Zarządzanie kapitałem intelektualnym w erze gospodarki cyfrowej

Abstract
Zakres publikacji obejmuje 5 rozdziałów. Publikacja przygotowana zo-stała na podstawie pogłębionej kwerendy literaturowej zestawionej z analizą wtórną wyników badań empirycznych, doświadczeń autorki płynących ze współpracy z przedsiębiorstwami regionu oraz autorskich badań dotyczących zarządzania relacjami z kapitałem klienckim w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw w województwie opolskim prowadzonych na przestrzeni ostatnich 10 lat w ramach pracy naukowo-badawczej. Rozdział I – Współczesne uwarunkowania rynku – stanowi prezentację wybranych zagadnień mających znaczący wpływ na aktualny kształt i charakter otoczenia gospodarczego, w jakim funkcjonują przedsiębiorstwa. Jest to otoczenie turbulentne, stanowiące swoisty układ zmiennych szans i za-grożeń oraz nieoczekiwanych możliwości. Jako czynniki oddziaływujące w sposób najistotniejszy zidentyfikowano i zaprezentowano: zjawisko konkurencyjności stanowiące czynnik bodźcowy dla wdrażania zmian organizacyjnych; globalizację jako proces kształtujący na nowo otoczenie rynkowe, konsumpcjonizm i konsumeryzm jako wyznaczniki nowego podejścia do relacji z klientem; przestrzeń wirtualna jako fundament dla ery gospodarki cyfrowej. W ostatniej części rozdziału pierwszego omówiona został rola przedsiębiorstwa w otoczeniu rynkowym, ze wskazaniem znaczenia i wpływu otoczenia na funkcjonowanie przedsiębiorstwa oraz nowoczesnego modelu prowadzenia biznesu. Rozdział II – Podstawy koncepcyjne kapitału intelektualnego – jest omówieniem genezy rozwoju koncepcji kapitału intelektualnego, wychodzącej od wykorzystania w zarządzaniu organizacją trzech czynników: środków rzeczowych, finansowych i zasobów ludzkich. Jako jeden z kluczowych wątków w rozwoju koncepcyjnym kapitału intelektualnego wskazano pomiar wartości wyniku finansowego, w którym wskazano potrzebę zaakcentowania elementów kapitału intelektualnego jaki istotnych czynników niematerialnych, kreujących wartość przedsiębiorstwa. W rozdziale zaprezentowane zostały kamienie milowe w rozwoju koncepcji kapitału intelektualnego w Polsce i na świecie oraz dokonany został przegląd wybranych definicji kapitału intelektualnego. W toku omawiania podstaw koncepcyjnych nie mogło zabrakną również przeglądu składników kapitału intelektualnego wg różnych autorów. W dalszej części rozdziału zidentyfikowani zostali interesariusze wiedzy o kapitale intelektualnym oraz przedstawione zostały „Zasady skutecznej komunikacji kapitału intelektualnego” opracowane przez Komisję ds. Kapitału Intelektualnego Europejskiej Federacja Stowarzyszeń Analityków Finansowych. W rozdziale ujęto również prezentację odniesienia tradycyjnych funkcji zarządzania do koncepcji kapitału intelektualnego oraz przedstawiono funkcje zarządzania kapitałem intelektualnym oraz ich wpływ na tworzenie wartości. W tym kontekście zaprezentowana została Platforma Wartości integrująca wszystkie elementy kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa. Celem koncepcji Platformy Wartości jest wpieranie przedsiębiorstwa w dążeniu do realizacji przyjętych celów. Zaprezentowane zostały również efekty oddziaływania kapitału intelektualnego na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Omówiona została także relacja i zależności pomiędzy kapitałem intelektualnym a systemem zarzą-dzania wiedzą. Rozdział III – Charakterystyka elementów kapitału intelektualnego – obejmuje prezentację różnych podejść do struktury kapitału intelektualne-o, zaś jako główny, służący szczegółowej charakterystyce przyjęto model wartości rynkowej Skandia. W kolejnych podrozdziałach omówiono kolejno kapitał ludzki, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnego potencjału intelektualnego oraz czynników kreowania zaangażowania i lojalności pracownika. Część literaturowa została uzupełniona o prezentację wyników badań prowadzonych w obszarze zarządzania motywacją personelu sprzedażowego. Jako drugi omówiony został kapitał rynkowy, w podziale na kapitał klientów, kontrahentów i konkurencji. W części dotyczącej kapitału klientów zaproponowano koncepcję podziału na: przeszłych, aktualnych i przeszłych oraz uwzględnienie cyklu życia klienta w zarządzaniu kapitałem klienckim. Część literaturowa została uzupełniona o prezentację wyników badań prowadzonych w obszarze zarządzania relacjami z klientem. Ostatnim omówionym elementem w strukturze kapitału intelektualnego był kapitał organizacyjny, zaprezentowany w podziale na kapitał procesów, z przybliżeniem pojęcia zarządzania procesami w kontekście ciągłego doskonalenia oraz kapitał innowacji, w którym dokonana zo-stała charakterystyka pojęcia „innowacyjność” oraz jego wpływu na rozwój przedsiębiorstwa. Część literaturowa została uzupełniona o prezentację wyników badań regionalnych prowadzonych w obszarze transferu wiedzy z nauki do przemysłu, koncentrujących się na uwarunkowania prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej. Rozdział IV – Wybrane metody pomiaru, raportowania i wyceny kapitału intelektualnego – prezentuje ogólny przegląd wymienionych w literaturze przedmiotu metod pomiaru, raportowania i wyceny kapitału intelektualnego, w podziale na metody: bezpośredniego pomiaru kapitału intelektualnego, kapitalizacji rynkowej, oparte na zwrocie aktywów oraz kart punktowych. Zaprezentowana została klasyfikacja metod pomiaru kapitału intelektualnego według Karla E. Sveibiego, zaś szczegółowo przedstawione zostały wybrane metody: Monitor Aktywów Niematerialnych, Skandia Na-wigator oraz Zrównoważona Karta Wyników. W końcowej części rozdziału omówione zostały aspekty ekonomiczno-finansowe wyceny kapitału intelektualnego. Rozdział V – Przykład wyceny kapitału intelektualnego Grupy Żywiec S.A. – stanowi rozdział badawczy prezentujący zastosowanie praktyczne wskaźników wyceny kapitału intelektualnego na przykładzie danych pozyskanych ze „Sprawozdania na temat informacji niefinansowych grupy Ży-wiec S.A. oraz grupy kapitałowej Żywiec S.A.” za lata 2017 i 2018. Zastosowane w analizie wskaźniki to: wskaźnik wartości rynkowej do wartości księgowej, współczynnik q-Tobina, wskaźnik skalkulowanej wartości nie-materialnej, wskaźnik intelektualnej wartości dodanej. Struktura pracy zakończona jest podsumowaniem oraz wymaganymi spisami rzeczy.
Description
monografia naukowa
Keywords
Citation
M. Adamska, Zarządzanie kapitałem intelektualnym w erze gospodarki cyfrowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole, 2019.
Belongs to collection