OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22945 archived items

Recent Submissions

Item
Zmiany dostępności czasowo-przestrzennej w wyniku inwestycji drogowych finansowanych ze środków Unii Europejskiej (2004-2012)
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2014) Śleszyński, Przemysław; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
W artykule przedstawiono analizę zmian w dostępności drogowej w latach 2004-2012, wynikającą z inwestycji finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Porównano czasy przejazdu samochodem osobowym według modelu prędkości ruchu uwzględniającego parametry technicznofunkcjonalne dróg, w tym podział na drogi szybkiego ruchu. Analizowano to dla macierzy 18 miast wojewódzkich oraz w relacjach wszystkich gmin w Polsce z Warszawą. Obliczono też zmiany zasięgu izochrony jednogodzinnej oraz oszacowano potencjalne oszczędności czasowe dla użytkowników dróg według gmin. Wyniki analiz wykazują duże zróżnicowanie oddziaływania inwestycji, w tym bardzo słabą poprawę dostępności dla wschodniej części Polski. Artykuł bazuje na opracowaniu wykonanym w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (Komornicki i in. 2013).
Item
Wizerunek energetyki wiatrowej i jej oddziaływania na społeczeństwo w świetle doniesień mediów regionalnych i lokalnych w Polsce
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2023) Bednarek-Szczepańska, Maria; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
Rozwojowi lądowej energetyki wiatrowej w Polsce towarzyszyły kontrowersje związane z lokalizacją konkretnych elektrowni. Zagadnienie to stało się częstym tematem w mediach lokalnych/regionalnych. Celem artykułu jest ustalenie, jak energetyka wiatrowa była przedstawiana w tych mediach, a przede wszystkim, jakie oddziaływania na społeczeństwo i środowisko stanowiły przedmiot doniesień medialnych. Ramą porządkującą badanie była koncepcja social impact assessment – SIA (Vanclay, 1999, 2002). Analiza objęła okres 2010–2022. Artykuły do analizy pozyskano z internetowych wydań prasy lokalnej/regionalnej z 7 województw północnej i środkowej Polski, charakteryzujących się najwyższym poziomem rozwoju energetyki wiatrowej w 2020 r. Łącznie uzyskano 321 artykułów z 19 tytułów mediów regionalnych i lokalnych. Badania pokazały, że energetyka wiatrowa była przedstawiana najczęściej jako źródło konfliktu wokół lokalizacji inwestycji, a oddziaływania ekonomiczne były najczęściej opisywaną grupą oddziaływań. W mediach tych ścierały się dwa zasadnicze elementy wizerunku energetyki wiatrowej: źródło korzyści ekonomicznych dla lokalnych społeczności z jednej strony, źródło hałasu i problemów zdrowotnych z drugiej strony. Debata na temat energetyki wiatrowej była zróżnicowana w czasie. W okresie największej aktywności ruchu antywiatrakowego w Polsce najsilniej akcentowane w mediach były negatywne oddziaływania, zaś po przyjęciu ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych debata na temat energetyki wiatrowej w lokalnych i regionalnych mediach niemal ucichła i wzrósł udział artykułów prezentujących jej pozytywny wizerunek.
Item
Znaczenie rekonstrukcji granic reliktowych na przykładzie granicy pomiędzy monarchią austro-węgierską a Imperium Rosyjskim
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2023) Więckowski, Marek; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
W ostatnim czasie rozwinął się proces celowego „odtwarzania” granic reliktowych z myślą o pełnieniu przez nie funkcji turystycznych, dziedzictwa i pamięci. Procesy te są dobrze widoczne w wielu miejscach w Europie. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na rekonstrukcje granic i sposób, w jaki działają one na rzecz celów związanych z turystyką i dziedzictwem, które obecnie postrzegane są jako reprezentujące nową funkcję pełnioną przez dawne granice. Autor ilustruje tu procesy, odwołując się do granicy oddzielającej niegdyś monarchię austro-węgierską i Imperium Rosyjskie jako jednej z tych związanych z wymazywaniem Polski z mapy Europy na ponad wiek. Badania empiryczne na odcinku tej starej granicy, biegnącym od Wisły do obecnej granicy polsko-ukraińskiej, wskazują co najmniej 15 różnych miejsc związanych z granicą pełniących obecnie funkcję dziedzictwa i atrakcji turystycznych. Studium 20 tablic informacyjnych dotyczących tych miejsc jest w stanie wskazać na wagę i treść prezentowanych informacji, z których trzy wiodące tematy to: utrata niepodległości w wyniku zaborów; odzyskanie przez Polskę tej niepodległości (w 1918 r.) i upamiętnienie odpowiedzialnych za to bohaterów; informacje dotyczące lokalnych uwarunkowań operacji i kontroli granicznych, także w szerszym kontekście ich znaczenia w życiu codziennym, a co za tym idzie – możliwości przekraczania granicy.
