Konsekwencje doświadczania wstydu i poczucia winy przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością wzroku
Abstract
Pierwsze miesiące życia dziecka niewidomego i słabowidzącego są niezwykle ważne z punktu widzenia jego wszechstronnej rehabilitacji. Występowanie pewnych psychologicznych blokad utrudnia jednak rodzicom podjęcie w tym czasie skutecznych działań. Cel: Niniejszy artykuł porusza kwestię poczucia winy i wstydu, które odczuwają rodzice, gdy dowiadują się, że ich dziecko nie widzi. Bliższe przyjrzenie się tym emocjom pozwala wychwycić zarówno łączące je podobieństwa, jak i występujące znaczne różnice. Metoda: Artykuł powstał na podstawie analizy literatury przedmiotu. Wyniki: Kiedy człowiek odczuwa wstyd, jego uwaga kieruje się do wewnątrz. Jednocześnie doświadcza on wtedy również innych nieprzyjemnych odczuć, takich jak poczucie bezradności czy przeświadczenie o własnej beznadziejności. Jest skupiony na całym ja. Odwrotnie dzieje się w przypadku poczucia winy, które sprawia, że osoba koncentruje się tylko na tych działaniach, które mogą zmniejszyć negatywne skutki własnego zachowania w przeszłości i uchronić ją przed całkowitą porażką. Wnioski: Pogłębienie wiedzy na temat wstydu i poczucia winy może pomóc opracować strategie udzielania pomocy rodzicom dzieci z niepełnosprawnością wzroku w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz zapobiec wtórnym skutkom niepełnosprawności wzroku.The first months of a blind or visually impaired child’s life are particularly important from the point of view of their comprehensive rehabilitation. Experience shows that there are certain psychological barriers that make it difficult for parents to work effectively with the child during that period. The aim: The article focuses on the feelings of guilt and shame that parents feel when they learn that their child cannot see. A closer look at these emotions makes it possible to identify similarities and significant differences. Method: The article was based on an analysis of the literature on the subject. Results: When a person feels shame, his attention is turned inward. At the same time, he experiences other unpleasant feelings, such as helplessness and hopelessness. The attention is focused in this case on one’s whole self, contrarily to the feeling of guilt in which case the attention focuses only on the behaviours that may reduce negative emotions and save him from total defeat. Conclusions: Detailed knowledge on the specific nature of shame and guilt may be helpful in developing support strategies for parents of visually impaired children as part of the early development support and in preventing secondary effects of visual impairment.
Description
Keywords
Citation
Gładyszewska-Cylulko, J. (2018). Konsekwencje doświadczania wstydu i poczucia winy przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością wzroku. Wychowanie w rodzinie, XIX(3), 241-255.