Aktualne tendencje na rynku atrakcji dla odwiedzających
Loading...
Aktualne tendencje na rynku atrakcji dla odwiedzających.pdf (723.5 KB)
Authors
Date
2009
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ROTWŁ
Abstract
W ostatnich latach zarówno w Polsce jak i na świecie obserwuje się stały wzrost liczby muzeów i innych atrakcji dla odwiedzających. Rośnie także frekwencja w tych obiektach. Na przykład wśród turystów przyjeżdżających do Polski, zwiedzanie jako główny cel przyjazdu deklaruje niemal połowa osób (Dziedzic 2005). Podobnie jest w Stanach Zjednoczonych gdzie 56% turystów krajowych deklaruje zwiedzanie co najmniej jednej atrakcji podczas swoich podróży (TIA 2003). Okazuje się jednak, że wzrost turystyki związanej ze zwiedzaniem atrakcji, jakkolwiek widoczny w liczbach bezwzględnych, wynika ze wzrostu całkowitego ruchu turystycznego na świecie, a nie wzrostu preferencji turystów wobec turystyki kulturowej (Richards 2001, 2007). Należy także podkreślić, że chociaż wzrost frekwencji w atrakcjach jest znaczący, to jednak proporcjonalnie mniejszy od wzrostu liczby atrakcji, co w efekcie powoduje spadek liczby zwiedzających przypadających na jedną atrakcję. Efektem tego jest coraz większa konkurencyjność na rynku atrakcji w Polsce i na świecie. Na określenie obiektów omawianych w niniejszym artykule użyłem pojęcia atrakcje dla odwiedzających, które jest polskim odpowiednikiem angielskiego pojęcia visitor attractions. Różnica pomiędzy tym pojęciem a atrakcjami turystycznymi (tourist attractions) jest dość proste i wynika z różnic w cechach charakterystycznych odwiedzających atrakcje osób. W pierwszym przypadku są nimi głownie rezydenci lub osoby przebywające na wycieczkach jednodniowych, w drugim głównie turyści. Większość atrakcji w Polsce i na świecie to atrakcje, w których dominują odwiedzający jednodniowi a nie turyści. Na przykład w badaniach przeprowadzonych przez autora w głównych zarządzanych atrakcjach Wielkopolski, stwierdzono, że odsetek turystów w tych obiektach wacha się od 10% w Nowym Zoo w Poznaniu, do 17% na Festynie Archeologicznym w Biskupinie, Wielkopolski Parku Etnograficznym i Muzeum Narodowym. Wyjątek stanowią jedynie wielkie parki tematyczne takie jak Walt Disney World na Florydzie lub Legoland w Danii, gdzie wśród zwiedzających dominują osoby przebywający na wyjazdach dłuższych niż jeden dzień, a więc turyści (por. Swarbrooke 1995). Pojęcie atrakcje turystyczne (tourist attractions) chętnie używane jest przez osoby z kręgu antropologii kulturowej i socjologii. Odnosi się ono do wszystkich elementów środowiska, które wzbudzają zainteresowanie turystów. Mogą nimi być, więc zarówno muzea, zabytki, ale i klimat, poziom cen lub zwykła płyta chodnikowa dotknięta przez ważną osobę. Są to więc, jak pisze MacCannell (2002), społeczne konstrukty powstałe w wyniku procesu „sakralizacji widoku” czyli obiektu lub miejsca. Pojęcie atrakcji dla odwiedzających (visitor attractions) jest węższe. Używane jest zwykle przez badaczy z kręgu nauk o turyzmie, rekreacji i czasie wolnym (leisure sciences) a także zarządzania i marketingu oraz praktyków zarządzających tymi obiektami. Dotyczy ono wydzielonych, stałych walorów kontrolowanych, zarządzanych i udostępnianych zwiedzającym głównie z uwagi na swoją wartość a także z uwagi na dostarczanie wiedzy, rozrywki lub rekreacji oraz uzyskujące przychody od odwiedzających (por. Swarbrooke 1995, Middleton 1996). Należą do nich przede wszystkim muzea i galerie, parki tematyczne, parki rozrywki, ogrody botaniczne i zoologiczne, centra handlowo-rozrywkowe (tzw. malle), centra dla odwiedzających (visitor center), itp. W niniejszym artykule przedstawiono tendencje na polskim i światowym rynku atrakcji dla odwiedzających oraz wskazano kierunki rozwoju tych obiektów.
Description
Keywords
Citation
[w] Stasiak (red.), Kultura i turystyka–razem, ale jak, ss. 267-284.