OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23163 archived items

Recent Submissions

Item
Społeczna odpowiedzialność współczesnej rodziny wobec zagrożeń klimatycznych w epoce antropocenu
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Wojciechowska, Justyna Ewa; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Epoka antropocenu zmaga się z kryzysem klimatycznym, który stanowi jedno z największych wyzwań dla współczesnego świata. Rodzina, jako podstawowe środowisko życia, w dużej mierze ponosi odpowiedzialność za charakter funkcjonowania człowieka w codzienności, co ostatecznie ma duże znaczenie w kształtowaniu społecznych postaw wobec obecnych zagrożeń. Świadomość jednostek buduje świadomość społeczeństw. Cel. Celem artykułu jest wskazanie społecznej odpowiedzialności rodziny wobec zagrożeń klimatycznych w epoce antropocenu oraz zwrócenie uwagi na założenia aktualnej europejskiej polityki klimatycznej. Uświadomienie doniosłej roli rodziny w kształtowaniu postaw wobec zagrożeń klimatycznych przez dorosłych jej członków daje nadzieję na zwiększenie świadomych proekologicznych postaw. Proekologiczne zachowania, stanowiące wzór i odniesienie w złożonym procesie wychowania dzieci i młodzieży, stanowią fundament kształtowania świadomości odpowiedzialnej za planetę, a tym samym – za jakość życia w przyszłości. Materiały i metody. W artykule zaprezentowano analizę zastanych materiałów w obszarze polityki klimatycznej, na podstawie których wskazano postulaty dla kształtowania społecznej odpowiedzialności rodziny w dobie antropocenu. Spośród bardzo obszernego zbioru dokonano selekcji i opisu wybranych materiałów dotyczących tematu. Wskazano na: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład wydany w Brukseli 11.12.2019 r., Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Budując Europę odporną na zmianę klimatu – nowa Strategia w zakresie przystosowania do zmiany klimatu z 24.02.2021 roku, strategię Polityka ekologiczna państwa 2030 – strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej, Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030. Wyniki. Europejska polityka klimatyczna prezentuje bardzo dokładne treści wyznaczające kierunek postępowania dla całych społeczeństw w celu zmniejszenia wymiaru kryzysu związanego z zagrożeniami klimatycznymi. Rodzina, jako podstawowa jednostka społeczna, w różny sposób może przeciwdziałać temu kryzysowi. W tekście wskazano na konkretne rozwiązania w tym zakresie. Wnioski. Ze względu na stan świadomości współczesnego polskiego społeczeństwa na temat zagrożeń klimatycznych w epoce antropocenu konieczne jest prowadzenie działań uświadamiających stan faktyczny. Rodzina, poprzez dawanie wzorca, powinna być podstawowym źródłem formowania odpowiedzialności, zaraz po instytucjach mających za zadanie wyposażenie w wiedzę. W artykule wskazano proponowane działania, których wdrożenie zaktywizuje jednostki, a przez to także społeczeństwo, wobec kryzysu klimatycznego w epoce antropocenu.
Item
Narracje w przekazie rodzinnym. Wątki folkloru słownego w literaturze regionalnej na przykładzie jednego z tomów serii „Jako downi bywało”
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Przybyła-Dumin, Agnieszka; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki
Cel. Celem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych wątków folkloru słownego wykorzystanego w opracowaniu mieszkanki Górnego Śląska opublikowanym w ramach serii wydawniczej „Jako downi bywało” przez muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. W opracowaniu zaprezentowane zostały wybrane gatunki, okoliczności, w jakich są wywoływane, oraz funkcje, jakie pełnią. Materiały i metody. Analiza tekstu źródłowego – publikacji z serii „Jako downi bywało” pt. Najmilsze zimowe wieczory. Piyrzi furgało, berōw sie słuchało autorstwa Anny Stronczek. Wyniki i wnioski. Książka Najmilsze zimowe wieczory stanowi istotny wkład w zachowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska. Opisy tradycji kultywowanych we wspólnocie, do której należy autorka, oraz znajdujący się w przekazie folklor słowny są istotnym wyrazem ich światopoglądu, samo zaś dzieło jest dla badaczy cennym źródłem treści kultury regionalnej. Stanowi też interesujące i wartościowe źródło do projektowania scenariuszy z zakresu edukacji regionalnej czy też wsparcie dla przekazu rodzinnego w sytuacji braku starszego pokolenia lub zanikającej z innych przyczyn trans-misji. Folklor stanowi istotny czynnik budujący obraz świata i człowieka, niesie wartości podzielane przez zbiorowość i społecznie pożądany model człowieka, przez co daje możliwość kształtowania osobowości członków wspólnoty. Dodatkowy walor w postaci prezentacji wątków daje wgląd w ich „naturalny” przekaz i wpisuje je we właściwy kontekst, co przyczynia się do wzbogacenia ich treści o pozawerbalnie znaczenia.
