sytuacji gospodarczej i rynku pracy. W dużym stopniu wpłynęła również na rodzinę – w sposób szczególnie dotkliwy na matki, które musiały w nowej, trudnej i niepewnej sytuacji, w niezwykle szybkim tempie dokonać rekonstrukcji życia codziennego. Warto odwołać się do dobrych praktyk – bardzo cenne okazało się zaoferowanie rodzinom bezpłatnych konsultacji psychologicznych. Dobrym rozwiązaniem może być również elastyczność co do miejsca i czasu świadczenia pracy.
Item
Dziecko i ruch w przestrzeni edukacji muzycznej
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2022) Sadowska, Katarzyna; Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wprowadzenie. Przedmiotem opracowania jest aktywność ruchowa dziecka w szeroko pojętej przestrzeni edukacji muzycznej. Aktywność, o której mowa, jest wywoływana poprzez percepcję muzyki, w tym przede wszystkim – rytmu muzycznego. Wobec postulatów formułowanych przez pedagogów powszechnej edukacji muzycznej autorka pragnie wyrazić własną opinię w debacie prowadzonej od wielu lat na temat marginalizacji muzyki w polskim systemie oświaty. Autorka identyfikuje się z przekonaniem wyrażonym przez Małgorzatę Suświłło, że „powierzchowna kosmetyka dokonująca się” co jakiś czas w szkolnictwie polskim, zwłaszcza w kolejnych reformach programowych, „nie gwarantuje pełni sukcesu w tym zakresie. Jedną z przyczyn jest […] brak powiązania zmian programowych, szczególnie na początkowym etapie edukacyjnym, z wynikami badań nad edukacją i rozwojem dziecka” ( Suświłło 2009, ss. 106-107). Cel. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na szczególną wartość edukacyjną elementów rytmiki w rozwoju dziecka. Metody. Autorka dokonała analizy jakościowej źródeł, literatury przedmiotu oraz doświadczeń osobistych wynikających z ponad dwudziestoletniej współpracy z poznańskimi placówkami oświatowymi i opiekuńczymi. Wyniki. Wskazano walory zastosowania elementów ruchu z muzyką dla wspierania rozwoju dziecka i przedstawiono powody, dla których rytmika jawi się jako naturalna forma aktywności człowieka. Wnioski. Propozycje przemodelowania sposobu postrzegania edukacji z zastosowaniem elementów ruchu z muzyką w polskim systemie kształcenia.
Item
Twórcze zabawy w zaciszu domu rodzinnego
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2022) Magda-Adamowicz, Marzena; Zakład Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej, Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Zielonogórski
Wprowadzenie. Na tle interpretacji terminu zabawa i jego różnych klasyfi kacji autorka scharakteryzowała zabawy twórcze. Pokazała ich źródło, istotę i typologię. Zabawy twórcze wynikają z wyobraźni i znacznie odbiegają od rzeczywistych. Stanowią one całość, na którą składają się trzy skorelowane elementy: operacje (czyli sprawność umysłowa, która może być twórcza lub standardowa), materiał (który wykorzystywany jest w trakcie ich trwania), metody (sposób realizacji zabawy, tzn. heurystyczny lub algorytmiczny). Autorka dokonała klasyfikacji zabaw twórczych, dzieląc je na siedem typów, które omówiła i zobrazowała. W zabawach twórczych dzieci mają swobodę ruchu, gestu, mimiki, słowa, fabuły, materiału itp. Zabawy są sposobem ekspresji przeżyć i myśli dzieci, a jednocześnie naturalną drogą ich rozwoju intelektualnego, emocjonalnego, motywacyjnego i rozwoju ich umiejętności. Cel. Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej koncepcji twórczych zabaw i ich egzemplifikacji w zaciszu domu rodzinnego. Wyniki i wnioski. W trakcie zabawy twórczej dziecko działa, manipulując przedmiotem przestrzennym (materiałem), wytwarza nowe słowa, werbalizuje stwarzane sytuacje, nowe układy międzyludzkie, przyjmuje na siebie nowe role. Operacje, jako sprawność umysłowa, są zatem twórcze, wykonywane na materiale otwartym z wykorzystaniem heurystycznych metod. Chociaż jeden z tych elementów może być algorytmiczny.