Algorytmy i big data w mediach i dziennikarstwie prasowym
Abstract
Algorytmy są obecne nie tylko w codziennej pracy dziennikarskiej, ale również w praktyce redaktorskiej. Wpływają na podejmowanie decyzji przez największych wydawców i graczy na rynku mediów oraz czytelników – niestety, nie zawsze w sposób jawny i przejrzysty. Algorytmy są stosunkowo nowym elementem ekosystemu medialnego, dlatego jednoznaczne zdefiniowanie tego pojęcia, podobnie jak określenie czym jest big data, jest kłopotliwe. Głównym celem monografii jest przedstawienie tego zjawiska – w stosunku do podstawowego, informatycznego znaczenia – w jak najbardziej poszerzonym wymiarze. Algorytm w kontekście mediów i dziennikarstwa to dzisiaj już nie tylko podstawa działania programu komputerowego, ale również schemat weryfikowania informacji, przygotowywania treści czy planowania i otwierania nowych tytułów prasowych. Z tym zjawiskiem łączy się drugi cel badań – opisanie coraz intensywniejszego i zróżnicowanego wykorzystania technologii big data w mediach. Różnorodność ta objawia się nie tylko w algorytmizacji i uporządkowaniu procedur redakcyjnych, ale również w stosowaniu wielkich danych w aplikacjach rzeczywistości rozszerzonej oraz wizualizacjach publikowanych w tzw. mediach tradycyjnych. Trzecią tezą było przekonanie, że algorytm jest jedynie narzędziem, które może być wykorzystane w różny sposób w zależności od intencji i umiejętności osoby, która je wykorzystuje. Z tego też powodu w tekście kładziony jest nacisk nie tylko na technologię, ale również na osoby, na które ona wpływa – zarówno twórców, jak i odbiorców treści. Jako ilustracje omawianych zagadnień w tekście wykorzystano przykłady pochodzące głównie z zagranicznych rynków medialnych. To podejście zapewnia możliwość przedstawienia najwcześniejszych realizacji omawianych tendencji, w najbardziej wyrazisty sposób ilustrujących omawiane zagadnienie oraz takich, które zdobyły największy rozgłos lub najdłużej przetrwały na rynku. Niezależnie od tych uwag, należy podkreślić, że wiele technik redakcyjnych oraz podejść wydawców ma charakter uniwersalny i jest wykorzystywanych także w polskich mediach. W pierwszej części monografii – we wstępie zaprezentowano wpływ algorytmów i dużych zbiorów danych na szeroko pojęte media. Poruszono temat zagrożeń technologicznych odczuwanych zarówno przez dziennikarzy informacyjnych, jak i publicystów. Odnotowano wpływ sztucznej inteligencji na społeczeństwo i kulturę, w tym literaturę. Kolejne dwa rozdziały poświęcono analizie zastosowania algorytmów i technologii big data w dziennikarstwie. Zaprezentowano klasyfikację strategii realizowania koncepcji dziennikarstwa opartego na danych, ocenę tego zjawiska jako całości, zagadnienie fact-checkingu, problem jakości tekstów pisanych z użyciem technik uczenia maszynowego i wpływ stosowania algorytmów na sytuacje dziennikarzy jako grupy zawodowej. W rozdziale czwartym i piątym przedstawiono style redagowania gazet, które zostały podporządkowane algorytmicznym, szczegółowym, rygorystycznie przestrzeganym zasadom. Ujęto w nich przykłady rozszerzenia znaczeniowego pojęcia algorytmu, który rozumiany jest jako zestaw technik stosowanych w praktyce wydawniczej i redakcyjnej, np. podczas planowania szpigla gazety lub przygotowywania nowego projektu redakcyjnego. W rozdziale szóstym opisano wykorzystanie dużych zbiorów danych w edukacyjnych aplikacjach dotyczących rzeczywistości rozszerzonej i związanych ze zmianami klimatycznymi.
Description
Keywords
Citation
Flasinski, K. (2021). Algorytmy i big data w mediach i dziennikarstwie prasowym. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego