OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23363 archived items

Recent Submissions

Item
Rodzina afgańska i pozycja Afganek w Islamskim Emiracie Afganistanu
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Pietkiewicz-Pareek, Beata Paulina; Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. W sierpniu 2021 roku, po wycofaniu się wojsk NATO z Afganistanu talibowie przejęli władzę w Kabulu. W przeciągu kilku tygodni doprowadzili do retalibanizacji, czyli powrotu do metod rządzenia krajem znanych z lat 90. W pierwszej kolejności zamknęli szkoły przed dziewczętami, zakazali powrotu do pracy kobietom, czym zniszczyli życie milionom obywateli poprzez wpędzenie ich w depresję i myśli samobójcze. Cel. Celem artykułu jest pokazanie, że z perspektywy feministycznej teorii społecznej reprodukcji system patriarchalny jest przyczyną opresji płciowych i odpowiada za reprodukcję i podtrzymywanie nierówności społecznych. Materiały i metody. Badania przeprowadzono na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz za pomocą wywiadów z Afgańczykami oraz afgańskimi uchodźcami. Badania trwały od grudnia 2021 roku, kiedy po raz pierwszy miałam okazję odwiedzić Ośrodek dla Cudzoziemców w Grupie i poznać przebywających tam afgańskich uchodźców, do listopada 2023 roku. Respondenci przebywający w Polsce skontaktowali mnie ze swoimi rodakami oraz z uciekinierami przebywającymi w Iranie. Pytania do wywiadu były częściowo ustrukturyzowane, a odpowiedzi zapisywane w dzienniku lub nagrywane. Wyniki i wnioski. Wykorzystanie perspektywy feministycznej teorii społecznej reprodukcji odnosi się do ludzkiego potencjału, który pozwala zaspokoić wszystkie potrzeby. Narzędziem analitycznym była perspektywa zdolności Marthy Nussbaum, dzięki któremu wykazano, że wpływ talibów na rodziny afgańskie jest przeogromny i prowadzi do niemożności zapewnienia minimum egzystencji ich członkom, zwłaszcza kobietom i dziewczynkom.
Item
Rodzina jako przestrzeń rozpoznawania i rozwijania uzdolnień muzycznych dzieci
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Majzner, Rafał; Uniwersytet Bielsko-Bialski, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Rodzina jako podstawowe środowisko dziecka spełnia wiele funkcji, które koncentrują się na wszechstronnym rozwoju młodszych jej członków. Już w pierwszych latach życia dziecka rodzice mogą dostrzec przejawy jego uzdolnień muzycznych, które pozostają w stadium rozwoju do dziewiątego roku życia. Wówczas podlegają zmianom, które zależą od wewnętrznego potencjału dziecka i wpływów jego środowiska. W późniejszym wieku uzdolnienia stabilizują się i odtąd oddziaływanie środowiska nie ma już na nie wpływu. Starsze dzieci uczą się w oparciu o ustabilizowany potencjał zdolności muzycznych. Cel. Celem artykułu było ukazanie roli środowiska rodzinnego we wstępnej diagnozie i rozwijaniu zdolności muzycznych dzieci. Na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych wśród rodziców dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym ustalono zarysowujące się sposoby rozumienia przez rodziców pojęcia zdolności muzycznych oraz ukazano znaczenie, jakie przypisują swojej roli w ich rozpoznawaniu i rozwijaniu. Badania zaprezentowane w artykule są próbą udzielenia odpowiedzi na pytania: Czy i jakie elementy zdolności muzycznych wymieniane są najczęściej przez badanych rodziców jako wskaźniki zdolności muzycznych dziecka? Czy i w jaki sposób rodzice oceniają swoją rolę w rozpoznawaniu uzdolnień muzycznych dzieci? Czy i jakie działania ukierunkowane na wspieranie i rozwijanie uzdolnień muzycznych dzieci są podejmowane przez rodziców? Materiały i metody. Badania przeprowadzone na potrzeby niniejszego artykułu miały charakter przyczynkowy, wstępny o charakterze ilościowym. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Wykorzystano technikę badań ankietowych, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety zawierający pytania, które miały charakter zamknięty i półotwarty. Wyniki. Artykuł prezentuje wyniki prowadzonej eksploracji badawczej. Przedstawia tendencje, jakie zarysowały się w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej odpowiedzi udzielonych przez rodziców na sformułowane pytania ankietowe. Pozwoliło to ustalić, jakie znaczenie nadają rodzice pojęciu zdolności muzyczne dziecka, jakie stosują sposoby rozpoznawania i metody wspierania ich rozwoju. Wnioski. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że rodzice odnoszą znaczenie pojęcia zdolności muzyczne najczęściej do kilku wybranych elementów tychże zdolności wymienianych w literaturze przedmiotu. Wszyscy badani mają świadomość, że wczesne rozpoznanie zdolności muzycznych dziecka sprzyja pełnemu wykorzystaniu jego potencjału rozwojowego. Najczęściej wspierają zdolności muzyczne swoich dzieci poprzez zapisywanie dziecka na dodatkowe, pozaszkolne zajęcia muzyczne oraz wspólne uprawianie muzyki. Rodzice najczęściej oczekują wsparcia ze strony szkoły i specjalistów w procesie rozwijania uzdolnień muzycznych dzieci.
