Amerykański Wydział Ratunkowy w latach 1919–1922 na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i Gdańska (na podstawie raportów końcowych)
Abstract
W setną rocznicę zakończenia działań Amerykańskiego Wydziału Ratunkowego, polegających przede wszystkim na udzielaniu pomocy żywnościowej dla polskich dzieci, ważne jest opisanie tego wsparcia z amerykańskiego punktu widzenia. W dotychczasowej historiografii działalność AWR była przedstawiona przede wszystkim na podstawie wspomnień delegata rządu Mieczysława Jałowieckiego. Nie uwzględniono jak dotąd w wystarcza-jącym stopniu źródeł i publikacji źródłowych o charakterze niewspomnie-niowym. W tym celu, w ramach badania, wzięto pod uwagę raporty AWR z lat 1921–1922, dotychczas niewykorzystywane w polskiej literaturze przedmiotu, dodatkowo uzupełnione materiałem źródłowych Archiwum Państwowego w Gdańsku. Okres trzyletniej pomocy był bardzo istotny dla społeczeństwa nowo odradzającego się państwa polskiego po okresie zaborów oraz w trudnej sytuacji walk o niepodległość. Miliony ton żywności i odzieży amerykańskiej były dostarczane na teren RP przez port gdański, który nie należał w tym czasie do obszaru państwa polskiego. To dodatkowo utrudniało udzielanie pomocy w tak burzliwych czasach.The 100th anniversary of terminating the operations of American Relief Administration, an institution primarily providing food aid to Polish children in turbulent times, serves an opportunity to analyse the support of ARA from the American point of view. The existing historiography of ARA is based mainly on the memories of the government delegate Mieczysław Jałowiecki. Other sources (archival and ARA reports) and publications have not been sufficiently used. That is why the author of the study has decided to analyse the ARA reports from 1921–1922 and source materials of the State Archives in Gdańsk. Those documents have not been referred to before. A three-year period of ARA assistance was crucial for the society of the Second Polish Republic, reviving after the troubled times of annexation and fights for independence. Millions of tons of American food and clothing were delivered on the Polish territory through the port in Gdańsk (Danzig), which did not belong to Poland at that time. As a result, the process of providing necessary aid was even more challenging.
Description
Keywords
Citation
Cylwik, A. (2021). Amerykański Wydział Ratunkowy w latach 1919–1922 na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i Gdańska (na podstawie raportów końcowych). Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, XVIII, 127-144