Ludowy strój” huculski na Zakarpaciu (we wsi Łazeszczyna i w osiedlu typu miejskiego Jasinia)
Loading...
czageo-90-2-07.pdf (19.92 MB)
Authors
Date
2019
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Abstract
Podejmując temat „stroju ludowego” należy na początku zaznaczyć, że przeżywa on w ostatnich czasach odrodzenie. Interesują się nim naukowcy: etnografowie, etnolodzy i historycy sztuki, ale także styliści i przedstawiciele społeczności wiejskich i małomiasteczkowych w Polsce i w Ukrainie. Efektem są opracowania naukowe oraz same stroje, które są odtwarzane i stanowią przedmiot dumy ich właścicieli. W polskiej literaturze naukowej odczuwa się niedostatek szczegółowych analiz dotyczących zdobnictwa stosowanego w poszczególnych regionach i wsiach Huculszczyzny. Wśród współczesnych ukraińskich etnologów badania tradycyjnych ubiorów Huculszczyzny prowadzi dr Olena Kozakewycz (pracownik Instytutu Etnologii (Ludoznawstwa) Narodowej Akademii Nauk Ukrainy). Przybliżyła ona podstawowe zagadnienia stroju ludowego na Zakarpaciu, jednak większość jej prac opublikowanych w języku polskim dotyczy przede wszystkim czepców i koronek. W procesie rozpoznawania wartości i cech stroju huculskiego istotną rolę pełnią tematyczne wystawy zbiorów znajdujących się w muzeach. Są one w ostatnich latach chętnie organizowane zarówno w Ukrainie jak i w Polsce. Autorka niniejszego tekstu nie miała możliwości prowadzenia systematycznych badań naukowych w terenie, ale interesując się od ponad 20 lat kulturą Huculszczyzny, zdecydowała się opisać swoje spostrzeżenia dokonane w 2019 r. w czasie kolejnego etapu badań pasterstwa na połoninach w grzbiecie Kukula w Czarnohorze. Nie omawia poszczególnych elementów ubioru huculskiego, ale przywołując prowadzone przez naukowców badania, analizuje jego rolę wśród współczesnej społeczności we wsi Łazeszczyna na Zakarpaciu. Relacjonuje poszukiwania pozostałości starych strojów ludowych i ich używania na połoninach, w cerkwi i w gospodarstwach, a także przedstawia dokumentację fotograficzną wykonaną w muzeum w Jasini oraz wskazuje cmentarz jako miejsce informacji o przedmiocie swoich zainteresowań. Podejmuje próbę charakterystyki haftów występujących na koszulach pod względem ich kolorystyki, budowy, rozmieszczenia i wykorzystywanych ornamentów oraz porównuje je z haftami z Kosmacza, które scharakteryzował w publikacji Kosmackie wustawki Grygorij Smolski.
Description
Keywords
Citation
Tur-Marciszuk K., 2019, „Ludowy strój” huculski na Zakarpaciu (we wsi Łazeszczyna i w osiedlu typu miejskiego Jasinia), „Czasopismo Geograficzne”, 90(2): 73-89.