Uwaga! Pozycje dodane do repozytorium OPEN między 21 września a 6 października zostaną opublikowane na stronie repozytorium po tym terminie.
OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22994 archived items

Recent Submissions

Item
Geneza, działalność, sukcesy i porażki oraz perspektywy renesansu Trójkąta Weimarskiego po agresji Rosji na Ukrainę
(Uczelnia Łazarskiego, 2023) Fiszer, Józef M.; Uczelnia Łazarskiego
Artykuł poświęcony jest Trójkątowi Weimarskiemu. Ukazuje jego genezę, cele, działalność, sukcesy i porażki oraz perspektywy renesansu, o czym mówiono m.in. 12 maja 2023 r. na spotkaniu ministrów ds. europejskich państw Trójkąta Weimarskiego z wicepremier Ukrainy. Trójkąt Weimarski powstał w trudnym momencie dla Polski i Europy (po zjednoczeniu Niemiec 3 października 1990 r.), ale jeszcze przed rozpadem Związku Radzieckiego w grudniu 1991 r., który miał negatywny stosunek do transformacji ustrojowej w Polsce (rozpoczętej w czerwcu 1989 r.) i jej euroatlantyckich aspiracji. Podobny negatywny stosunek do euroatlantyckich aspiracji Ukrainy ma Federacja Rosyjska pod rządami Władimira Putina. Trójkąt Weimarski zdaje się być jednym z największych sukcesów polityki zagranicznej Polski po 1989 r., której głównym celem była akcesja do struktur euroatlantyckich, aby w ten sposób zapewnić jej suwerenność i umocnić bezpieczeństwo. W tym aspekcie należy stwierdzić, że Trójkąt Weimarski spełnił swoją funkcję. Ma na swoim koncie wiele sukcesów, ale również porażek i niewykorzystanych szans. Odegrał też pozytywną rolę w procesie „powrotu” Polski do Europy po 1989 r. Tezą główną niniejszego artykułu jest konstatacja, że bez Trójkąta Weimarskiego integracja postkomunistycznej Europy, szczególnie w latach 1991–2009, nie byłaby tak dynamiczna i efektywna, jak to miało wówczas miejsce, a droga Polski do struktur euroatlantyckich byłaby znacznie trudniejsza. Ponadto stwierdzam, że biorąc pod uwagę coraz bardziej komplikującą się dziś sytuację międzynarodową, Trójkąt Weimarski powinien nadal odgrywać istotną rolę w polityce zagranicznej Polski, Niemiec i Francji oraz Unii Europejskiej. Mógłby odegrać też istotną rolę w zakończeniu wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej i NATO. Dlatego też powinien on jak najszybciej wznowić działalność.
Item
The European Union’s Common Security and Defence Policy in the Period 2016-2023: Successes and Failures
(Uczelnia Łazarskiego, 2023) Fiszer, Józef M.; Institute of Political Studies of the Polish Academy of Sciences
The aim of the article is to analyse the reforms of the European Union’s Common Security and Defence Policy (CSDP), with particular emphasis on the new EU external security strategy adopted in 2016 and its evolution, achievements and failures in the years 2016-2023. In addition, the article will present the European Union’s stance on Russia’s aggression against Ukraine on 24 February 2022 and its impact on the evolution and reforms of the CSDP, as well as the necessary changes in the EU’s foreign policy and the European security strategy. The main thesis statement of the article is that the reforms of the European Union’s CSDP have been defensive in nature so far and, due to the current international situation, it should be radically changed. Inter alia, the EU’s soft power policy should be supplemented with hard power activities. The decision-making process in matters relating to the EU’s foreign and security policy should also change; in particular, the use of the right of veto requires urgent reform. This will not be easy to achieve but it is necessary in order to let the European Union respond quickly and effectively to emerging threats to the security of its members and peace in Europe.
Item
Czy Chiny zapanują nad światem w połowie XXI wieku?
(Uczelnia Łazarskiego, 2023) Fiszer, Józef M.
