OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23187 archived items

Recent Submissions

Item
Rodzina jako przestrzeń rozpoznawania i rozwijania uzdolnień muzycznych dzieci
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Majzner, Rafał; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Rodzina jako podstawowe środowisko dziecka spełnia wiele funkcji, które koncentrują się na wszechstronnym rozwoju młodszych jej członków. Już w pierwszych latach życia dziecka rodzice mogą dostrzec przejawy jego uzdolnień muzycznych, które pozostają w stadium rozwoju do dziewiątego roku życia. Wówczas podlegają zmianom, które zależą od wewnętrznego potencjału dziecka i wpływów jego środowiska. W późniejszym wieku uzdolnienia stabilizują się i odtąd oddziaływanie środowiska nie ma już na nie wpływu. Starsze dzieci uczą się w oparciu o ustabilizowany potencjał zdolności muzycznych. Cel. Celem artykułu było ukazanie roli środowiska rodzinnego we wstępnej diagnozie i rozwijaniu zdolności muzycznych dzieci. Na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych wśród rodziców dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym ustalono zarysowujące się sposoby rozumienia przez rodziców pojęcia zdolności muzycznych oraz ukazano znaczenie, jakie przypisują swojej roli w ich rozpoznawaniu i rozwijaniu. Badania zaprezentowane w artykule są próbą udzielenia odpowiedzi na pytania: Czy i jakie elementy zdolności muzycznych wymieniane są najczęściej przez badanych rodziców jako wskaźniki zdolności muzycznych dziecka? Czy i w jaki sposób rodzice oceniają swoją rolę w rozpoznawaniu uzdolnień muzycznych dzieci? Czy i jakie działania ukierunkowane na wspieranie i rozwijanie uzdolnień muzycznych dzieci są podejmowane przez rodziców? Materiały i metody. Badania przeprowadzone na potrzeby niniejszego artykułu miały charakter przyczynkowy, wstępny o charakterze ilościowym. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Wykorzystano technikę badań ankietowych, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety zawierający pytania, które miały charakter zamknięty i półotwarty. Wyniki. Artykuł prezentuje wyniki prowadzonej eksploracji badawczej. Przedstawia tendencje, jakie zarysowały się w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej odpowiedzi udzielonych przez rodziców na sformułowane pytania ankietowe. Pozwoliło to ustalić, jakie znaczenie nadają rodzice pojęciu zdolności muzyczne dziecka, jakie stosują sposoby rozpoznawania i metody wspierania ich rozwoju. Wnioski. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że rodzice odnoszą znaczenie pojęcia zdolności muzyczne najczęściej do kilku wybranych elementów tychże zdolności wymienianych w literaturze przedmiotu. Wszyscy badani mają świadomość, że wczesne rozpoznanie zdolności muzycznych dziecka sprzyja pełnemu wykorzystaniu jego potencjału rozwojowego. Najczęściej wspierają zdolności muzyczne swoich dzieci poprzez zapisywanie dziecka na dodatkowe, pozaszkolne zajęcia muzyczne oraz wspólne uprawianie muzyki. Rodzice najczęściej oczekują wsparcia ze strony szkoły i specjalistów w procesie rozwijania uzdolnień muzycznych dzieci.
Item
Klocki LEGO – zabawka rodzinnie zaangażowana
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Nowak-Kluczyński, Konrad; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych
Wprowadzenie. LEGO jest bez wątpienia jedną z najbardziej znanych marek zabawek na świecie. Jej nazwa wywodzi się od słów leg godt, co po duńsku znaczy „baw się dobrze”. Klocki mają nieograniczony potencjał, wykorzystywane są nie tylko w zakresie stymulowania dzieci podczas zabawy, lecz także coraz częściej na płaszczyźnie edukacyjnej. LEGO to kreatywność i zabawa oraz pobudzanie rozwoju intelektualnego. Klocki te wpływają na wyobraźnię dzieci oraz dorosłych. Cel. Celem artykułu jest ukazanie duńskich klocków jako narzędzia zabawy, podczas której dzieci i dorośli współpracują ze sobą, budując konstrukcje. Członkowie rodziny skupiają się na wspólnym procesie twórczym, mając na uwadze kluczowe koncepcje społeczne, takie jak współpraca, wspólna uwaga, wspólne osiągnięcie, podział pracy, dzielenie się, zamienianie się rolami, kontakt wzrokowy, komunikacja werbalna i niewerbalna. Drugim celem artykułu jest przedstawianie współczesnego modelu rodziny w oparciu o wybrane zestawy z serii LEGO City. Materiały i metody. Autor dokonał analizy literatury przedmiotu, czasopism, źródeł internetowych oraz kampanii społecznych LEGO i wybranych zestawów klocków LEGO City. Wyniki. Współcześnie klocki LEGO coraz śmielej wkraczają w dorosły świat, w którym stają się silnym elementem popkulturowym oraz „zabawką” społecznie zaangażowaną. Firma LEGO zachęca dorosłych do wspólnych zabaw z dziećmi, propaguje postawy prozdrowotne i proekologiczne. Wspiera także osoby z niepełnosprawnościami oraz popiera różne modele rodziny w myśl zasady „każdy jest niesamowity”.
