OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23221 archived items

Recent Submissions

Item
Postrzeganie dziadków przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Wosik-Kawala, Danuta; Zakład Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Rodzina to dynamiczna, zmieniająca się na przestrzeni wieków, a nawet na przestrzeni pokolenia podstawowa jednostka społeczna. Modyfikacjom ulegają pełnione przez nią funkcje, jej struktura i model. Wraz z tymi zmianami przemianom ulegają także role dziadków. W wielu przypadkach współcześni dziadkowie stają się swoistą instytucją wychowawczą, wspomagającą w znacznym stopniu rodziców w ich opiece nad dzieckiem. Zmiany zachodzące we współczesnym społeczeństwie – w tym wydłużający się wiek życia, wzrost poziomu wykształcenia, aktywność zawodowa kobiet, migracje zarobkowe rodziców czy chociażby samotne rodzicielstwo z wyboru – wpływają na zmianę roli dziadków w rodzinie. Zmiany te obejmują także relacje emocjonalne między dziadkami a ich wnukami oraz intensywność różnych rodzajów wzajemnej aktywności. Niniejszy artykuł poświęcony jest problematyce, dotyczącej roli dziadków we współczesnej rodzinie w ujęciu teoretycznym, a także stanowi empiryczną próbę określenia postrzegania dziadków przez ich nastoletnich wnuków – uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W badaniach zastosowano dyferencjał semantyczny oraz test zdań niedokończonych. Technika dyferencjału semantycznego umożliwiła określenie emocjonalnego komponentu postaw wobec babci i dziadka badanych osób, natomiast test zdań niedokończonych, będący techniką projekcyjną, zastosowano ze względu na to, iż stanowi źródło informacji nie do końca uświadamianych względem badanego aspektu – w tym przypadku babci i dziadka przez osoby badane. Uzyskane wyniki badań pozwoliły uzyskać i porównać obraz dziadka i babci w percepcji uczniów szkoły zawodowej, technikum i liceum.
Item
Warunki prawidłowego wychowania medialnego w rodzinie
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Nowicka, Ewa; Zakład Mediów i Technologii Informacyjnych, Uniwersytet Zielonogórski
Rodzina jest miejscem niezwykle ważnym dla rozwoju dziecka. To w niej tworzą się i powstają pierwsze sytuacje, w których dziecko poznaje i uczy się zasad, reguł postępowania, zdobywa nowe doświadczenia i wiedzę o otaczającym świecie. Najczęściej w rodzinie dziecko, w pierwszych latach swojego życia, ma pierwsze kontakty ze światem mediów. Zmiany, jakie wprowadzają media i multimedia w życiu dziecka i jego rodziny mają charakter pozytywny, ale także negatywny. Rosnąca popularność mediów stwarza konieczność przygotowania już najmłodszych użytkowników mediów do prawidłowego rozumienia oraz poruszania się w przestrzeni medialnej. Ogromną rolę i zadanie do realizacji w tym nowym obszarze ma najbliższe otoczenie dziecka, jakim są przede wszystkim rodzice i nauczyciele. Istotną rolę a nawet obowiązek mają do spełnienia głównie rodzicie. To, w jaki sposób nasze dzieci będą korzystać z nowych technologii, zależeć będzie od wychowania medialnego, praktykowanego w rodzinie.
Item
Parentokracja i konstruowanie nierówności edukacyjno-społecznych
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Sobczak, Anna; Zakład Socjologii Edukacji, Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Cel: Celem artykułu jest próba wyjaśnienia czym jest ideologia parentokracji oraz opisu jej wpływu na edukacyjne i społeczne funkcjonowanie jednostek, w szczególności w warunkach współczesnego masowego kształcenia, również na poziomie akademickim. Metody: W pracy wykorzystano metodę analizy oraz syntezy źródeł literaturowych. Wyniki: Można wyróżnić trzy możliwe sposoby myślenia o parentokracji, na jakie składają się wybory dokonywane przez rodziców dotyczące uczestnictwa ich dzieci w procesie edukacji, socjalizacja w rodzinie i okres „poedukacyjny” związany z wejściem absolwentów na rynek pracy, w którym dużą rolę odgrywa kapitał społeczny rodziców. Wnioski: Obecnie jednym z ważnych źródeł tworzenia się nierówności edukacyjno-społecznych jest rodzina, a konkretnie rodzice i posiadane przez nich zasoby, które mogą wykorzystać, aby zapewnić odpowiednie kształcenie swoim dzieciom.