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie postawione w tytule: czy Chiny zapanują nad światem w połowie XXI w.? Hipotezą główną jest konstatacja, że dziś nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi, biorąc pod uwagę odległą perspektywę, czyli połowę XXI w., i olbrzymią dynamikę zmian, które obecnie zachodzą na świecie. Kolejną hipotezą jest stwierdzenie, że rywalizacja Chin i Stanów Zjednoczonych o hegemonię nad światem nie odbywa się w geoekonomicznej i geostrategicznej próżni, a na jej przebieg i efekty mają i będą miały istotny wpływ także inne podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, m.in. mocarstwa regionalne, zwłaszcza należące do tzw. grupy BRICS na czele z Rosją oraz Unia Europejska i NATO. Poza tym na walkę Chin i USA o przywództwo nad światem również będą miały wpływ takie procesy, jak międzynarodowa integracja/dezintegracja i globalizacja/deglobalizacja oraz narastające w polityce zagranicznej wielu państw, także w Chinach i USA, populizm, nacjonalizm i izolacjonizm. W artykule stawiam kilka pytań adekwatnych do postawionych hipotez badawczych, m.in.: jakimi atutami politycznymi, międzynarodowymi, gospodarczymi, technologicznymi i wojskowymi/strategicznym dysponują Chiny, aby mogły w tych obszarach z powodzeniem rywalizować ze Stanami Zjednoczonymi? Czy Stany Zjednoczone pogodzą się z perspektywą utraty przywództwa nad światem? Czy nadal możliwa jest pokojowa współpraca Chin i USA oraz ich wspólne przywództwo nad światem w ramach tzw. Chimeryki, czyli bipolarnego porządku międzynarodowego, którego teoretyczne koncepcje były rozważane w nauce o stosunkach międzynarodowych już na przełomie XX i XXI w. przez wielu amerykańskich badaczy i ekspertów? Ponadto: czy nowy porządek międzynarodowy, który ostatecznie wyłoni się z obecnego międzynarodowego marazmu, będzie demokratyczny i pokojowy? Czy będzie to ład unipolarny, bipolarny, czy wielobiegunowy?
Item
Why Did The Soviet Union Collapse? The Reasons And Effects For Poland, Europe, And The World
(Uczelnia Łazarskiego, 2022) Fiszer, Józef M.
Celem niniejszego artykułu jest analiza przesłanek wewnętrznych i międzynarodowych upadku Związku Radzieckiego oraz jego skutków dla Polski i jej miejsca w Europie Środkowej i Wschodniej. Ukazuje on zmiany geopolityczne, które dokonały się wówczas w Europie i na świecie oraz ich wpływ na reorientację polityki zagranicznej Polski na przełomie XX i XXI wieku. W artykule staram się odpowiedzieć na kilka pytań oraz weryfikuję kilka tez i hipotez związanych z upadkiem ZSRR. Główną tezą jest konstatacja, że do upadku Związku Radzieckiego oprócz przyczyn wewnętrznych w dużym stopniu przyczyniła się ówczesna sytuacja międzynarodowa w Europie i na świecie, w tym “jesień ludów 1989” w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Przeprowadzona analiza pokazuje, że upadek Związku Radzieckiego miał pozytywne znaczenie dla Europy, świata i Polski oraz jej polityki zagranicznej. Przyczynił się do zakończenia zimnej wojny, upadku ładu jałtańsko-poczdamskiego i rozpoczęcia budowy nowego porządku międzynarodowego. Polityka zagraniczna Polski po upadku ZSRR była zgodna z polską racją stanu i miała istotne znaczenie dla Europy Środkowej i Wschodniej. Została oparta na systemie euroatlantyckim i bliskich relacjach z Niemcami, Francją, Wielką Brytanią, Stanami Zjednoczonymi oraz z państwami Europy Środkowej i Wschodniej. Przy pisaniu artykułu wykorzystałem teorię realizmu klasycznego, teorię polityki zagranicznej państwa i teorię konstruktywizmu oraz takie metody badawcze jak opis i krytyczną analizę dokumentów i literatury przedmiotu. Bazę źródłową stanowią polsko- i obcojęzyczne dokumenty publikowane, prace zwarte, artykuły i studia oraz informacje z prasy Internetu