Uwaga! Pozycje dodane do repozytorium OPEN między 21 września a 6 października zostaną opublikowane na stronie repozytorium po tym terminie.
OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23002 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Thumbnail Image
Item
Wymiar funkcjonalny działania agencji, komitetów i innych jednostek organizacyjnych w systemie Unii Europejskiej
(Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2015) Witkowska, Marta; Instytut Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
W niniejszym artykule zostanie dokonany przegląd zadań realizowanych przez agencje, komitety i inne jednostki organizacyjne w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej. Następnie, na podstawie tego przeglądu, zostaną określone funkcje wypełniane przez te podmioty dla systemu oraz zostanie dokonana typologia wypełnianych przez nie funkcji. Główny problem badawczy niniejszego rozdziału dotyczy roli agencji, komitetów i innych jednostek organizacyjnych w UE w ramach procesu decyzyjnego UE. W artykule tym poszukiwane będą odpowiedzi na następujące pytania: W jaki sposób podmioty te wspomagają instytucje UE w procesie decyzyjnym? W jakich czynnościach są autonomiczne, a jakie czynności są im zlecane? Czy ich wsparcie ogranicza się do wypełniania jednej funkcji? Czy wszystkie badane podmioty realizują pewne funkcje w podobny sposób i w tych samych obszarach działalności UE? W których fazach procesu decyzyjnego instytucje UE korzystają ze zwiększonego wsparcia ze strony agencji, a w których ze strony komitetów? Czy we wszystkich fazach procesu decyzyjnego instytucje korzystają ze wsparcia ze strony agencji, komitetów i innych jednostek organizacyjnych w podobnym stopniu? Jakie funkcje wypełniane przez agencje, komitety i inne jednostki organizacyjne przyczyniają się do usprawnienia procesu decyzyjnego, a które wzmacniają system UE? Autorka stawia hipotezę, że funkcjonowanie agencji, komitetów i innych jednostek organizacyjnych w UE jest ściśle związane z ustanawianiem nowego modelu rządzenia w Unii Europejskiej, zwanego w Białej księdze europejskim rządzeniem. W dążeniu tym zakłada się przejście od biurokratycznego stylu podejmowania decyzji (czyli procesu administrowania) do tzw. modelu menedżerskiego (czyli procesu zarządzania), zorientowanego na osiąganie określonych wyników i realizacji konkretnych zadań, których weryfikacja powinna odbywać się na podstawie mierzalnych standardów lub wskaźników . W tym sensie badane podmioty są powoływane w konkretnych celach dla zwiększenia poziomu kompetencyjności i efektywności działań podejmowanych przez Unię Europejską. Osiągnięcie wyznaczonego celu, odpowiedź na postawione pytania oraz weryfikacja postawionej hipotezy zostaną dokonane w dwóch etapach. Pierwsza część badania będzie się charakteryzować analizą. Przy zastosowaniu metody analizy decyzyjnej poszukiwane będą funkcje wypełniane przez badane podmioty dla systemu Unii Europejskiej. Wykorzystane zostaną założenia występowania faz procesu decyzyjnego, stosowane w podejściu wielopoziomowego rządzenia (MLG) . Jest to ujęcie procesowe badanej rzeczywistości, które oddaje dynamikę zachodzących relacji i pozwala na dedukcyjne poszukiwanie wypełnianych funkcji. Autorka nie ograniczy się do statycznego prezentowania reguł postępowania. Dynamika w badaniu zostanie wychwycona poprzez poddanie analizie praktyki współdziałania zaangażowanych podmiotów wraz z występującymi zjawiskami i procesami oraz tworzeniem się wzajemnych interakcji. Dodatkowo zabieg wyróżniania faz procesu decyzyjnego umożliwia szczegółowe spojrzenie na aktywność badanych podmiotów. Jest to działanie porządkujące badaną rzeczywistość, umożliwiając zdefiniowanie celowości i skuteczności badanych procesów i relacji. wykorzystywana do wyjaśniania relacji hierarchicznych zachodzących między mocodawcą i agentem oraz do poszukiwania podłoża delegowania uprawnień. Podobnie jak MLG, PAT stosuje analizę decyzyjną. Koncepcja ta, jako podejście metodologiczne, zostanie zastosowana w niniejszym badaniu do potwierdzenia, że agencje, komitety i inne jednostki organizacyjne w UE są tworzone do realizacji określonych celów i z określoną formą działania. Autorka nie będzie podważać faktu ich istnienia oraz skuteczności działania. Poszukiwania skoncentrowane zostaną wyłącznie na dodatnich cechach tego procesu, poszukiwaniu funkcji usprawniających szeroko rozumiany proces decyzyjny i wzmacniających system UE. W oparciu o przyjęte wyżej założenia analizowane funkcje w pierwszej części artykułu będą grupowane w zbiory o następujących cechach: regulacyjne, doradczo-eksperckie, mediacyjne, agregacji i artykulacji interesów, zabezpieczające, adaptacyjne oraz innowacyjne.
