Nieprzyjaciel narodu naszego. Historia stosunków polsko-moskiewskich w opinii szlachty Rzeczypospolitej w przededniu i w pierwszych latach wojny 1609–1618
Abstract
Jednym z czynników kształtujących stosunek do innych narodów są relacje między państwami na przestrzeni dziejów. W dawnej Rzeczypospolitej nie tylko rzutowały one na postawy wobec cudzoziemców, ale miały również pewien wpływ na politykę międzynarodową. W XVII wieku w polsko-litewskim państwie było to szczególnie widoczne w kontekście wojny z Moskwą z lat 1609–1618. Konflikty, których niemało było w stosunkach między obydwoma państwami, zapisały się głęboko w pamięci szlachty. Panowie bracia nabrali przekonania o wrodzonej niechęci Moskwicinów wobec Polaków oraz ich zdradzieckim charakterze, co w konsekwencji rzutowało na decyzje dotyczące stosunków z państwem carów. W 1609 roku wobec sojuszu zawartego przez Wasyla Szujskiego ze Szwecją na dworze w Warszawie zaczęto się zastanawiać nad zbrojną interwencją. Jednym z głównych argumentów zwolenników wojny była historia stosunków z Moskwą, która świadczyła o agresywnym nastawieniu tego państwa wobec Rzeczypospolitej.One of the factors which shape an attitude towards other nations is the history of relations between given countries. Not only attitudes towards foreigners but also issues connected with international relations were created on the grounds of it in the 17th century in the Nobles’ Commonwealth. It was especially visible in the context of the Nobles’ Commonwealth’s policy regarding Muscovy in the beginning of 17th century. Numerous conflicts between the two countries stuck in the nobles’ memory. Theybecame convinced of innate animosity of Muscovites towards Poles and of their treacherous character. It had an influence on decisions connected with relations with the Tsars’ country. In 1609 at the royal court in Warsaw people started to think of a war with Muscovy considering anti-Polish alliance of Vasili IV of Russia with Sweden which was at war with the Nobles’ Commonwealth. One of the main arguments in favor of military intervention was the history of relations with Muscovy which was the evidence of an explicitly aggressive approach of Tsars’ country towards the Noble’s Commonwealth throughout the history. The widespread analysis of that history resulted in conclusion that military intervention was necessary.