OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23303 archived items

Recent Submissions

Item
Prawne aspekty podejmowania decyzji przez członków rodziny w zastępstwie za osobę, u której doszło do osłabienia umysłowego wywołanego wiekiem lub chorobą – zagadnienia wybrane
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Wilk, Aleksandra; Uniwersytet Opolski, Wydział Prawa i Administracji, Instytut Nauk Prawnych
Wprowadzenie. Przedmiotem rozważań w opracowaniu są prawne aspekty podejmowania decyzji przez członków rodziny w zastępstwie za osobę, u której doszło do osłabienia umysłowego wywołanego wiekiem lub chorobą. W orzecznictwie okoliczność osłabienia umysłowego uznaje się za niewystarczającą do ubezwłasnowolnienia, przy czym jednocześnie osoba ta na gruncie prawa cywilnego może zostać uznana za osobę nieposiadającą wystarczającej świadomości do podjęcia samodzielnie decyzji prawnie wiążących. Cel. Celem rozważań w niniejszym opracowaniu jest wskazanie na niejednolitość przepisów prawnych oraz trudności interpretacyjne w obszarze zagadnień poruszonych w treści. Tezą badawczą niniejszego opracowania jest kwestia, czy instrumenty prawne dotyczące poruszonych zagadnień obowiązujące w polskim systemie pozwalają na pogodzenie prawa do decydowania o swoim życiu osobistym z prawami członków rodziny w zakresie podejmowania przez nich decyzji substytucyjnych w zastępstwie za innego członka rodziny. Materiały i metody. Zastosowano metody teoretyczno-prawną oraz dogmatyczno-prawną, oparte na analizie treści merytorycznych i poglądów przedstawicieli doktryny prawa oraz na szerokiej analizie dorobku judykatury. Dokonano problemowej analizy zagadnienia będącego przedmiotem opracowania. Wyniki i wnioski. W polskim systemie instrumenty prawne w przypadku osób, u których dochodzi do osłabienia umysłowego wywołanego wiekiem lub chorobą, nie pozwalają w dostatecznym stopniu na pogodzenie prawa do decydowania o swoim życiu osobistym z prawami członków rodziny w zakresie podejmowania przez nich decyzji substytucyjnych w zastępstwie za członka rodziny. Obowiązujące regulacje prawne są niespójne, a ocena braku świadomości i utraty zdolności do skutecznego podejmowania decyzji nie ma wystarczających ram prawnych i legalnie obowiązujących definicji. Uzasadnione jest wobec tego oczekiwanie wprowadzenia do systemu prawnego pełnomocnictwa opiekuńczego (prewencyjnego) według zasad proponowanych w przedkładanych wielokrotnie projektach regulacji prawnych.
Item
Społeczna odpowiedzialność współczesnej rodziny wobec zagrożeń klimatycznych w epoce antropocenu
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Wojciechowska, Justyna Ewa; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Epoka antropocenu zmaga się z kryzysem klimatycznym, który stanowi jedno z największych wyzwań dla współczesnego świata. Rodzina, jako podstawowe środowisko życia, w dużej mierze ponosi odpowiedzialność za charakter funkcjonowania człowieka w codzienności, co ostatecznie ma duże znaczenie w kształtowaniu społecznych postaw wobec obecnych zagrożeń. Świadomość jednostek buduje świadomość społeczeństw. Cel. Celem artykułu jest wskazanie społecznej odpowiedzialności rodziny wobec zagrożeń klimatycznych w epoce antropocenu oraz zwrócenie uwagi na założenia aktualnej europejskiej polityki klimatycznej. Uświadomienie doniosłej roli rodziny w kształtowaniu postaw wobec zagrożeń klimatycznych przez dorosłych jej członków daje nadzieję na zwiększenie świadomych proekologicznych postaw. Proekologiczne zachowania, stanowiące wzór i odniesienie w złożonym procesie wychowania dzieci i młodzieży, stanowią fundament kształtowania świadomości odpowiedzialnej za planetę, a tym samym – za jakość życia w przyszłości. Materiały i metody. W artykule zaprezentowano analizę zastanych materiałów w obszarze polityki klimatycznej, na podstawie których wskazano postulaty dla kształtowania społecznej odpowiedzialności rodziny w dobie antropocenu. Spośród bardzo obszernego zbioru dokonano selekcji i opisu wybranych materiałów dotyczących tematu. Wskazano na: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład wydany w Brukseli 11.12.2019 r., Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Budując Europę odporną na zmianę klimatu – nowa Strategia w zakresie przystosowania do zmiany klimatu z 24.02.2021 roku, strategię Polityka ekologiczna państwa 2030 – strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej, Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030. Wyniki. Europejska polityka klimatyczna prezentuje bardzo dokładne treści wyznaczające kierunek postępowania dla całych społeczeństw w celu zmniejszenia wymiaru kryzysu związanego z zagrożeniami klimatycznymi. Rodzina, jako podstawowa jednostka społeczna, w różny sposób może przeciwdziałać temu kryzysowi. W tekście wskazano na konkretne rozwiązania w tym zakresie. Wnioski. Ze względu na stan świadomości współczesnego polskiego społeczeństwa na temat zagrożeń klimatycznych w epoce antropocenu konieczne jest prowadzenie działań uświadamiających stan faktyczny. Rodzina, poprzez dawanie wzorca, powinna być podstawowym źródłem formowania odpowiedzialności, zaraz po instytucjach mających za zadanie wyposażenie w wiedzę. W artykule wskazano proponowane działania, których wdrożenie zaktywizuje jednostki, a przez to także społeczeństwo, wobec kryzysu klimatycznego w epoce antropocenu.