Item
Problemy z zakresu opieki i wychowania w wiejskich rodzinach wielopokoleniowych
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Klementowska, Aneta; Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Poruszono w nim kwestie związane z realizacją zadań opiekuńczych i wychowawczych w wiejskich rodzinach wielopokoleniowych. W części teoretycznej scharakteryzowano opiekę, wychowanie, rodzinę, rodzinę wielopokoleniową i wiejską oraz zwrócono uwagę na generacje, które mogą występować w analizowanym typie rodziny. Zaprezentowano również wyniki badań przeprowadzonych w 2023 roku wśród rodziców z wiejskich rodzin wielopokoleniowych. Cel. Celem badań było ustalenie opinii rodziców z wiejskich rodzin wielopokoleniowych na temat sposobów realizacji zadań z zakresu opieki i wychowania (w stosunku do poszczególnych członków rodziny) oraz pojawiających się problemów w tym zakresie. Metody. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, technikę wywiadu według dyspozycji do rozmowy. Wyniki. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wiejskie rodziny wielopokoleniowe borykają się z problemami: finansowymi, zdrowotnymi, szkolnymi, wychowawczymi i komunikacyjnymi. Wnioski. Należy zorganizować: a) dzienną opiekę dla seniorów usytuowaną zarówno w ich miejscach zamieszkania, jak też np. w gminnych ośrodkach kultury; b) dostęp do pomocy medycznej oraz psychologicznej; c) dodatkowe zajęcia pozalekcyjne oraz zajęcia pozaszkolne dla dzieci i młodzieży oraz zajęcia edukacyjne dla seniorów; d) lokalne imprezy okolicznościowe oraz formy aktywnego wypoczynku wspólne dla przedstawicieli różnych pokoleń; e) stałe połączenia komunikacyjne z miastem powiatowym.
Item
Prospołeczność jako wyzwanie pedagogiczne
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Szafran, Joanna; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych
Wprowadzenie. Prezentowany materiał stanowi próbę wskazania znaczenia i roli prospołeczności dla indywidualnych biografii, ale także ujmuje ten problem w znacznie szerszym, społecznym, wymiarze. Dokonany subiektywny przegląd koncepcji i podejść pozwala traktować prospołeczność jako ważny temat naukowego dyskursu, jednocześnie czyniąc zeń swoiste wyzwanie dla praktyki pedagogicznej, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności kluczowych środowisk wychowawczych – rodziny i szkoły. Cel. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na potrzebę kształtowania prospołecznych postaw oraz na miejsce i możliwości określonych środowisk wychowawczych w tym procesie. Podkreślając pozytywne skutki prospołeczności oraz możliwe negatywne konsekwencje jej braku, starano się uzasadnić jej wpływ na kształt i obraz ludzkiej (ko)egzystencji. Materiały i metody. Tekst ma charakter teoretyczny, poglądowy, oparty jest na analizie źródłowej. Wyniki. Zaprezentowany materiał pozwolił na wykazanie znaczenia i korzyści prospołeczności dla funkcjonowania zarówno jednostki, jak i całych społeczeństw. Wskazano także na istotną rolę środowiska rodzinnego i szkolnego w budowaniu i promowaniu prospołecznych postaw.
Item
O koncepcji wychowania Émila Durkheima w oparciu o wybrane obserwacje z L’evolution pédagogique en France
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Albański, Łukasz; Krywult-Albańska, Małgorzata; Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Pedagogiki i Psychologii
Wprowadzenie. Prace Émila Durkheima są klasycznymi pozycjami w socjologii wychowania. Ich lektura pozwala lepiej poznać teoretyczne podstawy jego koncepcji wychowania, jego poglądy oraz przemyślenia na temat znaczenia wychowania i edukacji w ówczesnej Francji. Cel. W artykule szczególną uwagę poświęcono pracy zatytułowanej L'evolution pédagogique en France, która jest dziełem mniej znanym polskiemu czytelnikowi z całej triady wykładów zebranych w tomach tego wybitnego socjologa. Celami artykułu są wskazanie kontekstów towarzyszących pracy É. Durkheima oraz dyskusja nad wybranymi problemami zawartymi w tej książce. Materiały i metody. W artykule zastosowano krytyczną analizę pracy É. Durkheima oraz przegląd literatury przedmiotu. Wnioski. L’evolution pédagogique en France zawiera szereg interesujących informacji, które pozwalają na inne spojrzenie na koncepcję wychowania É. Durkheima. Wskazał on, że chociaż systemy wartości w poszczególnych społeczeństwach różniły się od siebie, to sformułowanie spójnej koncepcji wychowania moralnego zależało od wartości oraz ewolucji zasad i reguł w danym społeczeństwie. Oznaczało to, że nie można „zapożyczać” elementów obcych kulturowo z innych systemów, a kluczem do zmian w systemie edukacji było poznanie społecznych czynników, które przyczyniły się do sformułowania zasad moralnych i poglądów na edukację w poszczególnych epokach.