OPEN Repository

Welcome to OPEN - the Repository of Open Scientific Publications, run by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, previously operating as the CeON Repository. The Repository enables Polish researchers from all fields to openly share their articles, books, conference materials, reports, doctoral theses, and other scientific texts.

Publications in the Repository are indexed by the most important search engines and aggregators and downloaded by users worldwide. We invite you to create an account, deposit your publications, and use the resources of the Repository.

23297 archived items

Recent Submissions

Item
Problemy z zakresu opieki i wychowania w wiejskich rodzinach wielopokoleniowych
(Wydawnictwo Naukowe EDUsfera, 2023) Klementowska, Aneta; Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki
Wprowadzenie. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Poruszono w nim kwestie związane z realizacją zadań opiekuńczych i wychowawczych w wiejskich rodzinach wielopokoleniowych. W części teoretycznej scharakteryzowano opiekę, wychowanie, rodzinę, rodzinę wielopokoleniową i wiejską oraz zwrócono uwagę na generacje, które mogą występować w analizowanym typie rodziny. Zaprezentowano również wyniki badań przeprowadzonych w 2023 roku wśród rodziców z wiejskich rodzin wielopokoleniowych. Cel. Celem badań było ustalenie opinii rodziców z wiejskich rodzin wielopokoleniowych na temat sposobów realizacji zadań z zakresu opieki i wychowania (w stosunku do poszczególnych członków rodziny) oraz pojawiających się problemów w tym zakresie. Metody. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, technikę wywiadu według dyspozycji do rozmowy. Wyniki. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wiejskie rodziny wielopokoleniowe borykają się z problemami: finansowymi, zdrowotnymi, szkolnymi, wychowawczymi i komunikacyjnymi. Wnioski. Należy zorganizować: a) dzienną opiekę dla seniorów usytuowaną zarówno w ich miejscach zamieszkania, jak też np. w gminnych ośrodkach kultury; b) dostęp do pomocy medycznej oraz psychologicznej; c) dodatkowe zajęcia pozalekcyjne oraz zajęcia pozaszkolne dla dzieci i młodzieży oraz zajęcia edukacyjne dla seniorów; d) lokalne imprezy okolicznościowe oraz formy aktywnego wypoczynku wspólne dla przedstawicieli różnych pokoleń; e) stałe połączenia komunikacyjne z miastem powiatowym.
Item
The Role of the Father in Childcare
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2014) Riečicová, Eva; Slezáková, Silvia; Uniwersytet Zdrowia i Pracy Socjalnej im. św. Elżbiety w Bratysławie Námestie
The role of the modern family in child rearing is diminishing. The historical role of the fathers is changing – they were the decision makers of the family and they were the main breadwinners as well. The women were homemakers. The emancipation of women has brought their dissatisfaction with their established family role. In the case of a family problem they suddenly could choose to leave the family rather than facing the issue and searching for a solution. Today, obtaining a divorce is often faster and simpler than obtaining many other official documents. The children are those who pay the most for this regrettable situation. Even when the two people are not able to live together any more, the children have the right to have two parents. This is guaranteed by law; however, the real situation is frequently different. In Slovakia, children are usually put into the mother’s care. The reason behind this is the societal view that the mother can take care of the child better than the father. The father is the one that the child spends time with only from time to time. The parents need to realize that in the case of a relationship failure they have ended the partnership, but not the parenthood. Fortunately, there are an increasing number of fathers having not only an interest to participate more in the childcare, but also to maintain the contact with the child. We will try to examine what this situation stems from.
Item
Dziecko wychowywane w rodzinie zastępczej
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2015) Wosik-Kawala, Danuta; Zakład Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
