OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22946 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Thumbnail Image
Item
Obłęd profetyczny w dramacie Kasandra (Касандра) Łesi Ukrainki
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2017) Boruszkowska, Iwona; Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński
Artykuł porusza temat szaleństwa/choroby psychicznej w literaturze ukraińskiej doby modernizmu końca XIX i początku XX wieku. Szaleństwo, będąc jednym z głównych tematów piśmiennictwa modernistycznego, do dziś nie doczekało się należytego omówienia w literaturoznawstwie ukraińskim. Powstałe do tej pory prace poruszały to zagadnienie jedynie w sposób wybiórczy i fragmentaryczny, zawsze na marginesie głównego kręgu zainteresowań badawczych, zdecydowanie nie wyczerpując problemu. Jest to fakt o tyle zastanawiający, że w spuściźnie literackiej najważniejszych reprezentantów ukraińskiego modernizmu, między innymi Łesi Ukrainki (1871–1913), temat choroby psychicznej odgrywa niebagatelną, by nie powiedzieć kluczową, rolę. Pracę poświęcono zagadnieniu kreacji bohaterów literackich jako postaci zdominowanych przez defekt. Wśród omówionych figur znalazła się opętana wieszczka Kasandra z dramatu Łesi Ukrainki Kasandra (Касандра).
Thumbnail Image
Item
Szaleństwo, (nie)rozum i wstręt we Wstręcie Romana Polańskiego oraz Pianistce Elfriede Jelinek
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2017) Wróblewski, Łukasz; Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński
Artykuł podejmuje problematykę szaleństwa i wstrętu w filmie Wstręt (1965) Romana Polańskiego oraz w powieści Pianistka (1983) Elfriede Jelinek. Autor, odwołując się między innymi do koncepcji Sary Ahmed, Julii Kristevej i Michela Foucaulta, zwraca uwagę na relacje zachodzące między szaleństwem i wstrętem, wyjaśniając, w jaki sposób zostały one zobrazowane w twórczości Polańskiego i Jelinek. Następnie argumentuje, że wstręt przyczynia się do eskalacji szaleństwa (nie)rozumu, co przejawia się w działaniach głównych bohaterów, którzy nie umieją przezwyciężyć nie tylko presji najbliższych im osób, lecz również wpływu społeczeństwa, w którym żyją.
Thumbnail Image
Item
Szaleństwo codzienności we współczesnej dramaturgii rosyjskiej
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2017) Charko-Klekot, Paulina; Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski
W artykule podjęta została próba zbadania i opisania motywu szaleństwa codzienności we współczesnych tekstach dramatycznych. Autorzy, próbując dociec odwiecznych prawd o życiu oraz sensie istnienia, szczególną uwagę poświęcają wszelkiego rodzaju anomaliom i odstępstwom od normy. Dramat rosyjski charakteryzuje się postrzeganiem świata jako „szalonego domu”, podkreślając coraz większą powszechność patologicznych i marginalnych dotąd zachowań. Przedmiotem analizy są utwory Nikołaja Kolady, Wasilija Sigariewa, Olega Bogajewa i Jarosławy Pulinowicz, których bohaterowie muszą stawić czoła wściekłej i niebezpiecznej rzeczywistości.
Thumbnail Image
Item
Dyskurs szaleńca – Nimfomanka Larsa von Triera
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2017) Misiarz-Filipek, Sabina; Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński
Literatura według Jacques’a Lacana stanowi model mówienia, jest zatem podstawową formą, dzięki której pacjent może identyfikować się z obrazem siebie we własnym mówieniu. Niebezpieczeństwo pojawia się wtedy, gdy do mówienia pacjenta dołącza głos psychoanalityka. W dziele Larsa von Triera choroba psychiczna – nimfomania, która pojawia się na pierwszym planie – jest tym, co legitymizuje działania Seligmana mające na celu usensownienie opowieści głównej bohaterki. W wyniku owego „usensownienia” opowieść Joe nabiera charakteru „dyskursu szaleńca”. Foucaultowski „dyskurs szaleńca” to mówienie, które wypadło poza ustalone ramy. Seligman, który zajmuje pozycję psychoanalityka, a także interpretatora, hermeneuty, słowem – pana dyskursu, przejmuje kontrolę nad mówieniem Joe, zawłaszcza jej opowieść – dopowiada, interpretuje, alegoryzuje. Jacques Derrida twierdzi, że historia Zachodu jest historią metonimii i metafor – w dziele von Triera systemem opresyjnym jest język, w którym dokonuje się hermeneutyczne dążenie do humanistycznej całości. Seligman wywłaszcza Joe z jej opowieści, poddaje jej mówienie nieustannej interpretacji. W efekcie czyni Joe raz jeszcze tym, czym jest ona w jego oczach. Obiektywizując jej opowieść, obiektywizuje ją samą. Gwałt dokonany na mówieniu staje się gwałtem realnym.
Thumbnail Image
Item
Taneczne obrazy szaleństwa na przykładzie wybranych inscenizacji baletu Giselle Adolphe’a Adama
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2017) Narewska, Anna; Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński
Giselle to jeden z najsłynniejszych baletów romantycznych, którego premiera odbyła się w 1841 roku w Paryżu. Jego popularność nie słabnie do dnia dzisiejszego, choć obecnie funkcjonuje on zarówno w wersji klasycznej (choreografia Jeana Corallego i Jules’a Perraulta), jak i w wariantach współczesnych (choreografie między innymi Matsa Eka, Borysa Ejfmana), przedstawiając różnorodne taneczne obrazy szaleństwa. Balet ten inspiruje jednak nie tylko samych choreografów – postać Giselle równie silnie oddziałuje także na same tancerki-wykonawczynie, dla których do dziś rola ta jest wielkim marzeniem i ogromnym wyzwaniem. Jedną z najsłynniejszych odtwórczyń tej partii była rosyjska balerina Olga Spiesiwcewa, która tak bardzo wniknęła w psychologię swojej bohaterki, że sama ostatnie lata swego życia spędziła w zakładzie dla psychicznie chorych. Jej losy zainspirowały rosyjskiego choreografa Borysa Ejfmana do stworzenia baletu Czerwona Giselle, w którym wyraża on swoje fascynacje nie tylko biografią Spiesiwcewej, lecz również samym procesem rozwoju choroby psychicznej. Celem niniejszego tekstu jest ukazanie na podstawie analizy wybranych choreografii baletu Giselle Adolphe’a Adama, w jaki sposób taniec ukazuje problematykę szaleństwa, a także omówienie rozmaitych kontekstów kulturowych, społecznych, obyczajowych itp., przez pryzmat których współcześni artyści interpretują to zagadnienie.

Browse by

Selected filters:
License: Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska Publisher: Towarzystwo Doktorantów UJ
Reset filters