OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22936 archived items

Recent Submissions

Item
Prognozowane zmiany wybranych elementów krajobrazu kulturowego Polski do roku 2050. Szkic geograficzny – część 2
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Plit, Joanna; Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; The Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland
W artykule przedstawiono prawdopodobną ewolucję i prognozowany stan elementów/składników krajobrazu kulturowego Polski w 2050 r. Ekstrapolując obserwowane procesy przyrodnicze, trendy społeczno-gospodarcze i kulturowe, omówiono: uwarunkowane antropogenicznie efekty zmian szaty roślinnej i wód powierzchniowych, przewidywane krajobrazowe zmiany w strukturze upraw i własności w rolnictwie, efekty rozwoju osadnictwa, i alternatywnych źródeł energii. Przedstawiony scenariusz obejmuje także krajobrazowe skutki: globalizacji, oczekiwanego napływu imigrantów, multikulturowości i przeciwstawnych tendencji historycyzmu. Postuluje się wykonanie regionalnych i lokalnych prognoz zmian krajobrazowych oraz dalsze prace metodyczne, co pozwoli na lepszą ochronę walorów krajobrazu kulturowego Polski. Założenia teoretyczne i czynniki krajobrazotwórcze omówiono w poprzednim artykule Myga-Piątek, Plit, Plit 2019. Poniższy tekst jest jego kontynuacją.
Item
Czy możliwa jest prognoza zmian krajobrazu kulturowego Polski? Szkic problematyki w ujęciu geograficznym. Część 1 – Siły sprawcze
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Plit, Joanna; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland
W badaniach krajobrazu kulturowego dużą rolę odgrywa podejście ewolucyjne, wyjaśniające obecny jego stan przez analizę zmian w minionych stuleciach. Kolejnym etapem badań krajobrazowych, o dużym walorze praktycznym, staje się przewidywanie zmian krajobrazu. Prognozowanie stanowi bardzo ważny element teoretycznych badań naukowych. W artykule zwrócono uwagę na potrzebę takich prognoz, omówiono trudności związane z ich opracowywaniem. Uzasadniono, dlaczego w Polsce najdalszy horyzont czasowy prognoz krajobrazowych sięgać może nie dalej niż do 2050 r. Ukazano czynniki: środowiskowe, polityczne, ekonomiczne, społeczne, biopsychiczne populacji, demograficzne, kulturowe i regionalne, które do 2050 r. wpływać będą z dużym prawdopodobieństwem na ewolucję krajobrazu kulturowego Polski. Przyszłe jego zmiany – efekty działania sił sprawczych zostaną omówione zostaną w kolejnym artykule.
Item
Drogi św. Jakuba jako specyficzny element krajobrazu kulturowego Europy
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2018) Plit, Joanna; Plit, Florian; Cultural Landscape Commission of the Polish Geographical Society, Poland; Institute of Geography, Jan Kochanowski University in Kielce Kielce, Poland
W artykule przedstawiono genezę kultu św. Jakuba w Europie, historię pielgrzymek do jego grobu, które największy rozkwit przeżywały w średniowieczu, następnie renesans wędrówek do Santiago de Compostela u schyłku XX i w początkach XXI w. Podjęto próbę klasyfikacji motywów, którymi kierują się współcześni wędrujący. Omówiono specyfikę krajobrazów kulturowych dróg św. Jakuba, zwł. nietypowe rozwiązania w zakresie bazy noclegowej, nagromadzenie obiektów sakralnych i zabytków historycznych, infrastrukturę zaopatrującą w wodę wędrowców. Autorzy uważają, że drogi św. Jakuba stanowią charakterystyczny integracyjny element obecny w różnych rodzajach krajobrazów kulturowych Europy.
Item
Prawosławne symbole religijne w krajobrazie kulturowym Finlandii i Polski na początku XX w.
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2018) Awramiuk-Godun, Alina; University of Warsaw Faculty of Geography and Regional Studies Warsaw, Poland
Początek XX w. to czas kształtowania się państw narodowych w Europie. Dynamicznie zachodzące procesy polityczne oraz społeczno-kulturowe wpływały również na przemiany krajobrazu kulturowego, zarówno w sferze materialnej, jak i niematerialnej, symbolicznej, ideologicznej. Przedmiotem rozważań podjętych w opracowaniu jest percepcja prawosławnych obiektów sakralnych (symboli religijnych) obecnych w krajobrazie kulturowym Polski i Finlandii w okresie odradzania się ich państwowości. W artykule omówiono sytuacje Kościoła prawosławnego na przełomie XIX i XX w. w Finlandii i w Polsce, przedstawiono postawy obu społeczności wobec symboli prawosławnych oraz podjęto próbę określenie głównych czynników, które wpłynęły na losy obiektów sakralnych obrządku wschodniego.
Item
Prawno-urbanistyczne problemy sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego (lata 2017-2019)
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2021) Blaszke, Małgorzata; Śleszyński, Przemysław; Nowak, Maciej; West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Departament of Real Estate, Poland; Polish Academy of Sciences in Warsaw, Institute of Geography and Spatial Organization, Poland
Artykuł zawiera prawno-urbanistyczną analizę wybranych (odnoszących się do kwestii ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego) zapisów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Cele artykułu są następujące: (1) przedstawienie kluczowych problemów związanych z interakcją sfery kulturowej i prawnej w kształtowaniu postanowień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp); (2) wykazanie zróżnicowań międzyregionalnych i funkcjonalnych w tym zakresie (tj. związanych z indywidualną specyfiką gmin); (3) określenie (z perspektywy całego systemu gospodarki przestrzennej) optymalnych kierunków koordynacji sfery kulturowej i prawnej w mpzp. W tym celu przeanalizowano postanowienia dotyczące ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego we wszystkich mpzp uchwalonych w Polsce w latach 2017-2019, dokonując kategoryzacji poszczególnych postanowień i związanych z nimi zagadnień problematycznych. Wyniki wskazują na potrzebę silniejszej i bardziej doprecyzowanej ochrony walorów kulturowych, niż ma to miejsce w obecnie obowiązującym systemie prawnym