Między kohezją i koherencją – analiza wybranych mechanizmów spójności w wypowiedziach dziecięcych opartych na badaniu narracji

Marta Szelenbaum

Między kohezją i koherencją – analiza wybranych mechanizmów spójności w wypowiedziach dziecięcych opartych na badaniu narracji

Abstract

Mechanizmy spójności są ściśle związane z pojęciem tekstu, dzięki nim tekst jest odbierany jako komunikacyjna całość: znaczeniowa, gramatyczna i pragmatyczna. Właściwe stosowanie przez dzieci wykładników spójności w wypowiedziach narracyjnych stanowi istotny wskaźnik poziomu ich umiejętności komunikacyjnych i językowych. Celem artykułu jest przedstawienie wyników jakościowej analizy wybranych mechanizmów spójności na poziomie metatekstowym i leksykalno-gramatycznym w wypowiedziach narracyjnych trzech sześcioletnich dziewczynek o zbliżonych uwarunkowaniach rozwoju mowy. W pracy zostały szczegółowo omówione wykładniki spójności występujące w tekstach dzieci, między innymi leksykalne i gramatyczne wskaźniki nawiązania oraz wyrażenia metatekstowe wraz z przykładowymi kontekstami ich użycia.

Mechanisms of coherence and cohesion are closely related to the concept of text because, in terms of semantics, grammatical and pragmatic factors are usually perceived as the entire expression of communication. The appropriate use of coherence markers in the utterances of children is very important, as it indicates a certain level of their language skills and communication abilities. The purpose of the article is to present the results of the qualitative analysis of selected cohesion and coherence mechanisms at the metatextual and lexical-grammatical level in the narratives of three six-year-old girls with similar speech development conditions. Furthermore, the paper elaborates on various aspects of coherence in children’s texts, including lexical and grammatical reference, as well as discourse and pragmatic markers (in Slavic linguistic tradition: metatextual expressions).

Keywords

children’s narratives coherence cohesion lexical and grammatical markers

wykładniki spójności spójność kohezja koherencja narracja dziecięca

Citation

Szelenbaum, Marta (2024): Między kohezją i koherencją – analiza wybranych mechanizmów spójności w wypowiedziach dziecięcych opartych na badaniu narracji [w:] Kuluary. Prace o języku i literaturze. Zeszyt 3, red. Kamil Wabnic, Jan Krzywdziński, Wrocław, s. 4-17.