Item
Poczucie partycypacji rodziców w kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji międzykulturowych dzieci w młodszym wieku szkolnym we współczesnej wielokulturowej przestrzeni życia i edukacji. Doniesienie z badań
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Kochanowska, Ewa; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Zmienność i dynamika współczesnej wielokulturowej przestrzeni życia i edukacji wywołują potrzebę podejmowania przez wszystkie podmioty edukacji – w tym rodzinę – wspólnych, zintegrowanych działań, zmierzających do wypracowania nowych rozwiązań i strategii na rzecz edukacji międzykulturowej dzieci. Wychowanie dziecka z wysokim poziomem kompetencji międzykulturowych, dziecka, które prezentuje wartościowe postawy oraz potrafi aktywnie uczestniczyć w kulturze zarówno narodowej, jak i globalnej jest ważnym zadaniem, stojącym przed rodzicami. Cel. Celem podjętych badań było ustalenie poczucia partycypacji rodziców uczniów w młodszym wieku szkolnym w kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji międzykulturowych dzieci, czyli zbadanie, w jaki sposób rodzice postrzegają swoją rolę w procesie edukacji międzykulturowej dzieci i jakie działania podejmują w omawianym zakresie. Materiały i metody. W artykule zaprezentowano wyniki badań jakościowych, osadzonych w paradygmacie interpretatywnym, przeprowadzonych za pomocą metody indywidualnego wywiadu otwartego. Badaniami objęto rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wyniki. Na podstawie analizy wypowiedzi rodziców wyodrębniono kategorie odpowiedzi, odzwierciedlające sposoby rozumienia istoty kompetencji międzykulturowych oraz postrzegania swojej roli w ich kształtowaniu i rozwijaniu. Wnioski. Ustalenie sposobu rozumienia przez rodziców istoty działań, które mają na celu kształtowanie i rozwijanie kompetencji międzykulturowych dzieci w młodszym wieku szkolnym może stanowić podstawę do planowania i wdrażania zintegrowanych działań szkoły i rodziny w kontekście wyzwań, stojących przed dzieckiem we współczesnej wielowymiarowej i dynamicznej przestrzeni życia i edukacji nacechowanej wielokulturowością.
Item
Diagnostyczne aspekty analizy rysunków rodziny dziecka
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Zawada, Ernest; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. W artykule opisano metody charakterystyki i możliwe sposoby interpretacji dziecięcych prac plastycznych, które przedstawiają rodzinę. Autor pokazał różnorodne typy dziecięcych obrazowań, uzależnione od osobistych przeżyć i doświadczeń. Opisano etapy rozwoju ekspresji estetycznej oraz sposoby analizy rysunków dziecięcych, którą rozpoczyna się od określenia układu kompozycyjnego. Autor traktuje rysunek dziecka jako środek ekspresji jego przeżyć, a także jako formę kodowania symbolicznej transformacji doświadczenia. Cel. Celem artykułu jest przedstawienie rysunku rodziny jako jednego z podstawowych narzędzi badania rozwoju dziecka oraz jego rodziny jako środowiska wychowawczego. Według autora rysunek rodziny odzwierciedla spostrzeżenia, przemyślenia i odczucia dziecka na temat samego siebie i relacji z poszczególnymi członkami rodziny oraz jest narzędziem analizy znaczenia znaków plastycznych tworzonych przez dzieci. Materiały i metoda. Artykuł opiera się na literaturze przedmiotu i własnych doświadczeniach pedagogiczno-artystycznych autora. Uzupełniony został przykładami analizy dziecięcych rysunków przedstawiających rodziny. Prace te pochodzą ze zbiorów autora, zebranych w ramach prowadzonych przez siebie badań. Artykuł poddaje analizie jakościowej elementy rysunków w celu zobrazowania dziecięcego sposobu postrzegania środowiska rodzinnego. Wnioski. Tekst może być źródłem inspiracji do wielopłaszczyznowej analizy rysunków dziecka jako materiału do diagnozy nie tylko sposobu postrzegania i odczuwania przez nie relacji w rodzinie, lecz także poziomu rozwoju plastycznego i potencjalnych uzdolnień w tym obszarze.