Międzynarodowe organizacje gospodarcze a prawa człowieka

Ziemblicki, Bartosz

Międzynarodowe organizacje gospodarcze a prawa człowieka

Abstract

Wzrost zainteresowania doktryny prawa międzynarodowego zagadnieniem relacji praw człowieka i międzynarodowych organizacji gospodarczych zaczął się kilkanaście lat temu. Wpływ WTO, BŚ i MFW na prawa człowieka nie jest współcześnie kwestionowany. Należy podkreślić, że wpływ ten bywa pozytywny, ale zdarza się, że organizacje te niekiedy przyczyniają się do naruszeń praw człowieka. Poglądy na temat prawnego obowiązku ochrony praw człowieka przez między-narodowe organizacje gospodarcze są rozbieżne. Można dostrzec większą skłonność do uznania takiego związania w odniesieniu do instytucji Bretton Woods niż WTO. Jednak w żadnym przypadku argumentacja nie jest do końca przekonująca, a w szczególności nie znajduje potwierdzenia w orzecznictwie czy samych traktatach. W odpowiedzi na krytykę, każda z omawianych organizacji przyjęła pewne mechanizmy, których celem jest przeciwdziałanie naruszeniom praw człowieka ze strony tych organizacji. Działania te zasługują na odnotowanie i docenienie. Jednak wprowadzone rozwiązania są fasadowe, selektywne, pozbawione niezależności bądź wiedzy eksperckiej z zakresu praw człowieka. W szczególności żadna z organizacji nie używa nawet nazewnictwa z tej dziedziny. Główny wniosek płynący zatem z analizy stanu ochrony praw człowieka w międzynarodowych organizacjach gospodarczych jest taki, że mimo znacznego wzrostu zainteresowania tą materią ze strony środowisk naukowych, trudno jest dostrzec znaczące zmiany instytucjonalne w tych organizacjach. Poglądy obserwatorów na- leży bardziej traktować jako postulaty de lege ferenda niż refleksje nad prawem de lege lata. W konsekwencji trudno mówić o rzeczywistym rozwoju prawa międzynarodowych organizacji gospodarczych w tym kierunku.

Keywords

International Monetary Fund IMF World Bank World Trade Organization WTO human rights

Miedzynarodowy Fundusz Walutowy Bank Światowy Bretton Woods prawa człowieka

Citation

B. Ziemblicki, Międzynarodowe organizacje gospodarcze a prawa człowieka, [w:] K. Karski (red.) „Kierunki rozwoju współczesnego prawa międzynarodowego”, Warszawa 2015,