OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22945 archived items

Recent Submissions

Item
Rola i znaczenie dziadków w wychowaniu dziecka
(Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, 2018) Muniak-Biernat, Agata; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Celem artykułu jest ukazanie roli i znaczenia dziadków w procesie wychowania dziecka w kontekście funkcji kompensacyjnej względem ról rodzicielskich. Autorka szuka odpowiedzi na pytania: kim są i jakie znaczenie w życiu dziecka odgrywają dziadkowie oraz jak w świecie przepełnionym wiedzą pełnią funkcję inspiratorów do jej zdobywania. Mądrość życiowa cechująca osoby dojrzałe jest kluczowym determinantem w interakcjach międzypokoleniowych, gdzie cenniejsze niż więź ekonomiczna jest duchowe przywiązanie.
Item
Postrzeganie dziadków przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Wosik-Kawala, Danuta; Zakład Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Rodzina to dynamiczna, zmieniająca się na przestrzeni wieków, a nawet na przestrzeni pokolenia podstawowa jednostka społeczna. Modyfikacjom ulegają pełnione przez nią funkcje, jej struktura i model. Wraz z tymi zmianami przemianom ulegają także role dziadków. W wielu przypadkach współcześni dziadkowie stają się swoistą instytucją wychowawczą, wspomagającą w znacznym stopniu rodziców w ich opiece nad dzieckiem. Zmiany zachodzące we współczesnym społeczeństwie – w tym wydłużający się wiek życia, wzrost poziomu wykształcenia, aktywność zawodowa kobiet, migracje zarobkowe rodziców czy chociażby samotne rodzicielstwo z wyboru – wpływają na zmianę roli dziadków w rodzinie. Zmiany te obejmują także relacje emocjonalne między dziadkami a ich wnukami oraz intensywność różnych rodzajów wzajemnej aktywności. Niniejszy artykuł poświęcony jest problematyce, dotyczącej roli dziadków we współczesnej rodzinie w ujęciu teoretycznym, a także stanowi empiryczną próbę określenia postrzegania dziadków przez ich nastoletnich wnuków – uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W badaniach zastosowano dyferencjał semantyczny oraz test zdań niedokończonych. Technika dyferencjału semantycznego umożliwiła określenie emocjonalnego komponentu postaw wobec babci i dziadka badanych osób, natomiast test zdań niedokończonych, będący techniką projekcyjną, zastosowano ze względu na to, iż stanowi źródło informacji nie do końca uświadamianych względem badanego aspektu – w tym przypadku babci i dziadka przez osoby badane. Uzyskane wyniki badań pozwoliły uzyskać i porównać obraz dziadka i babci w percepcji uczniów szkoły zawodowej, technikum i liceum.
Item
Warunki prawidłowego wychowania medialnego w rodzinie
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Nowicka, Ewa; Zakład Mediów i Technologii Informacyjnych, Uniwersytet Zielonogórski
Rodzina jest miejscem niezwykle ważnym dla rozwoju dziecka. To w niej tworzą się i powstają pierwsze sytuacje, w których dziecko poznaje i uczy się zasad, reguł postępowania, zdobywa nowe doświadczenia i wiedzę o otaczającym świecie. Najczęściej w rodzinie dziecko, w pierwszych latach swojego życia, ma pierwsze kontakty ze światem mediów. Zmiany, jakie wprowadzają media i multimedia w życiu dziecka i jego rodziny mają charakter pozytywny, ale także negatywny. Rosnąca popularność mediów stwarza konieczność przygotowania już najmłodszych użytkowników mediów do prawidłowego rozumienia oraz poruszania się w przestrzeni medialnej. Ogromną rolę i zadanie do realizacji w tym nowym obszarze ma najbliższe otoczenie dziecka, jakim są przede wszystkim rodzice i nauczyciele. Istotną rolę a nawet obowiązek mają do spełnienia głównie rodzicie. To, w jaki sposób nasze dzieci będą korzystać z nowych technologii, zależeć będzie od wychowania medialnego, praktykowanego w rodzinie.