Thumbnail Image
Item
Agencje, komitety i inne jednostki organizacyjne w Unii Europejskiej
(Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2015) Witkowska, Marta; Wojtaszczyk, Konstanty A.; Instytut Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
Publikacja prezentuje całokształt zagadnień związanych z funkcjonowaniem agencji, komitetów i innych jednostek organizacyjnych w Unii Europejskiej (UE). Przybliża podstawy prawne, zasady organizacyjne, opisuje relacje pomiędzy nimi a systemem instytucjonalnym UE, bada wypełniane funkcje oraz wpływ na państwa członkowskie. Przedmiotem badania są ciała i gremia o zróżnicowanym statusie prawnym. Traktaty bezpośrednio nie ustanawiają agencji, komitetów i innych jednostek organizacyjnych UE. Po zmianach wprowadzonych traktatem lizbońskim wszystkie te podmioty zostały włączone w zakres sprawowanej w UE kontroli sądowej. Ponadto stworzono podstawy do ujednolicenia przepisów o powoływaniu i przekazywaniu uprawnień na te ciała i gremia. Agencje Unii Europejskiej są specyficznymi rozwiązaniami instytucjonalnymi wspomagającymi osiąganie celów integracji europejskiej. Pod pojęciem agencji należy rozumieć jednostki zdecentralizowane, zajmujące się wyznaczoną w dokumencie je powołującym (najczęściej rozporządzeniem) określoną dziedziną polityki UE. Są organami autonomicznymi wobec instytucji UE oraz mają osobowość prawną. Tworzone w ostatnich dziesięcioleciach są odpowiedzią na wyzwania wynikające z pogłębiających się i komplikujących procesów społeczno-ekonomicznych i politycznych zarówno wewnątrz Unii Europejskiej, jak i w jej otoczeniu międzynarodowym. Agencje są powoływane na podstawie prawa wtórnego. W ich nazewnictwie mogą występować następujące określenia: centrum, fundacja, agencja, urząd. To jest dla obywateli państw członkowskich mylące i nie ułatwia osobom niebędącym specjalistami w tej dziedzinie jednoznacznego odróżniania agencji od innych instytucji, które agencjami w omawianym sensie nie są. Agencje, jako ciała autonomiczne, stanowią z jednej strony zaplecze merytoryczne a z drugiej strony kanały łączności z różnymi poziomami unijnego systemu politycznego. Komitety są to gremia o charakterze reprezentacyjnym, działające w imieniu innych podmiotów, powołane są w konkretnym celu. Semantycznie ich nazwa wskazuje, że ich celem jest wykonanie zadania polegającego na rozwiązaniu konkretnego problemu w sposób kolektywny. Struktura komitetu może mieć charakter oddolny (bottom-up), gdy został on utworzony przez podmioty reprezentowane, albo odgórny (top-down), gdy został powołany przez ciała nadrzędne w stosunku do podmiotów reprezentowanych. Komitet może mieć ściśle zdefiniowane zadania lub działać w warunkach niezależności. Definiując komitet w systemie UE należy określić to gremium jako zinstytucjonalizowaną grupę reprezentatywnych i wyspecjalizowanych osób mających wspólny program działania i wspólną rolę społeczną. Postać komitetów mogą mieć jednostki organizacyjne wspierające instytucje UE, jak i organy UE określone w traktatach, niebędące instytucjami, wypełniające określone w traktatach zadania. Podstawą funkcjonowania tych gremiów są zarówno traktaty, jak i akty instytucji czy ich jednostek wewnętrznych. Nie zawsze ich działalność musi być zorganizowana pod nazwą komitetu, czego przykładem są doradcy czy eksperci Komisji Europejskiej albo grupy robocze wspierające prace Rady. Natomiast pod pojęciem innych jednostek organizacyjnych UE należy zmieścić wszelkie inne formy współdziałania różnych podmiotów o charakterze trwałym, których nie można zakwalifikować ani do agencji, ani do komitetów. Należą do niej Europejski Instytut Innowacji i Technologii oraz pięć wspólnych przedsiębiorstw realizujących wspólne inicjatywy w zakresie wybranych polityk UE. Dysponują one osobowością prawną oraz stanowią podmioty Unii Europejskiej. Zarówno agencje, jak i komitety i inne jednostki organizacyjne UE stanowią wsparcie europejskich procesów decyzyjnych oraz czynnik legitymizowania systemu UE. W przedmiotowej monografii zamieszczono wyniki badań zespołu badawczego Instytutu Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Poniższe opracowania dostarczają wiedzy zarówno o istocie, podstawach prawnych, klasyfikacji, wymiarze organizacyjnym, problematyce legitymizacji, wypełnianych funkcjach, jak i praktyce działania agencji komitetów i innych jednostek organizacyjnych w systemie UE. Treść publikacji uzupełniono o wskazanie polskich interesów w agencjach, komitetach i innych jednostkach organizacyjnych. Mamy nadzieję, że nasze opracowanie, poruszające tylko podstawowe problemy związane z agencjami, stanie się punktem odniesienia dla dalszych pogłębionych refleksji.
