Dylematy państwowości
Abstract
Państwa powstają, ewoluują, niejednokrotnie w ogóle przestają istnieć. W niektórych przypadkach po wielokroć zmieniają państwa swoje granice, rozpadają się lub jednoczą; zmianie ulega również często terytorialno−prawny ustrój państw. Są to fakty nie tylko historyczne. Również obecnie odnoszą się one do wielu organizmów państwowych. Mapa polityczna świata dezaktualizuje się co kilka lat i nie znosi próżni. Gdy jakieś jednostki państwowe z jakichś przyczyn zanikają, w ich miejsce powstają nowe, lub – rzadziej – powiększają swoją powierzchnię państwa sąsiednie. Z przywoływanymi tu prawidłowościami (rozpad, upadek, powstanie, zjednoczenie, inkorporacja państw) łączą się m.in. takie idee, procesy i zjawiska jak samostanowienie narodów, au− tonomia terytorialna, federalizm, dewolucja, regionalizm, separatyzm, secesja, tzw. secesja zwrotna (rekurencyjna), irredentyzm, tzw. para− państwa (de facto państwa), rządy na uchodźstwie. O nich właśnie opowiadają i je analizują autorzy prac zawartych w tej książce. Dwa rozdziały tomu mają charakter teoretyczny (autonomia terytorialna i kulturowa; samostanowienie zewnętrzne i wewnętrzne narodów). Pozostałe osiem rozdziałów to studia przypadków z różnych kontynentów: Afryki (Kazamans), Azji (Adżaria, Osetia Południowa i ogólnie Gruzja; tzw. Cypr Północny; Tybet), Ameryki Północnej (Grenlandia) lub Europy (Szkocja, Walia i ogólnie Wielka Brytania; Ukraina; Chorwacja).
Description
Keywords
dylematy państwowości państwowość państwo władza polityka separatyzm secesjonizm secesja samostanowienie autonomia federalizm dewolucja regionalizm irredentyzm parapaństwa quasi-państwa parapaństwo quasi-państwo niepodległość terytorium okupowane problemy państwowości uznanie międzynarodowe zjednoczenie państw rozpad państwa państwa nieuznawane państwo nieuznawane państwo de facto państwo samozwańcze państwa samozwańcze państwo upadłe państwa upadłe upadek państwa państwo upadające państwa upadające implozja państwa państwo dysfunkcyjne suwerenność status prawnomiędzynarodowy decentralizacja autonomia terytorialna zdolność traktatowa państwo de facto niepodległe państwa de facto niepodległe państwo quasi-suwerenne ogłoszenie niepodległości proklamacja niepodległości państwo efektywnie istniejące państwa efektywnie istniejące konflikt separatystyczny wojna secesyjna terytorium terytorium sporne jednostka geopolityczna państwo w stanie upadku inkorporacja terytorium inkorporacja inkorporacja państwa federacja
Citation
Trzciński, Krzysztof. 2006. Dylematy państwowości. Warszawa: ASPRA-JR.