OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23068 archived items

Recent Submissions

Item
Konsekwencje doświadczania wstydu i poczucia winy przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością wzroku
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Gładyszewska-Cylulko, Joanna; Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski
Pierwsze miesiące życia dziecka niewidomego i słabowidzącego są niezwykle ważne z punktu widzenia jego wszechstronnej rehabilitacji. Występowanie pewnych psychologicznych blokad utrudnia jednak rodzicom podjęcie w tym czasie skutecznych działań. Cel: Niniejszy artykuł porusza kwestię poczucia winy i wstydu, które odczuwają rodzice, gdy dowiadują się, że ich dziecko nie widzi. Bliższe przyjrzenie się tym emocjom pozwala wychwycić zarówno łączące je podobieństwa, jak i występujące znaczne różnice. Metoda: Artykuł powstał na podstawie analizy literatury przedmiotu. Wyniki: Kiedy człowiek odczuwa wstyd, jego uwaga kieruje się do wewnątrz. Jednocześnie doświadcza on wtedy również innych nieprzyjemnych odczuć, takich jak poczucie bezradności czy przeświadczenie o własnej beznadziejności. Jest skupiony na całym ja. Odwrotnie dzieje się w przypadku poczucia winy, które sprawia, że osoba koncentruje się tylko na tych działaniach, które mogą zmniejszyć negatywne skutki własnego zachowania w przeszłości i uchronić ją przed całkowitą porażką. Wnioski: Pogłębienie wiedzy na temat wstydu i poczucia winy może pomóc opracować strategie udzielania pomocy rodzicom dzieci z niepełnosprawnością wzroku w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz zapobiec wtórnym skutkom niepełnosprawności wzroku.
Item
Miłość i intymność jako czynniki pozytywnego starzenia się
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Wieteska, Magda; Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski
Cel: Pozytywne starzenie się jest utożsamiane z dbałością o rozwój fizyczny, psychiczny, intelektualny i społeczny seniorów. W aspekcie społecznym podkreśla się znaczenie podtrzymywania kontaktów międzyludzkich, zwłaszcza rodzinnych. Nie wspomina się natomiast o miłości i seksualności, które znacząco wpływają na poczucie dobrostanu psychicznego człowieka, niezależnie od jego wieku. Metody: Autorka artykułu omawia koncepcje: społeczno-emocjonalnej selektywności, dwuskładnikowej teorii miłości oraz teorii przywiązania, i wskazuje na zawarte w nich czynniki warunkujące pozytywne starzenie się. Wyniki: W przytoczonych koncepcjach podkreśla się rolę miłości i intymności, które towarzyszą ludziom na każdym etapie życia, również późnej dorosłości. Wnioski: Stereotyp braku potrzeb seksualnych u osób starszych jest silnie zakorzeniony w społeczeństwie. W literaturze gerontologicznej sfera intymna seniorów ogranicza się niemal wyłącznie do seksualności w oderwaniu od potrzeby codziennej bliskości we współegzystencji z partnerem. Autorka artykułu postuluje, aby miłość i intymność osób starszych przestały być traktowane jako temat tabu, a seniorzy pozostający w związkach kohabitacyjnych nie byli stygmatyzowani.