Item
Edukacja medialna wobec zagrożeń w cyfrowym świecie dziecka
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Nowicka, Ewa Julia; Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Dynamiczny rozwój mediów elektronicznych, z których codziennie korzystają dzieci i młodzież, uzasadnia potrzebę edukacji medialnej praktykowanej w domu przez rodziców, a następnie przez nauczycieli w szkole. Rosnąca popularność i atrakcyjność mediów oraz swobodny dostęp do nich przez najmłodszych nakładają dodatkowe obowiązki na rodziców w procesie wychowania. To oni są – i powinni być – pierwszymi nauczycielami i wychowawcami, którzy stopniowo będą wprowadzać swoje dziecko w świat mediów. Udział rodziców i nauczycieli w wychowaniu medialnym dziecka jest szansą na zapobieganie zagrożeniom medialnym, na budowanie świadomości i dojrzałości w prawidłowym odbiorze mediów oraz poprawnym ich wykorzystaniu w zabawie i nauce. Cel. Opracowany artykuł ma na celu przedstawić najistotniejsze i najczęściej występujące zagrożenia medialne, które mają poważny wpływ na prawidłowy rozwój dziecka. W artykule zostały podkreślone również znaczenie i konieczność edukacji medialnej w najbliższym środowisku dziecka. Materiały i metody. W artykule zastosowano przegląd poglądów i założeń wyjaśniających istotę wybranych zagrożeń i niebezpieczeństw medialnych oraz przekonań podkreślających potrzebę praktykowania edukacji medialnej. Autor proponuje również rozwiązania edukacyjno-wychowawcze w ramach edukacji medialnej realizowanej przez rodziców i nauczycieli.
Item
Niesamodzielny senior jako źródło kryzysu w rodzinie
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Sielicka, Edyta; Iwański, Rafał; Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki
Cel. Celem prezentowanego opracowania jest analiza obszarów systemowego funkcjonowania rodziny opiekującej się niesamodzielnym seniorem ze szczególnym wskazaniem potencjalnych zagrożeń mających znaczenie dla pojawiania się kryzysu w rodzinie. Metody. W pracy autorzy dokonali przeglądu i analizy literatury przedmiotu, a także danych zastanych dotyczących systemowych form i zasobów wsparcia rodziny opiekującej się niesamodzielnym seniorem. Wyniki i wnioski. Przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać główne obszary trudności adaptacyjnych rodziny do sytuacji opieki nad niesamodzielnym seniorem. Zwróciła także uwagę na zindywidualizowane uwarunkowania rodzinne, które mają znaczenie dla pojawiania się kryzysów w rodzinie i umiejętności radzenia sobie z nim. Wyróżniono wśród nich między innymi: zasoby opiekuńcze rodzinny, gotowości do redefinicji ról rodzinnych oraz reorganizacji życia rodzinnego. Ze względu na postępujący proces starzenia się populacji co raz więcej rodzin będzie stawało przed wyzwaniem związanym z koniecznością udzielenia wsparcia niesamodzielnemu starszemu członkowi rodziny. Wsparcie ze strony publicznej nie zawsze jest dostępne lub wystarczające do potrzeb osoby zależnej i jej opiekunów rodzinnych, co może prowadzić do wzrostu ryzyka napięć i konfliktów w rodzinie. Szczególnie w sytuacji, gdy okres opieki liczony jest w miesiącach i latach. Autorzy zwrócili uwagę na potrzebę kontynuowania rozwoju obszarów wychowania do starości i edukacji o starości, z jednoczesnym wdrażaniem rozwiązań wspierających systemowo nie tylko niesamodzielnych seniorów i ich opiekunów, ale także całe systemy rodzinne, a tym najmłodszych ich członków.
Item
Rodzina w całożyciowym procesie konstrukcji kariery – rozważania teoretyczne
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Barańska, Magdalena; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych,
Wprowadzenie. Przyjęto, że rodzina jest podstawową komórką społeczną, w której od najmłodszych lat kształtują się wartości, przekonania, zainteresowania i postawy dziecka – również te związane z pracą i karierą. Rodzina wywiera znaczący wpływ na rozwój edukacyjno-zawodowy jednostki, należy do grupy tzw. nieprofesjonalnych doradców zawodowych, których chęć pomocy wynika przede wszystkim z więzi emocjonalnych i opiera się na własnych przekonaniach. Cel. Artykuł ma na celu zarysowanie wpływu rodziny (bliższej i dalszej) na proces konstruowania kariery jej członków oraz możliwych konsekwencji podejmowanych przez nią działań. Literatura pokazuje, że jej wpływ może być zarówno pozytywny, jak i negatywny. Wyznawane wartości, prezentowane postawy, model funkcjonowania oraz wiedza i przyjęte stereotypy determinują kierunek działań członków rodziny, zarówno dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Materiały i metody. Autorka dokonała analizy wybranej literatury przedmiotu, czasopism oraz źródeł internetowych dotyczących możliwego wpływu relacji rodzinnych na przebieg procesu konstrukcji kariery. Wnioski. Struktura i rola rodziny na przestrzeni lat uległy istotnej zmianie. Założenie, że rodzina, a dokładnie jej działania doradcze, ma głównie pozytywne konsekwencje, jest błędne. Wiele porad zawodowych i edukacyjnych opiera się na subiektywnych ocenach czy opiniach i nie znajduje potwierdzenia w wiedzy specjalistycznej, analizach i badaniach, przez co mogą być one nieaktualne, a czasami wręcz szkodliwe.