Item
Poradnictwo w zakresie wychowania w rodzinie na początku XX wieku w świetle czasopisma „Dobra Gospodyni”
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Nawrot-Borowska, Monika; Zakład Teorii i Historii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Cel: Przygotowywane opracowanie ma na celu nie tyle charakterystykę samego czasopisma, co próbę ukazania i usystematyzowania wskazówek dotyczących wychowania w rodzinie, adresowanych w głównej mierze do kobiet–matek, która zajmowała na jego stronach stosunkowo wiele miejsca. Istotnym celem jest także uzupełnienie istniejącego już dorobku badawczego dotyczącego wychowania dzieci i młodzieży na początku XX wieku. Tekst ten służy także ukazaniu, jaki był udział prasy kobiecej (na przykładzie „Dobrej Gospodyni”) w służeniu pomocą i radą w wychowaniu młodego pokolenia (szczególnie w rodzinach inteligenckich, zamożnych i średniozamożnych, do których adresowane było czasopismo). Metody: jakościowa analiza tekstu źródłowego z perspektywy historyczno-pedagogicznej. Wyniki: Na przełomie XIX i XX wieku na rynku wydawniczym na terenie ziem polskich ukazywało się wiele pozycji poradnikowych z różnorodnych dziedzin życia – od poradników dobrego wychowania, przez poradniki pedagogiczne, religijne, lekarskie, higieniczne, kulinarne, gospodarskie, ogrodnicze, po pozycje zawierające wskazówki „jak żyć szczęśliwie”. Popularność różnego rodzaju porad widoczna była także na łamach prasy, szczególnie pism kobiecych, w których wydawcy zawierali niejednokrotnie odrębne rubryki, poświęcone radom i wskazówkom przydatnym w wielu dziadzinach codziennego życia. „Dobra Gospodyni: pismo tygodniowe ilustrowane dla kobiet” (1901–1915) było czasopismem w całości poświęconym poradnictwu dla kobiet i stanowiło tańszy substytut tak popularnych wydawnictw zwartych – poradników książkowych. Wnioski: Jak wynika z dokonanych ustaleń, na łamach badanego czasopisma sporo miejsca zajmowały zagadnienia poświęcone zadaniom i obowiązkom, powinnościom rodziców, szczególnie matek, zarówno w zakresie wychowania moralnego, estetycznego, religijnego, fizycznego, seksualnego dzieci i młodzieży, a także wskazówki z zakresu organizacji nauczania domowego dzieci (z uwagi kobiecy na charakter czasopisma ze szczególnym uwzględnieniem dziewcząt).
Item
Przygotowanie nauczycieli do nauczania przedmiotu WDŻ
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2019) Lewicka-Zelent, Agnieszka; Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Cel: Ustalenie, w jakim stopniu nauczyciele WDŻ są właściwie przygotowani do nauczania przedmiotu. Metody: Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem sondażu diagnostycznego w grupie 40 pedagogów, którzy na poziomie szkoły podstawowej realizują treści z tego przedmiotu. Zastosowano trzy narzędzia badawcze: kwestionariusz ankiety własnego autorstwa, Kwestionariusz Komunikacji w Rodzinie M. Kaźmierczak oraz Kwestionariusz Stylu Przywiązania M. Plopy. Rezultaty: Na podstawie uzyskanych wyników badania własnego można sformułować tezę, że nauczyciele WDŻ w doborze treści omawianych podczas lekcji kierują się przede wszystkim indywidualnymi potrzebami młodzieży, dostosowując tematy zajęć do jej bieżących problemów. Poza tym realizują oni zagadnienia wchodzące w zakres podstawy programowej. Większość z nich podkreśliła, że potrafi podtrzymywać dobre relacje z młodzieżą, wykazuje otwartość względem uczniów i zachowuje elastyczność w doborze nowych treści. Jedna trzecia z nich zauważa swoje braki metodyczne i merytoryczne, zwłaszcza w zakresie wiedzy psychologicznej i medycznej. Dostrzegają oni również problem zbyt małej liczby godzin przeznaczonych na WDŻ, co uniemożliwia poruszenie wielu ciekawych tematów. Trzy piąte badanych w sposób właściwy komunikuje się z małżonkiem i może być autorytetem w tej roli dla młodzieży. Typowy unikowy styl przywiązaniowy charakterystyczny jest dla niespełna jednej piątej badanych. Wnioski: Nauczyciele WDŻ, wśród których dominują kobiety, w większości zostali zmotywowani zewnętrznie do podjęcia szkolenia w zakresie tego przedmiotu. Dostrzegają oni zarówno swoje zasoby, jak i deficyty w przygotowaniu do nauczania WDŻ. W pracy z uczniami zauważają potrzebę stosowania niekonwencjonalnych metod służących rozwijaniu umiejętności przydatnych w życiu rodzinnym i społecznym. Osobiste problemy w komunikacji ze swoim partnerem życiowym mają specyficzny wpływ na wiarygodność nauczyciela WDŻ.