Tożsamość geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej: Geneza, współczesne relacje i wyzwania przyszłości.
Abstract
Od kilku lat funkcjonujemy w Polsce w sytuacji nowego podziału nauki. Wpłynęło to w zasadniczy sposób na różne płaszczyzny działań badaczy, tym bardziej że została wyróżniona w dziedzinie nauk społecznych dyscyplina o nazwie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Dualizm, który jest zawarty w tym układzie funkcji naukowych i praktycznych, skłania do refleksji nad kwestiami budowania tożsamości tej dyscypliny. W artykule odnosimy się do genezy, współczesnych relacji i wyzwań w zakresie tożsamości ideowej i przedmiotowej dyscypliny. Podejmujemy próbę identyfikacji i wyjaśnienia wspólnego zakresu przedmiotowego i metodycznego. Dochodzimy do wniosku, że pola badawcze subdyscyplin tworzących nową dyscyplinę naukową w wielu płaszczyznach się pokrywają. Wynika to z m.in. z ich tożsamości genetycznej, jak i częściowo wspólnych współczesnych założeń teoretyczno-metodologicznych. Uważamy, że rozwój naukowy gospodarki przestrzennej musi być kompatybilny z dorobkiem naukowym geografii społeczno-ekonomicznej, przez odwoływanie się do jej ogólnej filozofii badawczej oraz założeń teoretycznych ujęcia przestrzennego (co jest częściowo czynione), a także wykorzystanie dorobku naukowego innych nauk podstawowych, w których istnieją nurty przestrzenne. Jesteśmy przekonani, że ważną stymulantą rozwoju dyscypliny jest absorpcja przez gospodarkę przestrzenną dorobku poznawczego oraz teoretyczno-metodologicznego geografii społeczno-ekonomicznej (geografii człowieka) pozyskanego w ramach rozwoju w niej nurtu społeczno-humanistycznego oraz jego wykorzystanie w praktyce gospodarczej. Ważnym czynnikiem wzmacniającym pozycję naukową całej dyscypliny może być położenie nacisku na utylitarne wykorzystanie jej osiągnięć poznawczych, gdzie szczególną rolę należy przypisać gospodarce przestrzennej i kierunkowi geografii stosowanej.For several years now, we have been operating in Poland within the framework of a new division of sciences. This has significantly influenced various aspects of researchers’ activities, especially considering that a discipline called “social and economic geography and spatial management” has been distinguished within the realm of social sciences. The dualism inherent in this arrangement of scientific and practical functions prompts reflection on issues related to building the identity of this discipline. In this article, we address the issues of the genesis, contemporary relationships, and challenges regarding the ideological and subject identity of the discipline. We attempt to identify and explain the common subject and methodological scope. We conclude that the research fields of the sub-disciplines that make up this new scientific discipline often overlap in many areas. This is due, in part, to their genetic identity and partly shared contemporary theoretical and methodological assumptions. We believe that the scientific development of spatial management must be compatible with the intellectual heritage of socio-economic geography by drawing on its general research philosophy and theoretical foundations for spatial analysis (which is partly being done). It should also make use of the scientific contributions of other basic sciences that have spatial dimensions. We are convinced that an important driver of the discipline’s development is the fact that spatial management can absorb the cognitive and theoretical-methodological achievements of socio-economic geography (human geography), obtained as part of the development of its humanistic approaches, and their application in economic practice. Another factor that can strengthen the overall scientific position of the discipline is emphasizing the utilitarian use of its cognitive achievements, with a particular focus on spatial management and applied geography.
Description
Keywords
Citation
Suliborski A., Wójcik M. (2023). Tożsamość geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej: Geneza, współczesne relacje i wyzwania przyszłości. Czasopismo Geograficzne, 94(4): 655–670. https://doi.org/10.12657/czageo-94-26