OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23110 archived items

Recent Submissions

Item
Porównanie warunków nefologicznych w Gaiku-Brzezowej i Krakowie w pierwszej dekadzie XXI wieku
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2012) Pluta, Grażyna; Zakład Klimatologii, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
Celem opracowania jest porównanie wielkości i struktury zachmurzenia w Gaiku- Brzezowej i Krakowie w latach 2001–2010, które były odmienne pod względem cyrkulacji atmosferycznej w stosunku do XX w. W opracowaniu wykorzystano wyniki obserwacji wielkości zachmurzenia i rodzajów chmur wykonywanych w latach 2001–2010 na Stacjach Naukowych Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Gaiku-Brzezowej oraz Krakowie. Obliczono średnie wielkości zachmurzenia oraz częstość występowania rodzajów chmur. Porównano liczby dni bezchmurnych, pogodnych, pochmurnych, chmurnych oraz całkowicie zachmurzonych. W porównaniu z ostatnią dekadą XX w. zachmurzenie na stacjach zmniejszyło się. W 2006 r. na obydwu wystąpiło najmniejsze zachmurzenie i najwięcej dni bezchmurnych. W Gaiku-Brzezowej wzrósł udział chmur Cumulus. W Krakowie jeszcze częściej notowano Stratocumulus odsłonięty przez zmniejszenie częstości chmur Stratus.
Item
Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na występowanie dni mroźnych i bardzo mroźnych w Warszawie
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2012) Lisowska, Monika; Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski
Na podstawie codziennych wartości temperatury minimalnej i maksymalnej z wielolecia 1976–2005 z dwóch stacji warszawskich (Okęcia i Uniwersytetu) obliczono średnią miesięczną liczbę dni bardzo mroźnych (z temperaturą minimalną poniżej –10°C) i mroźnych (z temperaturą maksymalną poniżej 0°C) oraz wyznaczono okresy ich występowania w ciągu roku. Korzystając ze zmodyfikowanego Kalendarza typów cyrkulacji według Lityńskiego i danych o masach powietrznych, określono prawdopodobieństwo warunkowe pojawiania się dni bardzo mroźnych i mroźnych podczas dni o określonych typach cyrkulacji i adwekcji poszczególnych mas powietrznych. Największe prawdopodobieństwo ich wystąpienia stwierdzono w masie powietrznej polarnej kontynentalnej i arktycznej oraz w makrotypie antycyklonalnym.
Item
Warunki funkcjonowania kopuł źródliskowych w południowej części Wzniesień Łódzkich
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2012) Ziułkiewicz, Maciej; Okupny, Daniel; Forysiak, Jacek; Fortuniak, Anna; Pracownia Geologii, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki; Zakład Ekorozwoju i Kształtowania Środowiska Geograficznego, Instytut Geografii, Wydział Geograficzno-Biologiczny, Uniwersytet Pedagogiczny; Katedra Geomorfologii i Paleogeografii, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki
W regionie łódzkim, jednym z najzasobniejszych w źródła obszarów na Niżu Polskim, stwierdzono występowanie torfowo-martwicowych kopuł źródliskowych, utworzonych na wypływach ascensyjnych. Są one położone w okolicach wsi Wardzyń, w południowej części Wzniesień Łódzkich, poza głównymi strefami źródliskowymi regionu: Kotliną Szczercowską i północną krawędzią Wzniesień Łódzkich. Kopuły mają charakter eutroficzno-wapienny i znajdują się u podnóża Pagórków Romanowskich, stanowiących lokalną strefę kulminacyjną i jednocześnie wododział dorzecza Wisły i Odry. Współczesny stan hydrochemiczny wód poziomu międzymorenowego, który alimentuje źródła, nie pozwala na wytrącanie węglanu w obrębie kopuł, a nawet sprzyja ich ługowaniu. Skład chemiczny udokumentowanych osadów pozwolił na ocenę zmian sposobu zasilania badanego torfowiska oraz rekonstrukcję względnych rozmiarów denudacji mechanicznej i chemicznej w zlewni analizowanego ekosystemu.
Item
Niszczenie brzegów rzecznych przez procesy mrozowe na przykładach dorzecza Czarnego Dunajca i Ropy w 2011 i 2012 roku
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2012) Augustowski, Karol; Zakład Geografii Fizycznej, Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie
Kształtowanie rzeźby brzegów rzecznych jest uwarunkowane głównie trzema czynnikami: działalnością wód płynących i opadowych, ruchami grawitacyjnymi oraz procesami subaeralnymi. Wśród tych ostatnich jednymi z najbardziej niedocenianych są procesy mrozowe. Zjawisko multigelacji wpływa na stabilność brzegów rzecznych nie tylko w północnych częściach Skandynawii, Alaski i Rosji, lecz także w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Podatność brzegów na mrozowe przekształcenia rzeźby jest jednak bardzo selektywna. W obrębie tych samych warstw, w odległości do 1 metra od powierzchni brzegu, natężenie erozji mrozowej może się bardzo różnić. Ukazanie tych różnic, a przede wszystkim potwierdzenie, że są one wynikiem działania mrozu, jest głównym celem niniejszego artykułu. Do jego zrealizowania wykonano badania na czterech poligonach zlokalizowanych na przedpolu Tatr i Beskidu Niskiego, różniących się między sobą spoistością materiału budującego brzegi.
Item
Fale Legeckisa i amplitudy związanych z nimi oscylacji poziomu oceanu
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2012) Świerczyńska, Małgorzata; Niedzielski, Tomasz; Kosek, Wiesław; Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski; Centrum Badań Kosmicznych, Polska Akademia Nauk; Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
W artykule omówiono najważniejsze charakterystyki oceanicznych fal Legeckisa, ze szczególnym uwzględnieniem ich obserwacji na mapach zmian poziomu temperatury powierzchniowej oceanu, ich genezy i związków występowania z fazami oscylacji ENSO (El Niño/Southern Oscillation). Mimo że od kilku dekad temperatura powierzchniowa oceanu jest kluczową zmienną środowiskową, pozwalającą na zauważenie fal Legeckisa na okołorównikowym Pacyfiku, ich sygnał jest również widoczny w zmianach topografii powierzchni oceanu. Celem artykułu jest analiza map amplitud oscylacji 30-dniowej w anomaliach zmian poziomu oceanu oraz obserwacja sygnału fal Legeckisa na tych mapach. Przetwarzano dane przestrzenne anomalii zmian poziomu oceanu z repozytorium AVISO (Archiving, Validation and Interpretation of Satellite Oceanographic Data), powstałe przez kombinację szeregów czasowych pozyskiwanych z obserwacji wykonywanych przez satelity altimetryczne. Amplitudy oscylacji 30-dniowej zostały wyznaczone metodą środkowoprzepustowego filtru transformaty Fouriera. Zaobserwowano, że w obszarach typowych dla występowania wirów związanych z dynamiką fal Legeckisa amplitudy te osiągają wartości do 3 cm, przy czym dla wybranych faz ENSO maksima amplitud obserwowane są podczas warunków normalnych i La Niña. Podczas El Niño amplitudy 30-dniowej oscylacji anomalii poziomu oceanu stają się tak małe, że sygnał fal Legeckisa jest niewidoczny w zmianach poziomu oceanu.