OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22936 archived items

Recent Submissions

Item
Przemiany autorytetu ojca w rodzinie polskiej w XX wieku. Interpretacja z perspektywy historyczno-pedagogicznej
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2014) Śpica, Paweł; Uniwersytet Gdański
Badania oscylujące wokół tematyki ojcostwa, w tym roli ojca w procesie wychowania dziecka, stanowią dziś obszar zainteresowań wielu badaczy. Tendencje te nie są bynajmniej przypadkowe, gdyż w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat pozycja, jaką dotąd mężczyźni zajmowali w rodzinach polskich, niejednokrotnie ulegała znaczącym przemianom, bądź/i – jak wskazywał Jerzy Witczak już w latach osiemdziesiątych XX wieku – stała się nie do końca określoną. Zachodzące zmiany doprowadziły bowiem do przewartościowania dotychczasowej roli ojców – w tradycyjnym modelu, sprowadzającej się do dbania o byt ekonomiczny i reprezentację rodziny na zewnątrz. O ile w pierwszej połowie XX wieku rola mężczyzny w familijnym stadle była ugruntowana, o tyle w drugiej połowie wieku, m.in. wskutek przemian cywilizacyjnych, jak i polityki społecznej ówczesnych władz (szczególnie zaś w dobie stalinizmu), autorytet ojcowski coraz częściej kwestionowano. W rezultacie tradycyjne metody, w oparciu o które autorytet ten był budowany, przestały się sprawdzać w praktyce wychowawczej. Coraz częściej też zaczęto zadawać pytania dotyczące znaczenia ojca w procesie wychowania dziecka. Przemiany życia rodzinnego w XX-wiecznej Polsce nie przebiegały jednak w sposób jednolity we wszystkich warstwach społecznych. Inną pozycję zajmowali ojcowie pochodzący ze wsi, inną zaś mężczyźni mieszkający w miastach i przyjmujący tzw. miejski styl życia. Nie ulega jednak wątpliwości, że tak w jednym, jak i w drugim środowisku – choć w różnym nasileniu – ojciec jako głowa rodziny stracił swoją dominującą pozycję. Aby zrozumieć, dlaczego tak się stało, warto omawianemu zjawisku przyjrzeć się z perspektywy historii społecznej, nie zapominając także o konsekwencjach przeobrażeń polityczno-gospodarczych, które tak w sposób bezpośredni, jak i pośredni wpłynęły na przemiany w obszarze życia rodzinnego w XX-wiecznej Polsce. Ukazanie kontekstu historycznego, jak i poglądów wybranych przedstawicieli myśli pedagogicznej, podejmujących się problematyki ojcostwa i autorytetu ojca w interesującym nas okresie, stanowi główną oś artykułu.
Item
The Support of the Child and the Family Experiencing Spiritual Loneliness – as One of the Tasks of Family Assistants
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2014) Wasilewska-Ostrowska, Katarzyna; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Rodzina to najważniejsze środowisko wychowujące młode pokolenie, to tam młody człowiek zdobywa wiedzę o świecie i przygotowuje się do samodzielności. By jednak to osiągnąć, musi najpierw mieć zaspokojone wszystkie potrzeby psychiczne, miłości, szacunku, bezpieczeństwa, przynależności. Gdy tego zabraknie (a tak dzieje się w rodzinach dysfunkcjonalnych), dziecko pozostawione jest same sobie i rodzi się w nim poczucie samotności. Samotność to złożone zjawisko. W literaturze wymienia się kilka wymiarów tego stanu: społeczny, emocjonalny, aksjonormatywny (duchowy). Tekst dotyczy tego ostatniego rodzaju samotności, którą doświadczać może dziecko w rodzinie patologicznej. Jest to stan zagubienia w świecie norm i wartości, co skutkuje pustką moralną, brakiem świadomości i samoświadomości, światopoglądu, nieodczuwaniem miłości, wrażliwości, twórczości. Wynika ona z zaburzonych więzi psychospołecznych z najbliższymi, głównie z rodzicami (którzy często sami doświadczają tego stanu). Wsparcie takim rodzinom udziela wiele instytucji i osób. Jedną z nich są asystenci rodziny, którzy pełnią wiele zadań, wśród których ważne miejsce odgrywa wsparcie duchowe.
Item
Samotny rodzic w obliczu instytucji – pomiędzy subiektywną opinią a empatią pracowników socjalnych przeprowadzających rodzinny wywiad środowiskowy
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2014) Jurczyk-Romanowska, Ewa; Uniwerytet Wrocławski
Artykuł stanowi opis doświadczeń samotnych rodziców związanych z aplikowaniem o pomoc społeczną, a w szczególności z przeprowadzaniem środowiskowego wywiadu rodzinnego. W ramach wprowadzenia teoretycznego zaprezentowano przegląd literatury polskiej, w której podjęto problematykę rodzin niepełnych. Na podstawie analizy jakościowej treści wywiadów przeprowadzanoych z 12 samotnymi matkami opisano ambiwalentne doświadczenia kobiet podczas opisywanego etapu przyznawania świadczeń z pomocy społecznej. Wskazano, iż pracownicy spocjalni wykazują zarówno zachowania negatywne, w pewnym stopniu zakrawające na łamanie przyrodzonego i niezbywalnego prawa do godności, jakie przysługuje każdemu człowiekowi, jak i potrafią, działając empatycznie, realnie wspomóc samotnych rodziców.
Item
The Specifics of the Socialisation Process of the Children in the Family and Out-of-Family Care Institutions
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2014) Vasechko, Lubova; University of Latvia
Socialisation is perceived as the process of developing the most basic and characteristic personality traits. This process walks hand in hand with the socially organised action of upbringing. The first environment forming of a person's experience is his family and relationships with the family members. Everything the child sees in his family is of great value to him, including the relationships between parents, their bad habits or addictions, the style of upbringing, attitudes towards work, social events, and needs of the child. All of this affects the development of the child’s morality, shaping his character, and creating his attitude towards himself and others. During childhood, children, directly or indirectly, emulate the actions and expressions of their parents and other people. By imitating they learn the behavioural and value models that dominate in the surrounding environment – they socialise. The process of socialisation is an integral component of a human lifetime. It dictates all the communicative processes and social adaptation throughout the entire lifetime. This article analyses the institutional environment impact of out-of-family care on the children’s socialisation process. It is imperative to understand the frequent problems of development of the personality of children that have grown up or are growing up in an out-of-family care institution in order to support these children in their struggles to adopt the models of positive communication and behaviour by identifying and theoretically explaining the causes for the failures in socialisation.
Item
Przesunięcie socjalizacyjne dzieci i młodzieży we współczesnej rodzinie polskiej
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2014) Forma, Paulina; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Zmiany w funkcjonowaniu rodziny stanowią współcześnie ważny problem społeczny, zwłaszcza iż wyraźne są tendencje wzrostowe negatywnych zjawisk, takich jak: rozwody, długoterminowe wyjazdy, rozbicie więzi rodzinnych. Odnosząc je dodatkowo do zmian cywilizacyjnych i kulturowych można wnioskować, iż przyczyniają się one także do przesunięcia socjalizacyjnego, o którym pisali m.in. Neil Postman, Zbigniew Kwieciński, Zbyszko Melosik, Bogusław Śliwerski. Źle funkcjonująca rodzina, jej nieprawidłowa/ niepełna struktura wskazuje na jej destrukcyjność wychowawczą i rodzicielską. Dlatego też środowiska te charakteryzowane są coraz częściej jako niewydolne wychowawczo i niezaspokajające podstawowych potrzeb socjalizowanego pokolenia. Niniejszy tekst stanowi próbę teoretycznego opisu zmian w funkcjonowaniu rodziny w kontekście dokonującego się przesunięcia socjalizacyjnego.