Czytanie Bieńkowskiego. W: Przypisy do nicosci. Poezja Zbigniewa Bieńkowskiego

Abstract
Poezja Bieńkowskiego opiera się na dualizmach – ta prosta konstatacja stanowi punkt wyjścia niniejszej pracy. Już pierwsi recenzenci Sprawy wyobraźni zwracali uwagę na podstawowe dla niej opozycje. Recepcji poświęcony został pierwszy rozdział, w kolejnych ukazano, w jaki sposób poeta zaciera, przekracza i unieważnia granice, wychodzi poza opozycje. Wpośród myśli poświęconych twórczości autora Sprawy wyobraźni od samego początku źródło odwołań stanowi poezja Bolesława Leśmiana. Podobieństwa są nietrudne do udowodnienia – obu poetów łączy filozoficzny horyzont metafizyki. Jednym ze świadectw jest więc ujmowanie ludzkiej struktury ontycznej za pomocą trzech nierozerwalnie złączonych pojęć: ducha, duszy i ciała. Właśnie dzięki przywołaniu kategorii przynależnych przeszłości, czyli – jak je nazywa Bieńkowski – „spirytualiów” (duch i dusza), próbuje on przywrócić utraconą czy raczej unieważnioną przez dwudziestowieczną kulturę perspektywę metafizyczną.
Description
Pierwszy rozdział książki Pawła Sarny: "Przypisy do nicości. Poezja Zbigniewa Bieńkowskiego. Spis treści książki: "Wstęp 3 Rozdział 1 7 Czytanie Bieńkowskiego 7 1.1. Pytania i cezury 7 1.2. Dwie poetyki 15 1.3. Powrót do pierwszych odczytań 17 1.4. Po przełomie 26 1.5. Miejsca do wypełnienia 35 Rozdział 2 40 Szkoła widzenia, ćwiczenia „w bezmyślności”. O duchu, duszy i ciele 40 2.1. „Rozdarta kraina” – dusza 44 2.2. Ciało. „Gdyby nie dusza moja, byłobyś ciało moje, największym powodem do mojego zadowolenia z siebie” 47 2.3. Duch. „A przecież wszystko zaczyna się dla mnie poza granicami ust i oczu” 51 Rozdział 3 57 Agon i Apokalipsa. Zbigniewa Bieńkowskiego pytania o człowieka 57 3.1. Spirytualia 57 3.2. Agon, czyli o swoistości literatury 68 3.3. Piekło oczywistości 80 Rozdział 4 91 O Nieskończoności. Model osobowości zależnej 91 4.1. Drugi początek 91 4.2. Filozof pośród poetów 94 4.3. Ona 97 4.4. Pojedynek Mistrzów 101 Rozdział 5 105 Szuflada Bergsona. O wartościowaniu przestrzeni 105 5.1. Z szuflady Bieńkowskiego 105 5.2. Locus of Control 115 5.3. Rozpacz skończoności, otwarcie na nieskończoność 120 5.4. Drugi początek 129 5.5. Zamieszkać w nieskończoności 132 Rozdział 6 135 Wzniosłość i kontrwzniosłość 135 6.1. Postscriptum do nieskończoności 135 6.2. Dwóch geniuszów – Piękno i Wzniosłość 140 6.3. Kontrwzniosłość – samotny geniusz XX wieku 151 Rozdział 7 160 Wyobraźnia krytyczna 160 7.1 „Odwaga niekonsekwencji” 160 7.2. Skala wyobraźni 163 7.3. Interwencja w światopogląd 168 7.4. Widzę czy opisuję? – aporie wyobraźni 170 Zakończenie. Zbigniew Bieńkowski – pisarz spoza kanonu 178 BIBLIOGRAFIA 185
Keywords
Citation
Sarna, P. (2010). Czytanie Bieńkowskiego. W: P. Sarna, Przypisy do nicosci. Poezja Zbigniewa Bieńkowskiego. Mikołów : Instytut Mikołowski