OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23576 archived items

Recent Submissions

Item
Teoria historii życia – prezentacja koncepcji oraz jej implikacji dla praktyki wychowawczej
(Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, 2018) Kwiek, Monika; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Celem artykułu jest prezentacja głównych założeń teorii historii życia, będącej podejściem wywodzącym się z biologii ewolucyjnej, w ramach którego zakłada się, że ludzie rozwijają pewne strategie behawioralne w odpowiedzi na wczesne doświadczenia życiowe. Akcentowanie roli wychowania na gruncie prezentowanej teorii czyni z niej podejście potencjalnie wartościowe w kontekście praktyki wychowawczej.
Item
Rola i znaczenie dziadków w wychowaniu dziecka
(Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, 2018) Muniak-Biernat, Agata; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Celem artykułu jest ukazanie roli i znaczenia dziadków w procesie wychowania dziecka w kontekście funkcji kompensacyjnej względem ról rodzicielskich. Autorka szuka odpowiedzi na pytania: kim są i jakie znaczenie w życiu dziecka odgrywają dziadkowie oraz jak w świecie przepełnionym wiedzą pełnią funkcję inspiratorów do jej zdobywania. Mądrość życiowa cechująca osoby dojrzałe jest kluczowym determinantem w interakcjach międzypokoleniowych, gdzie cenniejsze niż więź ekonomiczna jest duchowe przywiązanie.
Item
Postrzeganie dziadków przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Wosik-Kawala, Danuta; Zakład Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Rodzina to dynamiczna, zmieniająca się na przestrzeni wieków, a nawet na przestrzeni pokolenia podstawowa jednostka społeczna. Modyfikacjom ulegają pełnione przez nią funkcje, jej struktura i model. Wraz z tymi zmianami przemianom ulegają także role dziadków. W wielu przypadkach współcześni dziadkowie stają się swoistą instytucją wychowawczą, wspomagającą w znacznym stopniu rodziców w ich opiece nad dzieckiem. Zmiany zachodzące we współczesnym społeczeństwie – w tym wydłużający się wiek życia, wzrost poziomu wykształcenia, aktywność zawodowa kobiet, migracje zarobkowe rodziców czy chociażby samotne rodzicielstwo z wyboru – wpływają na zmianę roli dziadków w rodzinie. Zmiany te obejmują także relacje emocjonalne między dziadkami a ich wnukami oraz intensywność różnych rodzajów wzajemnej aktywności. Niniejszy artykuł poświęcony jest problematyce, dotyczącej roli dziadków we współczesnej rodzinie w ujęciu teoretycznym, a także stanowi empiryczną próbę określenia postrzegania dziadków przez ich nastoletnich wnuków – uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W badaniach zastosowano dyferencjał semantyczny oraz test zdań niedokończonych. Technika dyferencjału semantycznego umożliwiła określenie emocjonalnego komponentu postaw wobec babci i dziadka badanych osób, natomiast test zdań niedokończonych, będący techniką projekcyjną, zastosowano ze względu na to, iż stanowi źródło informacji nie do końca uświadamianych względem badanego aspektu – w tym przypadku babci i dziadka przez osoby badane. Uzyskane wyniki badań pozwoliły uzyskać i porównać obraz dziadka i babci w percepcji uczniów szkoły zawodowej, technikum i liceum.
Item
Społeczno-wychowawcze skutki eurosieroctwa (na podstawie badań przeprowadzonych wśród uczniów szkoły podstawowej)
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Matyjas, Bożena; Zakład Pedagogiki Społecznej, Instytut Pedagogiki i Psychologii, Wydział Pedagogiczny i Artystyczny, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Zjawisko eurosieroctwa to bardzo ważny problem społeczny, dotykający tysiące polskich rodzin. Nasilił się on po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej (2004 rok), wtedy to pojawiła się perspektywa wyjazdu i podjęcia pracy poza granicami kraju. Skorzystało z niej wielu(e) ojców/matek z rodzin wychowujących dzieci, często wyjechali obydwoje. Wpłynęło to niekorzystnie na sytuację rodzinną, wychowawczą i edukacyjną dzieci, które pozostały tylko z jednym z rodziców, lub z dziadkami bądź innymi krewnymi. W artykule, w części teoretycznej, wyjaśnione zostało pojęcie eurosieroctwa, opisana została jego skala i rozmiary w Polsce, przyczyny tego zjawiska oraz jego negatywne skutki dla dzieci. W części badawczej przedstawione zostały wyniki badań przeprowadzonych wśród jednej ze szkół podstawowych w woj. świętokrzyskim, dotyczące społecznych i wychowawczych skutków migracji zarobkowej rodziców. Szczegółowej analizie poddano sytuację rodzinną/domową badanych uczniów (m.in. relacje z rodzicami pracującymi poza granicami kraju, wsparcie rodziców, odczuwanie braku rodzica) a także sytuację szkolną (m.in. osiągnięcia dzieci, zachowanie, problemy wychowawcze). Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego wśród uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej. Na końcu sformułowane zostały wnioski pedagogiczne o charakterze teoretycznym (rekomendacje) oraz praktycznym.
Item
Pedagogiczny wymiar sądowego rozstrzygania konfliktów rodzinnych
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017) Kowalczyk, Danuta; Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Opolski
Przedmiotem rozważań są zagadnienia wychowawcze związane z rozpoznawaniem przez sąd spraw dotyczących konfliktów rodzinnych. Konflikty są nieodzownym elementem życia zbiorowego ludzi. Stwarzają jednak zagrożenie dla trwałości środowiska rodzinnego, kiedy relacje między jego członkami stają się zaburzone. W sytuacji niemożności uzyskania satysfakcjonującego porozumienia, obniżają poczucie zadowolenia z jakości tworzonego związku. Tym samym negatywnie wpływają na realizacje funkcji rodziny, zwłaszcza emocjonalnej i socjalizacyjnej. Dziecko w takim środowisku narażone jest na nieprawidłowy proces przystosowania społecznego. Zwłaszcza wtedy, gdy zostaje uwikłane w konflikt między rodzicami. W przestrzeni publicznej funkcjonuje wiele instytucji udzielających rodzinie pomocy w różnych sytuacjach kryzysowych. Kiedy ich pomoc okazuje się nieskuteczna i nie prowadzi do rozwiązania konfliktu w rodzinie, to wówczas zazwyczaj znajduje on swój epilog w sądzie. Rozstrzyganie sporów środkami prawnymi niekoniecznie musi prowadzić do zerwania więzi rodzinnych. Sąd dysponuje środkami i organami pomocniczymi, aby zahamować procesy dezintegracji, występujące w tym najważniejszym środowisku wychowawczym. Wystarczy wskazać na coraz powszechniejsze sięganie po instytucję mediacji w sprawach rodzinnych. Normowanie stosunków wewnątrzrodzinnych jest istotne z punktu widzenia potrzeb dziecka, jego rozwoju i wychowania w biologicznym środowisku.