Beatus Ceslaus natione Polonus. Dzieje kultu błogosławionego Czesława
Abstract
Monografia kultu błogosławionego Czesława. Publikacja obejmuje szeroki zakres zagadnień związanych z powstaniem i rozwojem kultu błogosławionego Czesława na Śląsku i w Polsce od XIII do XVIII wieku. Centrum kultu Czesława przez cały badany okres znajdowało się we wrocławskim klasztorze pw. św. Wojciecha, a jego głównymi propagatorami byli dominikanie. Dominikanie wrocławscy już w XV w. starali się kreować Czesława na patrona Wrocławia. Działania te zyskały na sile w okresie kontrreformacji, a nasz bohater stał się drugim obok św. Jadwigi rodzimym świętym na Śląsku. Na ziemiach Rzeczypospolitej kult ten rozwijał się w związku z kultem św. Jacka, którego uważano za brata Czesława, oraz ze względu na zagrożenie tureckie. Podstawą źródłową badań podjętych przez autora były przede wszystkim zachowane protokoły z procesu beatyfikacyjnego (z początku XVIII w.). Odnotowano w nich wiele zaginionych dzisiaj źródeł. Dodatkowo autor wykorzystał, źródła archeologiczne, literaturę hagiograficzną, obejmująca żywoty, legendy, relacje o cudach, translacjach relikwii, biografie, katalogi świętych. Wśród nich główną rolę odgrywały żywoty Czesława, w tym nieznany XV-wieczny żywot oraz teksty Abrahama Bzowskiego. W pracy poddano analizie także zabytki sztuki związane z kultem (obrazy, grafika, sprzęty liturgiczne, ołtarze, kaplice, relikwiarze, wota, ofiary itp.), które pozwoliły zrekonstruować ikonografię wrocławskiego patrona oraz określić przejawy jego kultu w przestrzeni świątynnej. W pracy poddano analizie zmieniającą się narrację oraz wyobrażenia wiernych na temat bł. Czesława.
Description
Keywords
Citation
W. Kucharski, Beatus Ceslaus natione Polonus. Dzieje kultu błogosławionego Czesława, Kraków 2012