W sytuacji gdy rodzina nie wywiązuje się należycie wobec dziecka z pełnienia zadań opiekuńczych i wychowawczych, a udzielone jej wsparcie nie skutkuje poprawą sytuacji, wówczas może ono zostać umieszczone w pieczy zastępczej. Sytuacja taka niejednokrotnie prowadzi do funkcjonowania dziecka w dwóch rodzinach: biologicznej oraz zastępczej. W myśl obowiązującej w Polsce Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z 20 września 2012 r. piecza zastępcza staje się uzupełnieniem pieczy rodzicielskiej, a nie jej zastąpieniem. Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania złożoności problematyki dotyczącej wychowania dziecka w dwóch rodzinach. Szczególną uwagę poświęcono trudnej sytuacji dziecka, które okresowo, na mocy decyzji sądu, zostało skierowane do pieczy zastępczej i funkcjonuje w nowej, niespokrewnionej rodzinie, a jednocześnie utrzymuje kontakty ze swoimi rodzicami biologicznymi, z którymi dodatkowo łączy je więź prawna. Taka sytuacja rodzi wiele przeżywanych przez dziecko trudności, rozterek, problemy z identyfikacją i przynależnością do rodziny zastępczej czy biologicznej. Tymczasowość opieki zastępczej, jej subsydiarny charakter, powoduje, że obecnie celem rodzin zastępczych nie jest nawiązanie z dzieckiem więzi analogicznych do tych wynikających ze stosunku rodzic: biologiczny – dziecko lecz wparcie, pomoc w opiece i wychowaniu dziecka. W artykule zwrócono także uwagę na wynikające z tego faktu zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania dziecka.
Item
Obraz matki i macierzyństwa w przekazach źródłowych z historii wychowania
(Zakład Historii Edukacji Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej, 2015) Bartkowiak, Edyta; Zakład Historii Wychowania, Uniwersytet Zielonogórski
Macierzyństwo to jedna z najważniejszych ról społecznych kobiety. Podobnie, jak rola ojca i dziecka jest określana przez potrzeby i wartości dominujące w danym społeczeństwie. Jak wiadomo, w zasadzie aż do XIX wieku przeważał w Europie model rodziny patriarchalnej, z dominującą władzą mężowską i ojcowską. Matka winna była dziecku przede wszystkim troskę, poświęcenie, oddanie, a z czasem – również miłość. Inaczej postrzegano macierzyństwo w perspektywie teoretycznej. Analiza materiałów źródłowych, sięgających czasów antycznych uświadamia, iż rola matki w procesie wychowania była różnie pojmowana na przestrzeni dziejów, a wraz z tym – zmieniały się poglądy na temat sensu macierzyństwa. Rozpatrując różne oblicza macierzyństwa w literaturze pedagogicznej, w ujęciu wertykalnym, można mówić o powolnej ewolucji idei macierzyństwa: od postrzegania macierzyństwa w kategoriach bardziej biologicznych i emocjonalnych do coraz bardziej świadomego i systemowego traktowania ideologii macierzyństwa. Obraz matki i macierzyństwa w niniejszym opracowaniu został rozpatrzony na płaszczyźnie normatywnej, przy uwzględnieniu nade wszystko teorii pedagogicznej, która znalazła swoje odzwierciedlenie w dziełach klasyków wychowania, zebranych w źródłach do historii wychowania, przedwojennych i późniejszych. Warto dodać, że zachowania macierzyńskie bywały też zaburzone, co w prezentowanym artykule zostało zanalizowane w kategoriach patologicznych wyjątków.
Item
The role of the mother in Polish pedagogical thought 1795–1918
(EDUsfera. Ewa Jurczyk-Romanowska, 2022) Wnęk, Jan; Katedra Historii i Teorii Wychowania, Wydział Psychologii, Pedagogiki i Nauk Humanistycznych Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków
Introduction. In the period 1795-1918, Polish pedagogical thought on the role of a mother in a family was developed. This issue was discussed in many publications of the Enlightenment Period, Romanticism, Positivism, and at the turn of the 20th century. Both remarkable educators of that period and less known authors would write about mothers. The majority of them indicated the essential need of mothers to participate in the process of upbringing and caring for children, teaching values such as love, and religiousness. Currently, pedagogical literature of the period of Partitions is an interesting source of information on Polish family in those difficult times, shaping ideals and aims of upbringing. It shows how authors’ views on motherhood were changed. When Poland gained independence, some educators referred to educational-upbringing concepts of the previous period, seeing them as a source of deep thoughts on the family. Aim. The aim of the article is to analyse the pedagogical sources from the 19th century regarding the role of the mother in raising children. Materials and methods. Method of document analysis. Results. The analysis of pedagogical literature shows that its authors assigned care and educational task to the mother.