Item
Delimitacja Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Krosna, Jasła i Gorlic
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2016) Śleszyński, Przemysław; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
W artykule przedstawiono wariantową delimitację miejskiego obszaru funkcjonalnego (MOF) trzech małopolskich miast (znajdujących się administracyjnie w województwie podkarpackim i małopolskim) w trzech wariantach osadniczych: rzeczywistym (Krosno), potencjalnym (duopol Krosno-Jasło), potencjalnej osi rozwoju (triopol Krosno-Jasło-Gorlice). Zastosowano wielokryterialną metodykę, wykorzystaną w delimitacji MOF dla ośrodków wojewódzkich [Śleszyński 2013], opierającą się na kryteriach funkcjonalnych (F), społeczno-ekonomicznych (S) i morfologicznych (M) (F1 – liczba wyjeżdżających do pracy najemnej do rdzenia MOF na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym, 2006; F2 – liczba zameldowań z rdzenia MOF na 1000 mieszkańców, 2009; S1 – udział pracujących w zawodach pozarolniczych, 2002; S2 – liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców, 2012; S3 – udział podmiotów gospodarczych w usługach wyższego rzędu (sekcje J-R), 2012; M1 – gęstość zaludnienia (bez lasów i wód), 2012; M2 – liczba mieszkań oddanych do użytku na 1000 mieszkańców w latach 2003-2012. Wynikiem analiz są wariantowe delimitacje MOF Krosna, Jasła i Gorlic. Potwierdzono też zasadność stosowania kryteriów delimitacyjnych wypracowanych pierwotnie dla miast wojewódzkich dla jednostek osadniczych niższego rzędu.
Item
Zastosowanie danych telemetrycznych do szacunku ludności dziennej i nocnej w Warszawie
(Polskie Towarzystwo Geograficzne, 2018) Śleszyński, Przemysław; Niedzielski, Michał; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
W warunkach wzrostu mobilności coraz trudniejsze staje się określenie liczby ludności, przebywającej w danym czasie na danym obszarze. Ma to znaczenie naukowe i praktyczne. Rzeczywista liczba ludności jest bowiem podstawową zmienną w badaniach zmian rozmieszczenia ludności. Równocześnie wiedza o liczbie i strukturze użytkowników jest niezbędna dla planowania przestrzennego, w tym prawidłowego określenia popytu na infrastrukturę, np. komunikacyjną. W Polsce statystyka ludnościowa i rynku pracy jest obarczona wieloma błędami, wynikającymi z braku danych o miejscach pracy w szczegółowej skali przestrzennej czy definicjach zdarzeń migracyjnych, nie odpowiadających rzeczywistym przemieszczeniom. Stąd stany ludności są przeszacowane w odpływowych regionach peryferyjnych, a niedoszacowane w najbardziej atrakcyjnych aglomeracjach, z warszawską na czele. Na tym tle celem artykułu jest rozpoznanie możliwości użycia danych telemetrycznych w oszacowaniu liczby ludności w małych obszarach i ich zobrazowanie. Wykorzystano dane telemetryczne firmy Orange Polska, która dla potrzeb prognozy demograficznej Warszawy [Śleszyński i in. 2019] udostępniła przetworzone bazy logowań telefonów komórkowych w maju 2018 r. Na tej podstawie oszacowano liczbę ludności. W dniach pracy (poniedziałekpiątek) według Orange Polska w Warszawie oszacowano średnio 2 275 tys. populacji dziennej i 2 070 tys. nocnej. W weekend było to odpowiednio 1 781 tys. i 1 874 tys. Natomiast dla potrzeb prognozy demograficznej Warszawy liczbę ludności nocnej oszacowano na 1978 tys. (Śleszyński i in. 2019). Badania generalnie potwierdziły przydatność danych telemetrycznych. Warto zwrócić uwagę, że prezentowane opracowanie jest prawdopodobnie pierwszym tak szczegółowym badaniem z zakresu geografii ludności z wykorzystaniem metod telemetrycznych.