OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22966 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Thumbnail Image
Item
Zakładanie rodziny w krajach czeskich w pierwszej połowie XIX wieku
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2016) Čapka, František; Vaculík, Jaroslav; Wydział Pedagogiczny, Universytet Masaryka, Brno
W omawianym okresie w krajach czeskich rodzina składała się zwykle z 5–7 osób. Tworzyli ją ojciec, matka i dzieci. Założenie rodziny było uwarunkowane zgodą przedstawiciela władzy zwierzchniej (na wsi) i magistratu (w miastach). Również po zniesieniu pańszczyzny w monarchii habsburskiej (1781 r.) w parafiach katolickich wymagano od urzędów zwierzchnich tzw. potwierdzenia o niekaralności, natomiast u osób poniżej 24. roku życia (wiek umownej dorosłości) do zawarcia małżeństwa konieczna była także zgoda opiekunów prawnych (rodziców). Partnera wybierali rodzice, kierując się głównie posiadanym przez niego majątkiem i zajmowaną pozycją społeczną. Ślub zawierały zwykle osoby pochodzące nie tylko z tej samej warstwy społecznej, ale też z tej samej miejscowości lub bliskiej okolicy. Prawo nie regulowało dolnej granicy wieku, koniecznej do zawarcia małżeństwa, jednak kawaler liczący mniej niż 20 lat należał do rzadkości, natomiast panien poniżej 20. roku życia było około 1/5. Rodzina stanowiła małą grupę społeczną tworzoną jednostkami połączonymi więzami małżeństwa, pokrewieństwa lub adopcji. Była rozumiana jako instytucja najwyższej wartości. Jej nienaruszalność gwarantowało wiele przepisów oraz tradycja. W pierwszej po łowie XIX wieku kobiety wychodziły za mąż najczęściej w wieku 20–25 lat, a mężczyźni w wieku 25 30 lat. W miastach mężczyźni żenili się mając nawet około 50 lat lub więcej. W rodzinach mieszczańskich podnosił się także wiek narzeczonych, podobnie jako okres trwania narzeczeństwa. Dotyczyło to zwłaszcza urzędników; w ich przypadku założenie rodziny było uzależnione od osiągnięcia określonej pozycji. Ponadto, zgodnie z dekretem cesarskim z 1800 roku, każdy urzędnik państwowy lub miejski musiał posiadać zgodę swojego przełożonego, o ile jego pensja nie osiągnęła pewnego pułapu finansowego. W przypadku żandarmerii, żołnierzy, straży finansowej i nauczycieli pozwolenie na ślub było związane ze zdobyciem pewnej pozycji służbowej. Na Morawach, w porównaniu z Czechami, wcześniej zawierano związki małżeńskie. Około 1/10 ludności w krajach czeskich była stanu wolnego. Biorąc pod uwagę kobiety chodziło o służące, córki mniej zamożnych rzemieślników, urzędników lub panny pochodzące z zubożałych rodzin szlacheckich, które nie posiadały wystarczająco wysokiego posagu. W pierwszej połowie XIX wieku, przede wszystkim w miastach, zwiększała się liczba tzw. ślubów odroczonych. Mamy tu na myśli związki małżeńskie zawierane dopiero wówczas, kiedy para partnerów miała już kilka nieślubnych dzieci; było to szczególnie widoczne w obszarach przygranicznych zamieszkałych przez ludność niemiecką.
Thumbnail Image
Item
Current family as a potential factor of risky behaviour among children and youth
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Hoferková, Stanislava; Faculty of Education, Department of Social Pathology and Sociology, University of Hradec Králové
The contribution presents the family as a potential factor of risky behaviour among children and juveniles in the Czech Republic. Youth conduct that violates social norms of the society can be labelled as deviant, risky, defective, etc. In recent years the concept of risky phenomena (or risky behaviour) has been introduced, particularly in school education; it replaced the previously used concept of socially pathological phenomena. Risky behaviour refers to those behaviours that have a negative impact on health, the social or psychological performance of an individual, or threaten his social surroundings. Such phenomena include, for example: truancy, crime and delinquency, various forms of aggression (bullying towards classmates and teachers), vandalism, self-aggression (self-harm, eating disorders), and abuse of addictive substances or dangerous phenomena related to information technology (e.g. cyber-bullying or addiction on the computer). Internal and external factors partake in the inception of deviant behaviour (signs of risky behaviour); introduced as multifactor etiology of the concept of social deviance. External factors are mostly perceived as fundamental; these are, for example: school, peers, the media, but especially the family. The post characterizes the contemporary family in the 21st century, which is defined by more features that can be perceived as risky in the forming of deviant behaviour. These include e.g. the demographic situation (low total fertility rate, increasing amount of cohabitation, high divorce rate, “missing” fathers), a deteriorating socio-economic situation (social exclusion, poverty), shifts in values (consumerism), or media coverage of human life.