Item
Poczucie partycypacji rodziców w kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji międzykulturowych dzieci w młodszym wieku szkolnym we współczesnej wielokulturowej przestrzeni życia i edukacji. Doniesienie z badań
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Kochanowska, Ewa; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Zmienność i dynamika współczesnej wielokulturowej przestrzeni życia i edukacji wywołują potrzebę podejmowania przez wszystkie podmioty edukacji – w tym rodzinę – wspólnych, zintegrowanych działań, zmierzających do wypracowania nowych rozwiązań i strategii na rzecz edukacji międzykulturowej dzieci. Wychowanie dziecka z wysokim poziomem kompetencji międzykulturowych, dziecka, które prezentuje wartościowe postawy oraz potrafi aktywnie uczestniczyć w kulturze zarówno narodowej, jak i globalnej jest ważnym zadaniem, stojącym przed rodzicami. Cel. Celem podjętych badań było ustalenie poczucia partycypacji rodziców uczniów w młodszym wieku szkolnym w kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji międzykulturowych dzieci, czyli zbadanie, w jaki sposób rodzice postrzegają swoją rolę w procesie edukacji międzykulturowej dzieci i jakie działania podejmują w omawianym zakresie. Materiały i metody. W artykule zaprezentowano wyniki badań jakościowych, osadzonych w paradygmacie interpretatywnym, przeprowadzonych za pomocą metody indywidualnego wywiadu otwartego. Badaniami objęto rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wyniki. Na podstawie analizy wypowiedzi rodziców wyodrębniono kategorie odpowiedzi, odzwierciedlające sposoby rozumienia istoty kompetencji międzykulturowych oraz postrzegania swojej roli w ich kształtowaniu i rozwijaniu. Wnioski. Ustalenie sposobu rozumienia przez rodziców istoty działań, które mają na celu kształtowanie i rozwijanie kompetencji międzykulturowych dzieci w młodszym wieku szkolnym może stanowić podstawę do planowania i wdrażania zintegrowanych działań szkoły i rodziny w kontekście wyzwań, stojących przed dzieckiem we współczesnej wielowymiarowej i dynamicznej przestrzeni życia i edukacji nacechowanej wielokulturowością.
Item
Obraz matki i macierzyństwa w przekazach źródłowych z historii wychowania
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2015) Bartkowiak, Edyta; Zakład Historii Wychowania, Uniwersytet Zielonogórski
Macierzyństwo to jedna z najważniejszych ról społecznych kobiety. Podobnie, jak rola ojca i dziecka jest określana przez potrzeby i wartości dominujące w danym społeczeństwie. Jak wiadomo, w zasadzie aż do XIX wieku przeważał w Europie model rodziny patriarchalnej, z dominującą władzą mężowską i ojcowską. Matka winna była dziecku przede wszystkim troskę, poświęcenie, oddanie, a z czasem – również miłość. Inaczej postrzegano macierzyństwo w perspektywie teoretycznej. Analiza materiałów źródłowych, sięgających czasów antycznych uświadamia, iż rola matki w procesie wychowania była różnie pojmowana na przestrzeni dziejów, a wraz z tym – zmieniały się poglądy na temat sensu macierzyństwa. Rozpatrując różne oblicza macierzyństwa w literaturze pedagogicznej, w ujęciu wertykalnym, można mówić o powolnej ewolucji idei macierzyństwa: od postrzegania macierzyństwa w kategoriach bardziej biologicznych i emocjonalnych do coraz bardziej świadomego i systemowego traktowania ideologii macierzyństwa. Obraz matki i macierzyństwa w niniejszym opracowaniu został rozpatrzony na płaszczyźnie normatywnej, przy uwzględnieniu nade wszystko teorii pedagogicznej, która znalazła swoje odzwierciedlenie w dziełach klasyków wychowania, zebranych w źródłach do historii wychowania, przedwojennych i późniejszych. Warto dodać, że zachowania macierzyńskie bywały też zaburzone, co w prezentowanym artykule zostało zanalizowane w kategoriach patologicznych wyjątków.
Item
Parentokracja i konstruowanie nierówności edukacyjno-społecznych
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Sobczak, Anna; Zakład Socjologii Edukacji, Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Cel: Celem artykułu jest próba wyjaśnienia czym jest ideologia parentokracji oraz opisu jej wpływu na edukacyjne i społeczne funkcjonowanie jednostek, w szczególności w warunkach współczesnego masowego kształcenia, również na poziomie akademickim. Metody: W pracy wykorzystano metodę analizy oraz syntezy źródeł literaturowych. Wyniki: Można wyróżnić trzy możliwe sposoby myślenia o parentokracji, na jakie składają się wybory dokonywane przez rodziców dotyczące uczestnictwa ich dzieci w procesie edukacji, socjalizacja w rodzinie i okres „poedukacyjny” związany z wejściem absolwentów na rynek pracy, w którym dużą rolę odgrywa kapitał społeczny rodziców. Wnioski: Obecnie jednym z ważnych źródeł tworzenia się nierówności edukacyjno-społecznych jest rodzina, a konkretnie rodzice i posiadane przez nich zasoby, które mogą wykorzystać, aby zapewnić odpowiednie kształcenie swoim dzieciom.