OPEN Repository
Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.
Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.
23068 archived items
Institutional Communities
- Loading...Police Academy in Szczytno [75]
- Loading...Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN [1]
- Loading...ICM UW [100]
- Loading...Instytut Badań Literackich PAN [186]
- Loading...Instytut Chemii Fizycznej PAN [182]
- Loading...Instytut Chemii Organicznej PAN [143]
- Loading...Jerzy Haber Institute of Catalysis and Surface Chemistry PAS [21]
- Loading...Instytut Paleobiologii PAN [3]
- Loading...Katedra Arabistyki i Islamistyki WO UW [131]
- Loading...Katedra Języków i Kultur Afryki WO UW [21]
- Loading...OBM UW [131]
- Loading...Uczelnia Łazarskiego [127]
- Loading...Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu [92]
- Loading...Wydawnictwo Naukowe PTG [302]
- Loading...Wydział Lingwistyki Stosowanej UW [48]
- Loading...Wydział Polonistyki UW [339]
Recent Submissions
Item
Krajobrazy megalityczne. Próba zdefiniowania pojęcia i umiejscowienia w typologiach krajobrazu
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Żemła-Siesicka, Anna; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland
Budowle megalityczne stanowią jeden z najstarszych elementów kulturowych Europy. Poprzez swoją monumentalną formę megality stanowiły przez tysiąclecia swego istnienia wyróżniający element krajobrazu. Celem artykułu jest wykazanie, iż szczególny charakter materialny i niematerialny przestrzeni cechującej się występowaniem megalitów może decydować o wyodrębnieniu w dotychczasowych klasyfikacjach typu krajobrazu megalitycznego. Na potrzeby zdefiniowania pojęcia przyjęto fizjonomiczno-percepcyjne ujęcie krajobrazu. Przedstawiono ogólną charakterystykę krajobrazu megalitycznego pod względem wartości kulturowych, przyrodniczych, przestrzennych i niematerialnych. Odniesiono jego cechy do wybranych typologii krajobrazu i zaproponowano autorską definicję krajobrazu megalitycznego. Uznano, że krajobraz megalityczny należy do podtypu krajobrazu archeologicznego (historycznie), sakralnego (funkcjonalnie) oraz krajobrazu przyrodniczo-kulturowego (w zakresie przekształceń antropogenicznych). Charakteryzuje się specyficzną fizjonomią o własnej formie krajobrazowej oraz unikalnych cechach niematerialnych i swoistym genius loci, związanych z historyczną (sepulkralną, świątynną, społeczną, astronomiczną, magiczną) oraz obecną (ezoteryczną, turystyczną) funkcją obiektów. Zebranie cech charakterystycznych krajobrazu megalitycznego oraz ulokowanie typologiczne przedstawione w artykule stanowi podstawę do dalszych dyskusji i działań w zakresie znaczenia, oceny zagrożeń oraz ochrony współczesnych krajobrazów megalitycznych.
Item
Prognozowane zmiany wybranych elementów krajobrazu kulturowego Polski do roku 2050. Szkic geograficzny – część 2
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Plit, Joanna; Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; The Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland
W artykule przedstawiono prawdopodobną ewolucję i prognozowany stan elementów/składników krajobrazu kulturowego Polski w 2050 r. Ekstrapolując obserwowane procesy przyrodnicze, trendy społeczno-gospodarcze i kulturowe, omówiono: uwarunkowane antropogenicznie efekty zmian szaty roślinnej i wód powierzchniowych, przewidywane krajobrazowe zmiany w strukturze upraw i własności w rolnictwie, efekty rozwoju osadnictwa, i alternatywnych źródeł energii. Przedstawiony scenariusz obejmuje także krajobrazowe skutki: globalizacji, oczekiwanego napływu imigrantów, multikulturowości i przeciwstawnych tendencji historycyzmu. Postuluje się wykonanie regionalnych i lokalnych prognoz zmian krajobrazowych oraz dalsze prace metodyczne, co pozwoli na lepszą ochronę walorów krajobrazu kulturowego Polski. Założenia teoretyczne i czynniki krajobrazotwórcze omówiono w poprzednim artykule Myga-Piątek, Plit, Plit 2019. Poniższy tekst jest jego kontynuacją.