Thumbnail Image
Item
Parentokracja i konstruowanie nierówności edukacyjno-społecznych
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Sobczak, Anna; Zakład Socjologii Edukacji, Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Cel: Celem artykułu jest próba wyjaśnienia czym jest ideologia parentokracji oraz opisu jej wpływu na edukacyjne i społeczne funkcjonowanie jednostek, w szczególności w warunkach współczesnego masowego kształcenia, również na poziomie akademickim. Metody: W pracy wykorzystano metodę analizy oraz syntezy źródeł literaturowych. Wyniki: Można wyróżnić trzy możliwe sposoby myślenia o parentokracji, na jakie składają się wybory dokonywane przez rodziców dotyczące uczestnictwa ich dzieci w procesie edukacji, socjalizacja w rodzinie i okres „poedukacyjny” związany z wejściem absolwentów na rynek pracy, w którym dużą rolę odgrywa kapitał społeczny rodziców. Wnioski: Obecnie jednym z ważnych źródeł tworzenia się nierówności edukacyjno-społecznych jest rodzina, a konkretnie rodzice i posiadane przez nich zasoby, które mogą wykorzystać, aby zapewnić odpowiednie kształcenie swoim dzieciom.
Thumbnail Image
Item
Samoocena młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Grabowiec, Anna; Zakład Pedeutologii i Edukacji Zdrowotnej, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Cel: Celem podjętych badań była próba określenia poziomu samooceny młodzieży wychowującej się w rodzinach z problemem alkoholowym. Metody: Badania przeprowadzono wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Grupę podstawową stanowiła młodzież wyróżniona na podstawie testu przesiewowego CAST (Children of Alcoholics Screening Test). Do pomiaru samooceny wykorzystano wystandaryzowane narzędzie badawcze – Rosenberg Self-Esteem Scale (SES), w polskiej adaptacji I. Dzwonkowskiej, K. Lachowicz-Tabaczek i M. Łaguny. Wyniki: Uzyskane wyniki wyraźnie pokazują, że młodzież z rodzin z problemem alkoholowym znacznie niżej ocenia siebie niż młodzież z rodzin niealkoholowych. Rezultaty porównań wewnątrzgrupowych wskazują ponadto, że w grupie tej to przede wszystkim dziewczęta prezentują zaburzony obraz postrzegania własnej osoby. Wnioski: Przedstawione wyniki badań mogą stanowić istotne przesłanki do działań profilaktycznych i terapeutycznych, skierowanych do dzieci i młodzieży z rodzin alkoholowych.
Thumbnail Image
Item
Prospołeczność dzieci i młodzieży w rodzinie
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Prokosz, Małgorzata; Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski
Działanie na rzecz innych ludzi w czasach naznaczonych indywidualizacją i domocentryzmem wydaje się zadaniem abstrakcyjnym. Rodziny wychowują swoje dzieci najpierw na dobrych uczniów, ale później motywują je ku karierze, lepszym zarobkom i prestiżowi. W niniejszym tekście podjęto próby odpowiedzi na pytania: Czy polskie rodziny kształtują w swoich potomkach prospołeczność? Czym ona się przejawia w ich domach? Jak można ją rozwijać? Cel: W artykule skoncentrowano się na zjawisku prospołeczności w odniesieniu do definicji, klasyfikacji, motywów i uwarunkowań rozwoju. Metoda: W badaniu wykorzystano analizę literatury przedmiotu. Rezultaty: Opracowanie teoretyczne (definicje, klasyfikacje, motywy i uwarunkowania rozwoju) uzupełniono o wskazanie możliwości wspierania prospołeczności dzieci i młodzieży w rodzinie z uwzględnieniem relacji interpersonalnych oraz współuczestniczenia w życiu religijnym i przestrzeni wirtualnej. Wnioski: Prospołeczność jest obecna w życiu polskich rodzin – w ich codzienności oraz we wspólnotach religijnych. Jej kształtowaniu pomaga wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych. W związku z tym większa uwaga domowników powinna być kierowana na współczesne umiejętności interpersonalne i możliwości technologiczne, w których działanie na rzecz innych może się realizować.

Browse by

Selected filters:
Subject: rodzina Subject: children Subject: family
Reset filters