Item
Warunki życia warszawskich rodzin robotniczych w II Rzeczypospolitej jako determinanty socjalizacji i wychowania młodego pokolenia
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Krakowiak, Małgorzata; Katedra Historii Wychowania i Pedeutologii, Wydział Nauk o Wychowaniu, Uniwersytet Łódzki
Cel: Artykuł poświęcono problemom egzystencji warszawskich rodzin robotniczych dwudziestolecia międzywojennego. Celem niniejszego opracowania jest pokazanie warunków życia i ich wpływu na procesy socjalizacyjno-wychowawcze młodej generacji proletariatu. Analizowany materiał pochodzi z badań ankietowych przeprowadzonych przez Instytut Gospodarstwa Społecznego, opisujących sytuację stolicy w latach 20. i 30. XX wieku. Zebrane dane koncentrują się wokół zagadnień związanych z sytuacją społeczno-ekonomiczną warszawiaków. Wśród omawianych problemów funkcjonowania rodziny wybrano te bezpośrednio wpływające na wychowanie i socjalizację najmłodszych. Do najważniejszych należą: sytuacja mieszkaniowa, problemy żywieniowe, warunki higieniczne, kwestie edukacji i wykształcenia, życie społeczno-kulturalne oraz praca zarobkowa młodego pokolenia. Metody: W analizie pozyskanych materiałów wykorzystano metodę badań mikrohistorycznych, zastosowaną w odniesieniu do historii rodziny. Wyniki: W wyniku analiz stwierdzono, że realia życia warszawiaków w dwudziestoleciu międzywojennym były trudne. Transmisja norm i wartości w rodzinach robotniczych była znacząco determinowana przez warunki egzystencji. Status materialny rodziny wpływał na jej sytuację bytową: złe warunki mieszkaniowe oraz niewystarczająca ilość środków na zapewnienie pożywienia były codziennością większości robotniczych rodzin. Wnioski: Analiza materiałów źródłowych pozwala wnioskować iż w warszawskich rodzinach robotniczych: — niski poziom świadomości w zakresie przestrzegania zasad higieny przyczyniał się do szerzenia chorób w tym środowisku; — mimo powszechnego obowiązku szkolnego, wysoki odsetek dzieci i młodzieży nie uczęszczał do szkół, powiększając grono analfabetów; — zła sytuacja społeczno-ekonomiczna powodowała konieczność podejmowania pracy w bardzo młodym wieku, co było kolejnym problemem niosącym społeczne konsekwencje.
Item
Przygotowanie nauczycieli do nauczania przedmiotu WDŻ
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2019) Lewicka-Zelent, Agnieszka; Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Cel: Ustalenie, w jakim stopniu nauczyciele WDŻ są właściwie przygotowani do nauczania przedmiotu. Metody: Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem sondażu diagnostycznego w grupie 40 pedagogów, którzy na poziomie szkoły podstawowej realizują treści z tego przedmiotu. Zastosowano trzy narzędzia badawcze: kwestionariusz ankiety własnego autorstwa, Kwestionariusz Komunikacji w Rodzinie M. Kaźmierczak oraz Kwestionariusz Stylu Przywiązania M. Plopy. Rezultaty: Na podstawie uzyskanych wyników badania własnego można sformułować tezę, że nauczyciele WDŻ w doborze treści omawianych podczas lekcji kierują się przede wszystkim indywidualnymi potrzebami młodzieży, dostosowując tematy zajęć do jej bieżących problemów. Poza tym realizują oni zagadnienia wchodzące w zakres podstawy programowej. Większość z nich podkreśliła, że potrafi podtrzymywać dobre relacje z młodzieżą, wykazuje otwartość względem uczniów i zachowuje elastyczność w doborze nowych treści. Jedna trzecia z nich zauważa swoje braki metodyczne i merytoryczne, zwłaszcza w zakresie wiedzy psychologicznej i medycznej. Dostrzegają oni również problem zbyt małej liczby godzin przeznaczonych na WDŻ, co uniemożliwia poruszenie wielu ciekawych tematów. Trzy piąte badanych w sposób właściwy komunikuje się z małżonkiem i może być autorytetem w tej roli dla młodzieży. Typowy unikowy styl przywiązaniowy charakterystyczny jest dla niespełna jednej piątej badanych. Wnioski: Nauczyciele WDŻ, wśród których dominują kobiety, w większości zostali zmotywowani zewnętrznie do podjęcia szkolenia w zakresie tego przedmiotu. Dostrzegają oni zarówno swoje zasoby, jak i deficyty w przygotowaniu do nauczania WDŻ. W pracy z uczniami zauważają potrzebę stosowania niekonwencjonalnych metod służących rozwijaniu umiejętności przydatnych w życiu rodzinnym i społecznym. Osobiste problemy w komunikacji ze swoim partnerem życiowym mają specyficzny wpływ na wiarygodność nauczyciela WDŻ.