Zdegradowane feudalne aglomeracje miejskie w Polsce
Loading...
Kantor-Pietraga I. et al., 2015.pdf (5.24 MB)
Date
2015
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
University of Gothenburg, Gothenburg
Abstract
Miasta zdegradowane najczęściej stanowią świadectwo przemian miast w ostatnich dwustu latach. Z tym okresem wiążą się także pojęcia aglomeracja czy konurbacja miejska. W trochę innym świetle oba te zagadnienia widoczne są w badaniach zdegradowanych aglomeracji miejskich. Dodajmy w tym miejscu aglomeracji o genezie feudalnej. Zdegradowane aglomeracje miejskie są świadectwem dawnych stosunków społecznych i gospodarczych, które w indywidualny sposób kształtowały i organizowały także sieć miast. Pod pojęciem zdegradowanej aglomeracji miejskiej Autorzy rozdziału rozumieją układ co najmniej dwóch dawnych (zdegradowanych) miast zlokalizowanych w odległości nie większej niż 3 km. Założono, że o zdegradowanej aglomeracji można mówić tylko wtedy, gdy wszystkie ośrodki takiego układu osadniczego mają współcześnie status wsi lub przysiółka. Wśród wyróżnionych przez Autorów zdegradowanych aglomeracji miejskich największą grupę stanowią te, które ukształtowały się w okresie wczesnonowożytnym, a swój status straciły w XIX i I połowie XX w. Jak wskazano w artykule główną przyczyną degradacji prawno-administracyjnej omawianego typu form osadniczych były problemy z ich industrializacją, dostępnością do sieci kolejowej czy rozwojem wyspecjalizowanych usług nastawionych na rynki ponadlokalne. Wśród wyróżnionych typów aglomeracji miejskich wskazać można zarówno aglomeracje monocentryczne, jak i aglomeracje policentryczne czy miasta bliźniacze. W celu pogłębienia istoty rozwoju i degradacji prawno-administracyjnej feudalnych aglomeracji miejskich przedstawiono cztery studia przypadków (Rakowa, Nowego Miasta nad Wartą, Kopanicy i Tarnogóry z Izbicą). Studia te obejmują różne typy zespołów - genetyczne, osadnicze, funkcjonalne i gospodarcze. Jak stwierdzono w konkluzji istnienie w przeszłości aglomeracji miejskich potwierdza fakt, że pewne mechanizmy w rozwoju złożonych układów osadniczych są trwałe.Degraded towns are per definition a testimony of past relations. Hence, in order to understand the very foundation of degraded towns as a subject of study we need to dig into the past for clues of context, prevailing regimes and social relations. A little-known problem related to the research on degraded towns is the phenomenon of ‘degraded urban agglomerations’. This term denotes a nexus of at least two degraded towns located no further from each other than 3 km. Moreover, in order to form a degraded feudal agglomeration the towns cannot be part of some other town. Most feudal urban agglomerations came into being in the early modern period, while most of them were degraded in the 19th century and the first half of the 20th century due to undeveloped industry, railway transport and some other new specialized functions. In regard to their role within local settlement systems, degraded urban agglomerations could comprise: monocentric agglomerations, polycentric agglomerations, conurbations or twin cities. In this chapter, four degraded urban agglomerations are presented, representing different historical periods, different lengths of duration and different agglomerative types in terms of function, origins and structure. Confirmative of some more universal principles that generate urbanization processes to this very day, the described phenomenon makes an important contribution to both historical geography and settlement geography in general.
Description
Keywords
Citation
Kantor-Pietraga, I., Krzysztofik, R., & Spórna, T. (2015). Degraded feudal urban agglomerations in Poland / Zdegradowane feudalne aglomeracje miejskie w Polsce, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, pp. 159–161 / 163–183.