OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23416 archived items

Recent Submissions

Item
Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego zagrożeniem dla współczesnej rodziny
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Dubis, Małgorzata; Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Lublin
Przeobrażenia społeczno-ekonomiczne i kulturowe w Polsce wiążą się ze zmianami w podejściu do małżeństwa i rodziny. W obrębie rodziny pojawiają się nowe, nieznane dotąd wzory zachowań, przekształceniu ulega jej struktura, zakres i kształt ról pełnionych przez jej członków. Powszechnie obserwuje się odejście od tradycyjnego jej modelu. Coraz powszechniejsze stają się różnorodne alternatywne formy życia małżeńsko--rodzinnego. Przekształcający się model rodziny małżeńskiej na formy pozamałżeńskie powoduje zmiany w postrzeganiu rodziny, a w szczególności małżeństwa jako nierozerwalnego związku na całe życie. Celem artykułu jest przedstawienie i analiza opinii studentów pedagogiki, dotyczących alternatywnych form życia małżeńskiego i rodzinnego. Ponadto prezentuje refleksje studentów pedagogiki, dotyczące postrzegania współczesnej rodziny oraz wyobrażeń o własnej rodzinie.
Item
Current family as a potential factor of risky behaviour among children and youth
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Hoferková, Stanislava; Faculty of Education, Department of Social Pathology and Sociology, University of Hradec Králové
The contribution presents the family as a potential factor of risky behaviour among children and juveniles in the Czech Republic. Youth conduct that violates social norms of the society can be labelled as deviant, risky, defective, etc. In recent years the concept of risky phenomena (or risky behaviour) has been introduced, particularly in school education; it replaced the previously used concept of socially pathological phenomena. Risky behaviour refers to those behaviours that have a negative impact on health, the social or psychological performance of an individual, or threaten his social surroundings. Such phenomena include, for example: truancy, crime and delinquency, various forms of aggression (bullying towards classmates and teachers), vandalism, self-aggression (self-harm, eating disorders), and abuse of addictive substances or dangerous phenomena related to information technology (e.g. cyber-bullying or addiction on the computer). Internal and external factors partake in the inception of deviant behaviour (signs of risky behaviour); introduced as multifactor etiology of the concept of social deviance. External factors are mostly perceived as fundamental; these are, for example: school, peers, the media, but especially the family. The post characterizes the contemporary family in the 21st century, which is defined by more features that can be perceived as risky in the forming of deviant behaviour. These include e.g. the demographic situation (low total fertility rate, increasing amount of cohabitation, high divorce rate, “missing” fathers), a deteriorating socio-economic situation (social exclusion, poverty), shifts in values (consumerism), or media coverage of human life.
Item
Postrzeganie dziadków przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Wosik-Kawala, Danuta; Zakład Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Rodzina to dynamiczna, zmieniająca się na przestrzeni wieków, a nawet na przestrzeni pokolenia podstawowa jednostka społeczna. Modyfikacjom ulegają pełnione przez nią funkcje, jej struktura i model. Wraz z tymi zmianami przemianom ulegają także role dziadków. W wielu przypadkach współcześni dziadkowie stają się swoistą instytucją wychowawczą, wspomagającą w znacznym stopniu rodziców w ich opiece nad dzieckiem. Zmiany zachodzące we współczesnym społeczeństwie – w tym wydłużający się wiek życia, wzrost poziomu wykształcenia, aktywność zawodowa kobiet, migracje zarobkowe rodziców czy chociażby samotne rodzicielstwo z wyboru – wpływają na zmianę roli dziadków w rodzinie. Zmiany te obejmują także relacje emocjonalne między dziadkami a ich wnukami oraz intensywność różnych rodzajów wzajemnej aktywności. Niniejszy artykuł poświęcony jest problematyce, dotyczącej roli dziadków we współczesnej rodzinie w ujęciu teoretycznym, a także stanowi empiryczną próbę określenia postrzegania dziadków przez ich nastoletnich wnuków – uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W badaniach zastosowano dyferencjał semantyczny oraz test zdań niedokończonych. Technika dyferencjału semantycznego umożliwiła określenie emocjonalnego komponentu postaw wobec babci i dziadka badanych osób, natomiast test zdań niedokończonych, będący techniką projekcyjną, zastosowano ze względu na to, iż stanowi źródło informacji nie do końca uświadamianych względem badanego aspektu – w tym przypadku babci i dziadka przez osoby badane. Uzyskane wyniki badań pozwoliły uzyskać i porównać obraz dziadka i babci w percepcji uczniów szkoły zawodowej, technikum i liceum.