Item
Mąż w roli nieformalnego opiekuna chorującej żony. Analiza wizerunków mężczyzn w reportażach dotyczących raka piersi w prasie kobiecej
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Zierkiewicz, Edyta; Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski
Choroba nowotworowa zdiagnozowana u żony/matki oddziałuje na cały system rodzinny i zaburza jego funkcjonowanie. Do niedawna jednak rak piersi był przez kobiety traktowany jak ich prywatny kłopot – rzadko rozmawiały o swojej chorobie z mężami, a przed dziećmi ją zatajały. Najczęściej wsparcia szukały u matek i sióstr lub w stowarzyszeniach pacjenckich. Zmiany zachodzące obecnie w polskim społeczeństwie sprzyjają pojawieniu się większej otwartości i intymności w małżeństwie, również w sytuacji choroby doświadczanej przez żonę. W Polsce nie prowadzono jeszcze badań naukowych dotyczących kwestii angażowania się mężów w rolę nieformalnego opiekuna żony z rakiem piersi, co najwyżej zauważano, że stanowią oni najważniejsze źródło wsparcia dla chorujących partnerek. Zagadnienie diadycznego radzenia sobie jest od co najmniej dwóch dekad badane na Zachodzie, w Polsce natomiast ogólnie wspominają o nim jedynie mass media. Cel badań: Celem przeprowadzonych badań było zidentyfikowanie pozycji podmiotowych, na których lokowani są mężowie chorujących żon opisywani w reportażach prasowych o doświadczeniu raka piersi. Dokonanie analizy miało także pomóc odpowiedzieć na pytanie, czy ukazywane relacje małżeńskie stanowią warty promowania w polskim społeczeństwie przykład diadycznego radzenia sobie z chorobą u żony. Metoda: W badaniach wykorzystano metodę krytycznej analizy dyskursu i koncentrowano się na badaniu pozycji podmiotowych mężów chorujących żon. Wyniki i wnioski: Badaniom poddano cztery reportaże prasowe opisujące przeżycia kobiet z rakiem piersi, które ukazały się między wrześniem a listopadem, a więc wtedy, gdy mass media realizują społeczną misję podnoszenia świadomości w zakresie tej choroby. Krytyczna analiza dyskursu prasowego pozwoliła zidentyfikować trzy główne pozycje podmiotowe mężów podejmujących „pracę małżeńską”, którą trudno opisać jednoznacznie jako diadyczne radzenie sobie z rakiem piersi u żony. Prasa kobieca publikuje reportaże ukazujące przemiany w relacji małżeńskiej, a przy tym, co typowe dla tego rodzaju mass mediów, nie uznaje ich zachodzenia.
Item
Parentyfikacja jako proces odwrócenia ról w rodzinie
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Żłobicki, Wiktor; Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski
W artykule opisano problematykę parentyfikacji, czyli podejmowania przez dziecko zadań przynależnych osobom dorosłym. W wyniku zamiany ról w rodzinie dziecko poświęca własne potrzeby na rzecz instrumentalnych i emocjonalnych potrzeb rodzica. Dzieci poddane parentyfikacji nie dość, że muszą radzić sobie z obowiązkami przekraczającymi ich możliwości, to na dodatek w życiu dorosłym doświadczają skutków odwrócenia ról w rodzinie. Cel: Celem badań jest upowszechnienie wiedzy o przyczynach, uwarunkowaniach i profilaktyce parentyfikacji. Metody: Wykorzystano analizę tekstów naukowych, badanie w działaniu oraz obserwację. Wyniki i wnioski: Parentyfikacja dzieci w rodzinie jest efektem przekazu międzypokoleniowego i sprzyja rozwojowi zaburzeń osobowości.
Item
Prospołeczność dzieci i młodzieży w rodzinie
(Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018) Prokosz, Małgorzata; Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski
Działanie na rzecz innych ludzi w czasach naznaczonych indywidualizacją i domocentryzmem wydaje się zadaniem abstrakcyjnym. Rodziny wychowują swoje dzieci najpierw na dobrych uczniów, ale później motywują je ku karierze, lepszym zarobkom i prestiżowi. W niniejszym tekście podjęto próby odpowiedzi na pytania: Czy polskie rodziny kształtują w swoich potomkach prospołeczność? Czym ona się przejawia w ich domach? Jak można ją rozwijać? Cel: W artykule skoncentrowano się na zjawisku prospołeczności w odniesieniu do definicji, klasyfikacji, motywów i uwarunkowań rozwoju. Metoda: W badaniu wykorzystano analizę literatury przedmiotu. Rezultaty: Opracowanie teoretyczne (definicje, klasyfikacje, motywy i uwarunkowania rozwoju) uzupełniono o wskazanie możliwości wspierania prospołeczności dzieci i młodzieży w rodzinie z uwzględnieniem relacji interpersonalnych oraz współuczestniczenia w życiu religijnym i przestrzeni wirtualnej. Wnioski: Prospołeczność jest obecna w życiu polskich rodzin – w ich codzienności oraz we wspólnotach religijnych. Jej kształtowaniu pomaga wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych. W związku z tym większa uwaga domowników powinna być kierowana na współczesne umiejętności interpersonalne i możliwości technologiczne, w których działanie na rzecz innych może się realizować.