Struktury sedymentacyjne i uziarnienie osadów wydm i plaży wybrzeża Bałtyku w rejonie Pogorzelicy

Abstract
Badania osadów strefy brzegowej wykazały, że dominującym typem warstwowania w osadach wydmowych było warstwowanie przekątne tabularne i klinowe na stokach oraz poziome na grzbiecie wydm. Na plaży występowało warstwowanie przekątne niskokątowe, poziome oraz faliste. Ponadto w osadach plażowych zarejestrowano warstwy wzbogacone w minerały ciężkie oraz nagromadzenia kawałków drewna, łodyg i wodorostów, czyli kidzinę, będące pozostałością po wysokich stanach wody. Nachylenie warstw w osadach wydm wahało się od 30° na stokach do 0° na grzbiecie. Na plaży nachylenie lamin wahało się w granicach od 2,5–10° u podstawy wydmy do 0° przy linii wody. Analiza uziarnienia wykazała, że materiał budujący plaże i wydmy w rejonie Pogorzelicy to piaski drobno- i średnioziarniste cechujące się bardzo dobrym wysortowaniem. Uzyskane wyniki pozwoliły potwierdzić oraz w znacznej mierze uzupełnić obserwacje innych badaczy dotyczące osadów budujących strefę brzegową Bałtyku [Rudowski 1986, Zamorski 1993, Wróblewski 2003, Łabuz, Olechnowicz 2004, Osadczuk 2004]. Analizując struktury sedymentacyjne i określając cechy granulometryczne osadów strefy brzegowej możliwe jest zbadanie zmian natężenia procesów, które kształtują to środowisko sedymentacyjne. Odtworzenie historii tych zmian pozwoli stworzyć prognozy dotyczące dynamiki badanego odcinka wybrzeża oraz może stanowić bazę porównawczą dla innych części wybrzeża.

The research on coastal zone deposits in the Pogorzelica area showed that the dominant type of lamination in the dunes is diagonal and cross lamination on the slopes, and horizontal lamination on the ridges. On the beach, the dominant type of lamination is low-angle diagonal, horizontal and sinusoidal. In beach sediments layers enriched with heavy minerals and pieces of wood, grass and seaweed as remains after high water levels were recorded. Layers inclination in dune sediments varies from 30° on slopes to 0° on ridges. On the beach layers inclination oscillates from 10–2.5° at the base of the dune to 0° around water line. Grain size analysis shows that sediments building the beach and dunes in the Pogorzelica area are very well sorted, fine and medium sands. The results allowed to confirm and supplement observation of other researchers [Łabuz, Olechnowicz 2004, Osadczuk 2004, Rudowski 1986, Wróblewski 2003, Zamorski 1993]. By analyzing sedimentary structures and grain size indicators in coastal zone sediments it is possible to recognize varying intensity of processes which shape this sedimentary environment. Historical reconstruction of these changes will allow to offer scenarios of future dynamics of the study area and may serve as the comparative base for other parts of the coast.
Description
Citation
Sydor P., Łabuz T. A., Mańkowska A., 2011, Struktury sedymentacyjne i uziarnienie osadów wydm i plaży wybrzeża Bałtyku w rejonie Pogorzelicy, Czasopismo Geograficzne, 82(3): 213–233.
Related research dataset
Belongs to collection