Item
Problemy małżeństw binacjonalnych. Analiza postów na forach internetowych
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Biedroń, Małgorzata; Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski
Silne tendencje homogamiczne, jeśli chodzi o takie kryteria, jak narodowość, rasa/grupa etniczna czy wyznawana religia w kulturze polskiej są typowe dla strategii doboru małżonka. Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że odsetek związków binacjonalnych nie jest wysoki i oscyluje (w różnych latach) w granicach 2%. Potencjalnie partnerów pochodzących z różnych krajów czy kultur może różnić całe spektrum spraw, od fundamentalnych związanych z wyznawanym światopoglądem i systemem aksjonormatywnym, po pozornie błahe codzienne upodobania. Analiza wypowiedzi uczestników forów dyskusyjnych poświęconych tematyce funkcjonowania związków tego typu oraz oficjalnej strony Stowarzyszenia Małżeństw Polaków z Obcokrajowcami dostarczyła odpowiedzi na pytanie: Z jakimi problemami borykają się tego rodzaju pary, co ich zdaniem stwarza największe przeszkody w pomyślnym funkcjonowaniu związku? W badaniu zastosowano metodę analizy treści1 materiałów zastanych, która pozwoliła na stworzenie odrębnych kategorii analitycznych – kluczy kategoryzacyjnych. W celu zapewnienia wynikom postępowania badawczego waloru intersubiektywności, do każdego klucza kategoryzacji stworzono definicję opisującą i precyzującą, co wchodzi w skład danej kategorii. Ostatnim etapem było stworzenie tabeli z tematycznie pogrupowanymi cytatami, na podstawie których tworzone były kategorie klucza. Opracowanie materiałów empirycznych pozwala na zarysowanie trzech obszarów problemowych: relacje w diadzie (komunikacja, porozumienie, rozwiązywanie konfliktów, budowanie wspólnoty, definiowanie ról małżeńskich itp.), kontakty ze społecznym otoczeniem (rodzina, znajomi, współpracownicy, sąsiedzi), relacje z instytucjami (ze szczególnym uwzględnieniem instytucji państwowych zajmujących się obcokrajowcami).
Item
Rodzina w świecie wartości piotrkowskich studentów
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Felchner, Andrzej; Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Wartości odgrywają ogromną rolę w życiu zarówno całego społeczeństwa, jak jej najmniejsze komórki – rodziny. Cała Unia Europejska, której Polska jest pełnoprawnym członkiem od ponad dziesięciu lat, jest nosicielem szeregu wartości. Wywodzą się one z naszego kręgu kulturowego, tkwią w bogatej, wielosetletniej spuściźnie europejskiej. Początki dyskursu nad tymi kwestiami sięgają starożytnych myślicieli greckich, choćby Platona, Pitagorasa, sofistów. Są też niezbędne przy kształtowaniu się współczesnego społeczeństwa obywatelskiego, demokratycznego. Kilka lat temu przeprowadzono na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego badania, których celem było zorientowanie się w świecie wartości naszych studentów. Chodziło w tym przypadku nie tylko o cele naukowe, ale i poznanie priorytetów młodzieży studiującej w piotrkowskiej Filii tego Uniwersytetu. Doskonalimy bowiem ciągle proces dydaktyczny. Ponadto, poprzez szereg innych działań w obszarze kultury, staramy się oddziaływać na studentów, rozbudzać ich zainteresowania. Należy tu uwzględnić fakt, iż większość tej młodzieży wywodzi się w dużej mierze z okolicznych mniejszych miejscowości i wsi. Będzie również, w nieodległej przyszłości, często pierwszym pokoleniem z dyplomem uniwersyteckim w swoich rodzinach. Większość bowiem ich rodziców legitymuje się wykształceniem średnim lub zawodowym. Dzięki podjętym działaniom stwierdzono, iż rodzina w świecie wartości naszych studentów odgrywa bardzo ważną rolę. Jest to tendencja ogólnopolska. Podobne wyniki osiągnięto w odniesieniu do innych środowisk i nasze badania to potwierdzają. W tekście ukazano też źródła kształtowania się świata wartości badanej grupy, jak również stosunek do niektórych problemów, związanych z rodziną, na przykład stosowanie kar cielesnych.