Item
Wyrobiska surowców skalnych w krajobrazie miejskim Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Nita, Jerzy; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland
Artykuł podejmuje ważną kwestię roli wyrobisk eksploatacyjnych surowców skalnych w krajobrazie obszarów zurbanizowanych. W obszarach tych występuje znaczny deficyt terenów przydatnych do różnych form zagospodarowania. Problem zilustrowano na przykładzie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (województwo śląskie). Na podstawie terenowego rozpoznania licznych wyrobisk dokonano analizy i klasyfikacji typologicznych wyrobisk z punktu widzenia ich roli krajobrazowej. Zagospodarowanie wyrobisk powierzchniowych nadal jest problemem otwartym, a ich obecna i docelowa rola w kształtowaniu krajobrazów w układzie przestrzennym konurbacji Górnośląskiej (metropolii GZM) jest bardzo istotna, lecz dotąd mało rozpoznana. Zaprezentowane badania oparto na obserwacjach i pomiarach licznych obiektów (kamieniołomów, piaskowni, glinianek i mniejszych wyrobisk surowców skalnych), analizowanych w dużych skalach przestrzennych. Syntezę wyników przedstawiono kartograficzne w wielu ujęciach. Opracowanie stanowi element naukowej dyskusji nad rolą krajobrazową terenów zdewastowanych przez górnictwo powierzchniowe, które cechuje znaczący potencjał i istotne walory przyrodnicze i kulturowe.
Item
Czy możliwa jest prognoza zmian krajobrazu kulturowego Polski? Szkic problematyki w ujęciu geograficznym. Część 1 – Siły sprawcze
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Plit, Joanna; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland
W badaniach krajobrazu kulturowego dużą rolę odgrywa podejście ewolucyjne, wyjaśniające obecny jego stan przez analizę zmian w minionych stuleciach. Kolejnym etapem badań krajobrazowych, o dużym walorze praktycznym, staje się przewidywanie zmian krajobrazu. Prognozowanie stanowi bardzo ważny element teoretycznych badań naukowych. W artykule zwrócono uwagę na potrzebę takich prognoz, omówiono trudności związane z ich opracowywaniem. Uzasadniono, dlaczego w Polsce najdalszy horyzont czasowy prognoz krajobrazowych sięgać może nie dalej niż do 2050 r. Ukazano czynniki: środowiskowe, polityczne, ekonomiczne, społeczne, biopsychiczne populacji, demograficzne, kulturowe i regionalne, które do 2050 r. wpływać będą z dużym prawdopodobieństwem na ewolucję krajobrazu kulturowego Polski. Przyszłe jego zmiany – efekty działania sił sprawczych zostaną omówione zostaną w kolejnym artykule.
Item
Ocena przestrzennego rozmieszczenia parków narodowych i obszarów chronionego krajobrazu w państwach Europy środkowej na tle prowincji fizycznogeograficznych
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2020) Badora, Krzysztof; Nita, Jerzy; Opole University, Institute of Socio-Economic Geography and Spatial Management, Poland; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland
Na podstawie analizy przestrzennego rozmieszczenia parków narodowych i obszarów chronionego krajobrazu Polski (parki krajobrazowe), Czech, Słowacji i Węgier oceniono czy tworzone w poszczególnych krajach systemy ochrony przyrody i krajobrazu są reprezentatywne również dla prowincji fizycznogeograficznych w granicach państw. Stwierdzono znaczną reprezentatywność w prowincjach głównie górskich i wskazano na dalsze możliwości ochrony. Na podstawie oceny stopnia integracji systemów ochrony przyrody i krajobrazu w rejonach przygranicznych określono obszary, które powinny uzupełnić system. Między poszczególnymi krajami występują różnice w przestrzennej organizacji parków narodowych i obszarów ochrony krajobrazu. Współpraca transgraniczna w ostatnich 30 latach znacznie się poprawiła. Większość przygranicznych parków narodowych i obszarów ochrony krajobrazu ma swoje kontinuum w kraju sąsiednim w formach podobnej rangi. Najsłabsze powiązania przestrzenne występują na granicy Węgier i Słowacji.
Browse by
Selected filters: