OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

22936 archived items

Institutional Communities

Recent Submissions

Thumbnail Image
Item
Linia w teorii estetyki Eugène’a Vérona
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2011) Malec, Iwona; Uniwersytet Jagielloński
La notion du beau existe dans l'art et dans la philosophie depuis l'Antiquité. Le sentiment du beau, le besoin de le ressentir fait partie de la vie humaine et il existe aussi longtemps que l'homme lui-même. Beaucoup de penseurs, philosophes, théoriciens ont entrepris un ef-fort de définir ce qui est le beau et ce qui peut être considéré ainsi. La seconde moitié du XIXe siècle est le temps où la pensée que le principe de l'idéal du beau ne suffit pas d’expliquer la complexité de l'aspect artistique est né sous l'influence de la technologie et la croyance omniprésente en science. Eugène Véron, l'esthéticien français du XIXe siècle, dans sa plus importante oeuvre, intitulée L'Esthétique, a tenté de présenter un nouveau concept du beau dans l'art. Les idées esthétiques de Véron, se reposent sur la philosophie positiviste et les réalisations scientifiques, une oeuvre d'art est considérée comme un produit de la main humaine, est un miroir de la société qui s’exprime par l'art et de laquelle l'art dépond. Véron a souligné l'importance de la ligne dans l'art. Analysant de divers exemples de l'utilisation des lignes, l'esthéticien français parvient à définir les principes du beau, qui, selon lui, se fondent sur les contraires. La combinaisons réfléchies des lignes et des contrastes mènent à un sentiment esthétique spécifique. La philosophie positive de la dix-neuvième siècle était basée sur les réalisations scientifiques et des découvertes, notamment dans le domaine des sciences naturelles. En créant sa théorie de l'esthétique, Véron s’inspirait des ouvrages de Charles Darwin et Herbert Spencer. Véron s'est également appuyé sur les travaux scientifiques en physique, chimie, sur la théorie de la perception neuroscientifique des couleurs des scientifiques allemands tels que Hermann von Helmholtz et Theodor Fechner. La conception esthétique de Véron démontre que l’appro-che scientifique et la pensée artistique sont contradictoires. Selon l’ esthétique de Véron, l'art et la science ont beaucoup en commun, bien qu’ils ne soient pas identiques et ils ont beaucoup à apprendre les uns des autres.
Thumbnail Image
Item
Koncepcja sztuki w klasycznym daoizmie
(Towarzystwo Doktorantów UJ, 2013) Mazur, Rafał; Uniwersytet Jagielloński; Jagiellonian University
Koncepcje sztuki wypracowane na Dalekiego Wschodu nie są bynajmniej tak jednorodne, jak się wydaje z perspektywy Europy. Za to na pewno są znacznie się różniące od wypracowanych na „Starym Kontynencie”. W kulturach kręgu konfucjańskiego, najbardziej wpływową jest koncepcja wypracowana w środowisku wenren – konfucjańskich urzędników-filozofów, którzy działalność artystyczną rozumieli jako kontynuację swej praktyki filozoficznej. Wbrew obiegowym, mocno zakorzenionym na Zachodzie opiniom o antagonizmie tradycyjnych szkół filozoficznych – daoizmu i konfucjanizmu, daoizm miał bardzo mocny wpływ na wykształcenie się, zarówno oblicza współczesnej nauki konfucjańskiej jak i na konfucjańskie pojęcie sztuki. W artykule opiszę pojęcie sztuki zawarte w klasycznych księgach daoizmu, jak i podstawy tej filozofii. Niezaprzeczalnie wpłynęła ona na rozwój kultury w Chinach i na Dalekim Wschodzie, oddziałując równie mocno na konfucjanizm, co na buddyzm, czego efektem chińska szkoła chan, znana w Japonii pod nazwą zen. Warto przy tym zauważyć, że tak jak w innych chińskich szkołach filozoficznych, w klasycznym daoizmie sztuka nie ogranicza się do dziedzin artystycznych w rozumieniu europejskim, lecz odnosi się do wszelkiej ludzkiej aktywności. Jest strategią działania, przekraczającą rzemiosło, prowadzącą ku mądrości. Jest działalnością mędrców.
Thumbnail Image
Item
Sztuka jako świętowanie
(Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003) Sosnowski, Leszek; Uniwersytet Jagielloński
Art has been a privileged sphere in the sense that it appeales to art-receivers because of its power of taking them outside the sphere of everyday life (commonplaceness) and practicality. For the first time the philosophers of ancient Greece propagated this view. In this paper the Pythagorean and Aristotle’s views are considered; however they have different metaphysical bases, there is some aspect common to theirs aesthetics. In 20th century it is Helmut Kuhn, Hans-Georg Gadamer and Władysław Stróżewski who express similar ideas and convictions about an exceptionality of the meeting between art and man. In the first part of the article (the ancient) notion of “leisure” (scholé) is presented, while in the second one the case of “festival”, Festlichkeit and Eigenzeit is taken into account.
Thumbnail Image
Item
Rewolucja w nauce i sztuce. T.S. Kuhn – A.C. Danto
(Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005) Sosnowski, Leszek; Jagiellonian University
A.C. Danto, ceniony i dyskutowany współczesny amerykański filozof sztuki, zostaje w artykule zestawiony z T.S. Kuhnem, cenionym i dyskutowanym filozofem nauki. Zestawienie to może się wydać zaskakujące, jednak jest uprawnione przez wypowiedzi obu filozofów. Autor tekstu stawia tezę, że Danto dostrzegł przydatność Kuhnowskiej koncepcji rewolucji naukowej do zrozumienia przemian zachodzących we współczesnej sztuce oraz wyjaśnienia, w kontekście historycznym, pojawiających się tu nowych zjawisk. Innymi słowy, artykuł ma na celu pokazanie znaczenia struktury rewolucji naukowej dla nowego ujęcia sztuki i zrozumienia zachodzących w niej przemian. Z wypowiedzi Danto wynika pogląd o strukturalnym podobieństwie zmian zachodzących w obu dziedzinach, którym odpowiadają zjawiska rewolucji naukowej i artystycznej. W pierwszej chwili takie zestawienie może się wydać zaskakujące, pozwala ono jednak na dostrzeżenie doniosłości propozycji teoretycznej Danto, która w nowym świetle stawia zagadnienie zmiany w sztuce.
Thumbnail Image
Item
Współczesne dylematy filozofii i kultury
(Instytut Filozofii, Centrum Badań Europy Wschodniej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2010) Sepczyńska, Dorota; Instytut Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Współczesne dylematy filozofii i kultury powstały z inicjatywy pracowników Zakładu Filozofii Współczesnej, Myśli Społecznej i Ontologii UWM w Olsztynie. Jednak miały one stanowić przyczynek do zintegrowania badań nie tylko środowiska naukowego tegoż zakładu czy Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (jego kadry, doktorantów i absolwentów). Celem niniejszego projektu było bowiem zawiązanie ściślejszej współpracy pomiędzy naukowcami Wydziału Humanistycznego, która mogłaby w przyszłości zaowocować wyznaczeniem wspólnych celów, kierunków i ram badawczych czy choćby interdyscyplinarnymi spotkaniami, konferencjami i publikacjami. Przyjęliśmy, że wątkiem łączącym dociekania naukowe w przestrzeni humanistyki jest jeden wspólny temat – kultura. I nie ma w tym nic odkrywczego, bowiem przedmiotem badań nauk humanistycznych jest człowiek – jej twórca, uczestnik i twór, dlatego też podstawowe w jego poznaniu okazuje się zrozumienie całokształtu jego duchowego i materialnego dorobku kulturowego. I tak filozofia (nie tylko filozofia kultury, ale i filozofia polityki, filozofia życia gospodarczego, historiozofia), literaturoznawstwo, estetyka, politologia, socjologia, historia i wiedza o stosunkach międzynarodowych stają się naukami o kulturze.

Browse by

Selected filters:
Subject: sztuka Subject: filozofia
Reset filters