Thumbnail Image
Item
Regulacja europejskiej inicjatywy obywatelskiej przykładem oddziaływania społeczeństwa obywatelskiego w Unii Europejskiej
(Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2013) Witkowska, Marta; Instytut Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
Przedmiotem artykułu jest analiza działań podejmowanych w celu urzeczywistnienia traktatowych zapisów dotyczących inicjatywy obywatelskiej w Unii Europejskiej. Prezentacja ich wskazuje na przykładowe formy współdziałania obywateli w ponadnarodowej przestrzeni publicznej – ilustruje możliwość wpływania obywateli na treść przyjmowanych regulacji i na kształt polityk Unii Europejskiej. Następnie dokonano analizy procedury zgłaszania inicjatywy, wraz z poszukiwaniem barier i ułatwień oraz opisano wybrane przykłady inicjatyw. Badanie oparto o analizę decyzyjną z wyróżnianiem faz procesu decyzyjnego.
Thumbnail Image
Item
Społeczeństwo obywatelskie w procesie integracji europejskiej [wstęp, zakończenie]
(Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2009) Witkowska, Marta; Instytut Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
Walorem przygotowanej monografii jest jej mocne osadzenie w teoretyczno-naukowych podstawach operowania pojęciem społeczeństwa obywatelskiego, zweryfikowanych pod kątem przydatności do analizy systemu politycznego Unii Europejskiej. Cenną wartością naukową jest oryginalność prowadzonego wnioskowania, zastosowanego ujęcia analitycznego oraz aktualność tej publikacji. Zawiera ona bowiem rozwiązania wprowadzone traktatem reformującym z 2009 r., wpisując się w trend poszukiwania rozwiązań dla tzw. deficytu albo też kryzysu demokracji w Unii Europejskiej. Jak wynika z większości rozważań naukowych, deficyt ten jest konsekwencją braków strukturalnych uniemożliwiających zastosowanie klasycznych rozwiązań sprawdzonych z poziomu narodowego tj. ograniczonym udziałem i kontrolą społeczną w procesie stanowienia prawa. Natomiast wykorzystanie podejścia MLG i jego aparatury pojęciowej umożliwia postrzeganie Unii Europejskiej jako tworzącej system struktury złożonej z elementów oddziałujących na siebie, a nie jako niezróżnicowanej całości. Interakcje zachodzące pomiędzy elementami tego systemu mają charakter niehierarchiczny, po części heterarchiczny. Jest to sieć elementów o tej samej pozycji w strukturze horyzontalnej, posiadających wspólny cel, i wyraźnie wpływających na części tego systemu. W badaniu wyodrębniono cztery główne wątki dociekań. Pierwszy wątek badawczy dotyczył teoretycznego uzasadnienia operowania pojęciem społeczeństwa obywatelskiego w kontekście integracji europejskiej. W drugim diagnozie poddano rozwój oraz stan obecny regulacji prawnych umożliwiających rozwój instytucji społeczeństwa obywatelskiego na poziomie Unii Europejskiej. Trzeci objął najszersze spektrum i dotyczył analizy praktyki unijnej i użyteczności stworzonych podstaw prawnych do rozwoju aktywności politycznej obywateli Unii. Ostatni czwarty wątek badawczy związany był z wpływem procesu integracji na umacnianie się społeczeństwa obywatelskiego w państwach członkowskich.

Browse by

Selected filters:
License: Dozwolony użytek Affiliation: Instytut Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego Publisher: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR
Reset filters